SSK, Bağ-Kur prim eşitliği ve emeklilik sisteminde kadınlara pozitif ayrımcılık sağlayacak düzenlemelerin 2. torba yasa ile Meclis'in açılmasıyla gündeme gelmesi bekleniyor.
2. TORBA YASA İLE EMEKLİLİK REFORMU YAPILACAK
2023 Genel Seçimleri sonrası Çalışma ve Sosyal Güvenlik sisteminde hareketli günler yaşanıyor. Asgari ücrete Temmuz zammı ve ardından 1. torba yasa ile emekli ve memur zammı düzenlemeleri sonrası sıra yeni emeklilik için yapılacak reform çalışmalarına geldi. Öte yandan Ağustos ayı ile birlikte de milyonlarca kamu çalışanının 2024 ve 2025 yılları için sosyal ve mali haklarını belirleyecek toplu sözleşme görüşmelerinde ilk aşama tamamlandı. Maaş zamlarını doğrudan etkileyecek görüşmelerde genele ve hizmet kollarına ilişkin maddelerin ön müzakeresi yapıldı. Toplu sözleşme zammı Ağustos ayı içerisinde açıklanacak.
TOPLU SÖZLEŞME İÇİN İLK TEKLİF 14 AĞUSTOS'TA
14 Ağustos'ta Kamu İşveren Heyeti'nin ilk teklifi sunması planlanıyor. 15 Ağustos'ta genele ilişkin tekliflerin müzakeresine geçilecek olan toplu sözleşmede hükümetin ikinci teklifini ise 17 Ağustos tarihinde sunması bekleniyor.
TOPLU SÖZLEŞME SONRASI YENİ EMEKLİLİK SİSTEMİ İÇİN GÖZLER MECLİS'E DÖNECEK
Memur ve memur emeklilerini ilgilendiren toplu sözleşme görüşmelerinin sonuçlanması sonrası Meclis'in açılmasıyla birlikte ikinci önemli torba yasa gündeme gelecek. Bu torba yasanın içinde Aile ve Gençlik Bankasının kurulması ve emeklilik için iki büyük reformun olması bekleniyor.
1. ADIM: SSK VE BAĞ-KUR PRİM EŞİTLENMESİ
Emeklilik reformu kapsamında atılacak ilk adımlardan biri Bağ-Kur'lular için olacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, küçük esnaf ve çiftçiler dahil 1 milyon Bağ-Kur'lunun prim şartını 9.000 günden 7.200 güne çekecek çalışmayı tamamlayacak.
Burada ilk olarak düzenlemenin kapsamı belirlenecek. Öncelikle küçük esnaf tespiti yapılacak. Bu kapsamda iş yerinde çalışan işçi sayısı ile basit usulde vergilendirme ve vergiden muaf esnaf olma gibi çeşitli alternatifler üzerinde değerlendirmeler sürüyor. Ayrıca tarih kriteri de belirlenecek. Yapılacak düzenlemenin tüm süreleri kapsayıp kapsamayacağı belirlenecek. Geçtiğimiz Mart ayında yürürlüğe giren EYT yasası ile 8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olanlarda yaş şartı kaldırıldı. EYT'lilerden Bağ-Kur'lu kadınlar 20 yılı (7200 gün), erkekler ise 25 tam yılı (9000 gün) tamamladığında emekli olabiliyor.
Eğer yeni düzenleme tüm süreleri kapsarsa, Bağ-Kur reformu kapsamına giren EYT'li erkek sigortalıların da yaşlılık aylığına hak kazanma koşulu 7.200 güne inecek. Böylece kadın ve erkek sigortalılar eşitlenecek. 9.000 günü tamamlayamayan EYT'li erkek esnafa erken emeklilik yolu açılacak. 7.200 gün tamamlanır tamamlanmaz emekli olunabilecek. Ancak burada reformdan yararlanacak olanların kapsamının da bütün Bağ-Kurluları etkileyip etkilemeyeceği de önem kazanacak. Detaylar taslak çalışmanın kamuoyuna duyurulmasıyla ortaya çıkacak.
2. ADIM: EV KADINLARINA VE ANNELERE ERKEN EMEKLİLİK VE PRİM DESTEĞİ
Emeklilik sisteminde gerçekleşecek 2. reform ise ev kadınları ve anneler için olacak. Ev kadınlarının isteğe bağlı sigorta primlerinin 3'te 1'ini devletin karşılayacağı modelin de Meclis'e sunulacak torba tasarı ile hayata geçirilmesi bekleniyor. Burada öncelikle Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı Aile ve Gençlik Bankası'nın kurulması gerekiyor. Bu gençler dahil tüm önemli sosyal desteklerin kaynağı olacak. Bu bankanın gelirleri de petrol ve doğalgaz rezervlerimizden gelecek.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTADA PRİM DESTEĞİ GELECEK
Yapılacak düzenleme ile isteğe bağlı sigorta için SGK'ya başvuran kadınlara prim desteği verilecek. İsteğe bağlı sigorta ile emeklilik için her ay en az brüt asgari ücretin yüzde 32'si oranında prim yatırılırken, yürürlükteki asgari ücrete göre aylık 4.292,52 lira olan bu ödemenin 1.430,84 lirasını devlet yatıracak. Ev kadınları aylık 4.292,52 lira yerine 2.861,68 lira prim ödeyerek emekli olabilecek. Mevcut tutar üzerinden devlet ev kadınlarına yıllık 17.170 lira destek sağlamış olacak. Burada asgari ücret arttıkça prim desteği de yükselecek.
ANNELERİN EMEKLİLİK İÇİN YAŞ ŞARTININ GERİYE ÇEKİLMESİ MASADA
Emeklilik reformu kapsamında bir düzenleme de 'yaş' için olacak. Taslak çalışmaya göre emeklilik yaşı annelerde çocuk sayısına göre esnetilecek. Milyonlarca kadın bu düzenlemenin detaylarını merak ederken, düzenlemenin Meclis'e sunulacak 2. torba tasarıda yer alması bekleniyor. Burada, ağır işlerde uygulanan yıpranma payı sistemine benzer bir model konuşuluyor. Bu modelin hayata geçirilmesiyle;
- Çocuk sayısına göre emeklilik yaşı geriye çekilebilecek
- Annelere çocuk sayısına göre prim eklenip, yaş şartı esnetilebilecek
- Annelerin uzaktan ve esnek çalışma modelleri ile bakıcı desteği gibi yenilikler de önümüzdeki dönemde gündeme gelecek
