Gencinden yaşlısına finansal bir biliş düzeyine sahip olabilmek için son dönem ekonomi çevrelerinde adeta bir seferberlik başlatılmış durumda. Gelişmiş ülkeler başta olmak üzere ekonomik literatüre ayak uydurmak adına vatandaşların ekonomik tanım ve uygulamalarına aşinalığına katkı sunmak, aldıkları ekonomik kararlarda daha rasyonel davranmalarına vesile olmak adına kurslar, toplantılar, seminerler ve hemen her kademede briflerle "ekonomik yeni düzlem" oluşturmak gayretindeler.
Gençlerin biliş seviyesine giremk adına...
Türkiye'de de fiansal okuryazarlığın geliştirilmesi adına bilinçli tüketici ve bilinçli bir ekonomik birey yaratmak adına son dönem özel ve kamu kurum ve kuruluşlarındaetkin bir enformasyon sürecine girildi.
Peki bu süreçte özellikle gençlerin algısını artırmak, ekonomik davranımlara daha reel yaklaşmalarına sağlamak için nasıl bir eğitim süreci tatbik edilmeli....
Bu konuda kafa yoran kurumlar mevcut ama biz de bu satırlarda çocukların dikkati çekecek ve onların sıfırdan bir adım atmasına katkı sunacak bazı terimlere "giriş"yaparak istiyoruz... İşte bunlardan bazıları:
Oyun yönetimiyle borç bulma
Borç kavramını çocuklara erken yaşlarda öğretmek, parayı kullanmaları ve bütçelerini yönetmeleri noktasında bilinçlenmelerini sağlayabilmektedir..Borç kavramını anlatmanın yollarından biri, günümüzde en sık karşılaşılan borçlanma yöntemi olan kredi kavramı üzerinden örnekler vermek. Bir ev ya da araba almak için nasıl bankaya borçlanılıyorsa çıcuklarımıza da bunu oyunlaştırarak gösterebilmemiz mümkün. Kurmuş olduğunuz oyunda bankadan borç olarak para alabilir ve bu parayla araba satın alabilirsiniz.
Kredi kartı kullanımına örneklem
Kredi kartı, tüm yetişkinlerin cüzdanında yer bulmuştur. Çocukların da karta aşina olmaması gibi bir durum ümkün değil. Ancak bu kavrama fiziki olarak aşina olmaları yetmez. Küçük yaştaki çocuklarda kredi kartı kavramına karşı farkındalığın oluşması için onlarla oynayabileceğiniz küçük oyunları düzenleyebilirsiniz. Hem okul öncesi hem de okul çağındaki çocukların en sevdiği oyunlardan biri olan evcilik gibi günlük yaşamı oyunlaştırabileceğiniz etkinlikleri çocuğunuzla düzenleyebilirsiniz. Oyunda bir alışveriş konsepti oluşturarak kredi kartı ile nasıl ödeme yapıldığını somut olarak gösterebilirsiniz. Kredi kartı hususunda farkındalık oluşturmak sizin elinizde.
POS cihazı da nedir?
POS kavramı özellikle cihaz olarak hayıtımızın bir parçası.Alışveriş yapabilecek yaşa gelen çocuklara öncesinde ödeme yöntemlerinden ve POS cihazından bahsedebilirsiniz. Kartlı ödeme yapacağınız zaman çocuğunuzun da buna şahit olmasını sağlayarak POS'un ne olduğunu ve kredi kartı ile ödemelerin nasıl gerçekleştiğini anlatabilirsiniz. Böylece kredi kartı kullanırken de para harcandığını öğrenmesini sağlayabilirsiniz. Kredi kartı ile işlem yapıldığında ona mobil bankacılık ya da bankamatik üzerinden harcadığı paranın kaynağından eksildiğini gösterebilirsiniz.
Yatırım mı dediniz?
Yatırım kavramı da çocukları hayata karşı hazırlarken öğretilmesi gereken kavramlardan biridir. Çocuklara finansal yatırımdan basit düzeyde bahsetmek oldukça önemlidir. Bunu uygulamada görmeleri ise ebeveynlerin davranışları sayesinde mümkün olur. Çocuklara yatırım kavramını diğer pek çok finansal kavramda olduğu gibi oyunlaştırarak da anlatabilirsiniz. Çocuğun elde ettiği paranın nasıl artacağı ya da azalacağı hususunda çocukların bilgilendirilmesi önemli. Bu oyunla çocukların ileriki süreçte nasıl bir tablo ile karşı karşıya kalacaklarını bilmesi önem arzediyor
Faizi nasıl anlatacağız?
Faiz kavramı, parayı nasıl kullandığınıza göre farklı anlamlar taşır. Olumlu ya da olumsuz bir gösterge olmaktan ziyade çocuklara bu kavramı objektif şekilde anlatabilmektir önemli olan. Kredi kartı kullandığınızda oluşan borcu ödemediğiniz zaman faiz nedeniyle borcunuzun arttığını anlatabilirsiniz. Okul çağındaki çocuklarla kuracağınız oyunlar ile bu kavramı da rahatlıkla ona gösterebilirsiniz. Bankacılık oyunları oynayarak birbirinizden borç alabilir ve ödenmediğinde yapılan faiz işlemini ona uygulamalı olarak gösterebilirsiniz.
Bu esnada faizin nasıl bir neden ve sonuç içinde gelişerek ortaya çıktığını da çocuğunuz öğrenmiş olur.
Vergiyi tanımlama süreci
Vergiyi genel tanımıyla açıklamanın yanında onlara vergilerin türleri olduğundan da bahsedebilirsiniz. Çocuğunuza vergi kavramını anlatırken devletin bu vergileri neden aldığını da somut bir şekilde göstermeyi deneyebilirsiniz. Bir yoldan ya da köprüden geçerken bu köprü ve yolun yapımı için gereken maddi kaynağın vergiler aracılığıyla toplandığını söyleyebilirsiniz. Hazine kavramından ve orada paranın vergiler yolu ile biriktiğinden bahsedebilirsiniz. Hazineyi somutlaştırmak için cüzdan ya da kumbara benzetmesi yapmanız çocuklar için daha anlaşılır olacaktır. Alınan bir hizmet ile bunun karşılığının nasıl şekillendiği hususunda kafalarında somut bir tanım oluşturulabilir.
Çocuğunuzun bütçesi var mı?
Bütçe kavramını okul öncesi çağdan itibaren çocuklarınıza anlatabilirsiniz. Çocuklarınıza verdiğiniz harçlıklarla kendi bütçelerini yönetmeleriniz öğretebilirsiniz. Çocuklarınıza bir taraftan kendi bütçesini elde ettiği harçlıklardan oluşturabileceğini öğretirken ileriki süreçte bu birikimini nasıl ve hangi kanallarda kullanabileceğini de gösterebilmek sizin elinizde. Çocuk büyüdüğünde oyun kanallı yaptığı birikimler ve bunun karşılığı edindiği malalrı ise kolay kolay unutmayacaktır.
