İçerisinde bulunduğumuz salgın süreci pek çok sektörü derinden etkiledi. Ülkelerin reel ekonomisine tesir eden salgın karşısında ulusal hükümetler de alternatif projelerine devreye alarak bu salgının negatif etkisini pozitife çevirebilmek adına proje geliştirmeye devam ettiler.
Salgının devamında ortaya çıkan ve çip krizi olarak yayılan olay ise tüm dünyayı etkileyen faktör olarak ön plana çıktı.2021 yılı içerisinde en gelişmiş ülkeleri dahi etkileyen ve sektörleri darboğaza sokan çip krizinin nasıl ve ne şekilde geliştiği de ayrı bir merak konusu.
Akıllı telefondan otomotive kadar geniş alanda kullanım
Öncelikle "çip" olarak tanımlanan madde "yarı iletken" olarak da ifade edilebilir. Bu madde akıllı telefonlardan otomobillere kadar pek çok endüstride kullanılan entegre devrelerin yapı taşlarını oluşturuyor. Tasarım ve üretim açısından karmaşık yapıda olan bu malzemelerin her biri farklı bir elektronik işleve sahip 30'dan fazla yarı iletken türe sahip.
Asya'nın önemli ağırlığı var
2019 yılının istatistiklerine bakıldığında; yarı iletkenlerin yüzde 71'lik bölümü Asya'da ya üretiliyor ya da monte ediliyor. Bu yüzdenin büyük bir bölümü ise Çin (yüzde 35) ve Tayvan (yüzde 15) kaynaklı.Bu yarı iletken ürünler için en yüksek tüketim oranına sahip ülke yüzde 33 payla Amerika. ABD'den sonra en büyük ikinci tüketici ülke ise Çin.
Krize adım adım
Tüm dünyayı tesirine alan salgın ile birlikte tüm dünyada uzaktan eğitim ve evden çalışma yeni normal olarak hayatımıza girdi.Öte yandan sokağa çıkma yasaklarıyla ev içinde geçirilen zamanın fazlalaşması, elektronik ürünlere talebi önemli oranda artırdı. Yarı iletken maddenin arz ve dağıtımında yaşanan aksaklıklar yükselen talebin karşılanamamasına ve arz-talep dengesinin bozulmasına yol açarken dolaylı yönden sektörlerde de endişelere kapı araladı.
Arzı etkileyen doğal süreç
Arz tarafındaki en önemli problemlerden biri, Tayvan'da 1964 yılından bu yana yaşanan en büyük kuraklığın yaşanması oldu. Yarı iletken üretimi için çok ciddi miktarda su ihtiyacı olması nedeniyle, Tayvan'da yaşanan kuraklık yarı iletken üretimine büyük bir darbe indirdi.ABD'nin Teksas Eyaleti'nde 2020 yılında yaşanan kar fırtınası ve yine Japonya'daki bir yarı iletken fabrikasında yaşanan yangın da yarı iletken üretiminin neredeyse durmasına ve zaten talebi karşılamakta güçlük çeken sektörün, talebe yetişememesini tetikledi.
Bireylere nasıl sirayet ediyor?
Tüm dünyada çip krizi nedeniyle, tüketiciler bazı elektronik ürünlere ulaşmakta zorluk çekmekte veya arzın talebi karşılayamaması durumundan dolayı birçok elektronik ürünün fiyatı artmakta.Bunun yanı sıra, bazı markaların, satış ve kârlılıklarını korumak amacıyla ürünlerinde kullanılan çip sayısını azaltarak müşterilerine daha farklı ve daha düşük teknolojik donanıma sahip ürünler (otomobillerde dijital ekran yerine analog ekran kullanımı gibi) sunmaya başladıklarına da şahit olduk.
Otomotiv sektörüne yansıması
Çip krizi dendiğinde ilk önce akıllara otomotiv geldi. Bu sektörün olmazsa olmazlarından çipin var olup olmaması krizin de boyutunu şekillendirdi. Tüm dünyadaki otomobil üretiminin 2021 yılında 5 milyon adetten daha fazla miktarda azalacağı öngörülerine yer verilmişti. Birçok otomotiv şirketi sözkonsu süreç karşısında aksiyonlar almaya çalıştı ama ilgili teknolojinin karmaşıklığı sebebiyle, bir otomobili farklı bir çip kullanacak şekilde yeniden tasarlamak 12 ile 18 ay arasında bir süre gerektiriyor.
Kriz bitecek mi?
Bu yıl itibarıyla dünyanın pekçok ülkesinde yarı iletken üretimi için yatırımlar yapılmaya başlanmış olmasına rağmen, söz konusu ürünün gerektirdiği yüksek know-how ve yüksek Ar-Ge maliyetleri sebebiyle, krizin en az 2022 yılının ortalarına kadar süreceği beklenmektedir.
