Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, son 23 yılda su ve sulama alanında 3,4 trilyon liralık yatırım yapıldığını, bu yıl ise 147 milyar lira kaynakla 321 yeni projenin hayata geçirileceğini açıkladı. Yumaklı, iklim değişikliğinin etkilerine dikkat çekerek su, tarım ve orman yönetiminin artık bir milli güvenlik meselesi olduğunu vurguladı.
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü'nde düzenlenen Ulusal Su Kurulu'nun 4'üncü toplantısında konuştu. Yumaklı, iklim değişikliğinin tüm dünyada kuraklık, su kıtlığı, taşkınlar, zirai don ve orman yangınları gibi riskleri artırdığını, bu olayların artık yeni normal olduğunu söyledi. Orman yangını sayısındaki artışa işaret eden Yumaklı, yeşil vatan kadar mavi vatanın da korunup geliştirilmesi için çalışmaların sürdüğünü belirtti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın sözlerini hatırlatan Yumaklı, suyu korumakla vatanı korumak arasında fark olmadığını ifade etti.
Bakan Yumaklı, 2024 yılının son 53 yılın en sıcak yılı olduğunu, yağışların uzun yıllar ortalamasına göre yüzde 6,3 azaldığını açıkladı. 2025 su yılında yağışların bir önceki yılın yüzde 28 altında gerçekleştiğini belirten Yumaklı, Türkiye genelinde 10 aylık yağışların son 52 yılın en düşük seviyesine indiğini söyledi. Güneydoğu, Batı, iç kesimler ve Trakya'da ciddi kuraklıkların yaşandığını aktaran Yumaklı, 2100 yılına kadar ortalama sıcaklıkların 4 ila 6 derece artmasının beklendiğini kaydetti.
Ardışık kurak geçen gün sayılarının 4-15 gün artacağına, Türkiye'nin doğusu ve güneydoğusunda sıcak hava dalgası gün sayısının 200'e çıkabileceğine dikkat çeken Yumaklı, kar örtüsündeki azalmalar nedeniyle orman yangınları riskinin de yükseleceğini ifade etti. Bu sebeplerle 2100 yılına kadar su kaynaklarının yüzde 25 azalabileceğinin öngörüldüğünü açıkladı.
Son 23 yılda su yatırımlarına 3,4 trilyon lira harcanarak 11 bine yakın su ve sulama eserinin hizmete alındığını söyleyen Yumaklı, bu yıl su ve sulama yatırımlarına 147 milyar lira ayrıldığını ve 321 yeni projenin hayata geçirileceğini bildirdi. Ayrıca 4. Tarım Orman Şurası'nda 11'i suyla ilgili olmak üzere 86 karar alındığını hatırlattı. Eğirdir Gölü'nün hacminin yüzde 55 gerilediğini açıklayan Yumaklı, buraya 5 yılda 21 milyar liralık yatırım yapılacağını, yıllık 42 milyon metreküp su takviyesi sağlayacak projenin ihalesinin gerçekleştirildiğini belirtti. Benzer planların Akşehir, Eber, Bafa, Beyşehir, Burdur, İznik, Seyfe ve Sapanca gölleri için de uygulanacağını söyledi.
Yumaklı, içme suyu şebekelerindeki kayıp oranının 2004'te yüzde 60 seviyelerindeyken bugün yüzde 31,6'ya indirildiğini, bazı şehirlerde hala yüksek seviyelerde kayıplar olduğunu aktardı. Modern sulama sistemlerinin yaygınlaştırıldığını, yapay zeka destekli sulama otomasyonu ve elektronik su yönetim sistemlerinin kurulduğunu söyledi. Kapalı sulama sistem oranının 2028'e kadar yüzde 45'e çıkarılmasının hedeflendiğini dile getiren Yumaklı, bireysel sulama sistemlerine destek verildiğini, atık su, yenilenebilir enerji ve döngüsel ekonomi yatırımlarına kamu katkısı sağlandığını belirtti.
Atık suların arıtılarak tarım ve sanayi dahil birçok sektörde kullanılmasına yönelik çalışmalar yapıldığını açıklayan Yumaklı, Gediz Havzası'nda su kalitesini artırmak için Turgutlu Organize Sanayi Bölgesi'nde atık su arıtma tesisi yatırımını önceliklendirdiklerini söyledi. 2025-2035 yıllarını kapsayan Ulusal Su Planı'nın tamamlandığını ve Resmi Gazete'de yayımlandıktan sonra yürürlüğe gireceğini belirtti. Plan kapsamında 8 hedef, 31 strateji ve 141 eylem belirlendiğini ifade eden Yumaklı, bu planın akıllı su yönetimi, su-gıda-enerji bağlantısı, risk yönetimi ve sürdürülebilirlik ilkeleri üzerine kurulduğunu açıkladı.
Ulusal Su Kurulu toplantısında 6 karar alındığını belirten Yumaklı, kurumlar arasında işbirliğiyle sektörel ve bireysel eylemlerin uygulanacağını, iklim dostu şehirler için atık suyun geri kazanılacağını, su kayıplarının azaltılacağını, yağmur suyu hasadı ve gri su sistemlerinin yaygınlaştırılacağını aktardı. Ayrıca kuraklık riskine karşı farkındalık çalışmalarının artırılacağını ifade etti.
İçme suyu güvenliği için izleme ve denetimlerin entegrasyonu, kırsalda içme suyu yönetiminin geliştirilmesi amacıyla il su kurullarında rapor hazırlanacağını söyleyen Yumaklı, Kızılırmak Deltası ekosisteminin korunması için Çankırı, Çorum ve Yozgat'ta atık su arıtma tesisleri kurulacağını, Susurluk ve Yeşilırmak Havzaları Taşkın Yönetim Planları'nın onaylanacağını kaydetti. Ayrıca arıtılmış atık suların tarımda kullanımı için idari ve teknik çözüm önerileri sunacak bir alt kurul oluşturulacağını açıkladı.