Soğuk havaların tüm yurtta etkisini artırması, her yıl olduğu gibi bu yılda kış lastiklerini gündeme taşıdı. Sıcaklıkların 7 derecenin altına düştüğü yerlerde kullanılması tavsiye edilen kış lastiklerinin 1 Aralık'tan itibaren ticari araçlar için zorunlu hale gelecek olması ise, gözleri bu lastiklerin fiyatlarına çevirdi.
Kış lastiklerinin, olumsuz hava şartlarında suda kayma riskini azaltması ve ıslak yollar üzerinde fren mesafesini kısaltması, kuşkusuz trafik güvenliğini artırıyor. Söz konusu lastiklerin silika karışımlarının yaz lastiklerinden farklı ve daha maliyetli olması ise, fiyatların da en az yüzde 10 kadar daha pahalı olmasına neden oluyor.
Türkiye'de bir çok firma araç lastiği üretimi yapıyor. Yerli üretime rağmen hammaddenin ithal ediliyor olması ise, girdi maliyetleri dövizle belirlenen lastiklerin fiyatlarını artırıyor.
FİYATLAR YÜZDE 50 ARTTI
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre, Ekim 2018 itibariyle Türkiye'de satılan araçların yüzde 80'den fazlasını A, B ve C segment araçlar oluşturuyor. Sadece C-segment otomobiller ise toplam pazarın yüzde 55'ine denk geliyor.
Söz konusu tablo, ülkede satılan otomobillerin büyük çoğunluğunun üzerinde 16 inc ebadında lastik bulunduğunu gösteriyor. Türkiye'de en çok satılan lastik ölçülerinden biri olan 205 55 R16 boyutundaki kış lastiği bugünlerde 400 liradan satılıyor. Yerli bir markanın ürettiği aynı kış lastiğinin geçen yıl ki fiyatı ise 288 TL idi. Rakamlar 16 inc boyutundaki yerli kış lastiğinde bu yıl fiyatların yüzde 40 daha yüksek olduğunu gösteriyor.
İTHAL LASTİKTE FİYAT ARTIŞI DAHA FAZLA
Yerli üretim olmayan lastiklerde ise fiyat değişimi daha dramatik bir hal alıyor. Yine 205 55 R16 ebatlarındaki fakat ithal edilen bir kış lastiğini incelemeye aldığımızda, 2017 Kasım ayındaki 410 liralık etiket fiyatına karşın, bu yıl aynı lastiğin yaklaşık 620 TL'den alıcı bulduğu görülüyor.
Rakamlar ithal lastikteki fiyat artışının bir yıl içinde yüzde 50'yi bulduğunu gösteriyor. Söz konusu fiyat değişimleri göz önüne alındığında, kış lastiğindeki bir yıllık fiyat artışının da, yüzde 25 olarak açıklanan enflasyon oranını da ikiye katladığı anlaşılıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, araç lastiklerinin de dahil olduğu 'Araç Yedek Parça ve Ekipmanları' grubu, Ekim 2017'de 204 TL iken, aradan geçen bir yılda yüzde 70 artışla 350 liraya yükseldi. Söz konusu ürün grubunun içinde lastik ile birlikte otomobiller için tüm ekipmanların olduğunu belirtmekte fayda var.
TİCARİDE DE DURUM AYNI
Ticari araçlar için zorunlu olmasına sayılı günler kalan lastiklerde de tablo değişmiyor. Yerli markalardan birinin ürettiği 215 60 R16 C ebadındaki ticari araç için kış lastiğinin fiyatı 317 liradan yüzde 43.5 artış ile 455 liraya çıkmış durumda.
Yabancı bir markanın Türkiye'de ürettiği 195 70 R15 C boyutundaki başka bir lastikte de fiyat artışı bir yıl içinde yüzde 39'u buluyor. Başka bir yabancı markanın Türkiye'deki distribütörü aracılığı ile sattığı 185 75 R16 C ebadındaki diğer bir ticari araç kış lastiğinin bir yıllık fiyat değişimi ise yüzde 50'yi aşıyor.
Lastik ebadı büyüdükçe fiyatlar yükselse de, değişim oranı her örnekte farklı seyrediyor. Örneğin 225 55 R17 boyutlarındaki bir kış lastiğinin fiyatı 2017 Kasım ayında 497 TL'den satışa sunulurken, bu yıl aynı lastik 667 liradan bayilerde alıcısını beklliyor. 17 jantta da yüzde 34 artış olduğu görülüyor. Geçen yıl 562 TL'ye satılan 245 45 17 ebatlarındaki kış lastiği, bu yıl fiyatını 741 TL'ye taşımış durumda.
