Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan, "Türkiye'de tüketici fiyatları mayısta yüzde 0,89 artış gösterirken, yıllık enflasyon ise yüzde 16,59 olarak gerçekleşti. Bizim beklentimiz aylık yüzde 1,2 ve yıllık yüzde 17 oranında bir enflasyon gerçekleşmesi yönündeydi. TÜİK enflasyonunun hem piyasa konsensüsü, hem de de bizim beklentilerimizin oldukça altında gelmesi beklenmedik bir durum. Bunun olası nedenleri olarak; oransal açıdan geçen yılın güçlü baz etkisi bir miktar yıllık artışta yavaşlamaya neden olmuş olabilir. Enflasyon ana metrikleri açısından ise; Mayıs ayında kapanma nedeniyle talep eksikliği ve bazı iş kollarının faaliyet göstermemesi fiyat artışı görülmemesine neden olmuş olabilir. Bu da bazı zamların Haziran ayına sarkıtılmasına neden olacaktır. Kapanma ile alakalı olabilecek bir başka etki de; fiyat toplamada yetersizlik veya eksiklik olabilir." dedi.
Eflasyonun alt kalemlerine bakış...
"Enflasyonun alt kalemlerine bakacak olursak; ana harcama gruplarında alkollü içecekler ile eğlence, kültür kaleminde gerileme, diğer kalemlerde artış gözlenmektedir" diyen Erkan Analizini şöyle sürdürdü:
"Gıda, enerji ve altın gibi değişken kalemlerin dışarıda bırakıldığı C göstergesinde yıllık bazda Nisan ayındaki yüzde 17,8 seviyesinden Mayıs ayında yüzde 17 seviyesine düşüş söz konusudur. Manşet enflasyondaki rakamsal etkiler, çekirdek enflasyonda da yansıma gösteriyor; ancak halen temel mal ve hizmetlerdeki eğilimin enflasyon artışına zemin oluşturmaya devam edeceğini düşünüyoruz. Manşet enflasyondan daha yüksek artış gösteren kalemler olarak ulaştırma yüzde 2,56, giyim ve ayakkabı yüzde 1,76, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 1,62 ve lokanta ve oteller yüzde 0,95 ile öne çıkmaktadır.
Ulaştırmadaki artış yoğun şekilde benzin zamlarından ileri gelirken; giyimdeki artış genel mal ve hizmetler grubu içinde yüksek görünse de kendi mevsimsel normalinin altındadır. Yılın bu döneminde yeni sezon ürünlerinin etkisi giyimde daha yüksek fiyat artışlarına neden olmaktadır, açılma ile beraber Haziran'da bu kalemde daha yüksek artışlar göreceğiz. Lokanta, otel ve hizmetler sektörü açısından da kapanma nedeniyle yapılamayan zamlar, Haziran'da artmış olan taleple beraber aktifleşecektir. Eğlence ve kültür sektörünün Mayıs ayı kapanmasında tamamen faaliyet dışı kalması da ilgili kalemde düşüş görülmesinde etkili olmuştur"
Analizinde, "Mal sepetinin nerdeyse çeyreğini oluşturan gıda kaleminde yıllık enflasyon yüzde 17'de kalsa da Merkez Bankası'nın varsayımının üzerinde seyretmeye devam etmektedir. Merkez Bankası, son Enflasyon Raporu'nda yılsonu gıda enflasyonu beklentisi yüzde 13'e revize etmişti. Enerji enflasyonunda Nisan ayındaki %18,4'ten Mayıs ayında yüzde 17,7'ye düşüş söz konusudur. Ancak petrol fiyatlarının baz etkisi hafiflese bile döviz kurları, vergi artışları ve eşel mobil/tavan fiyat uygulamasının sona ermesi ilerleyen dönemde de zam potansiyelini yüksek tutmaktadır ve bu durum enerji maliyetinin girdi etkisiyle enflasyonun geneline yayılma efekti gösterecektir." diyen Erkan şunlara vurgu yaptı:
"Mayıs kapanması bazı zamları da geciktirdi..."
"ÜFE, beklediğimiz gibi artmaya devam ederek Mayıs itibariyle yüzde 38,3 seviyesine yükselmiştir. Üretici enflasyonundaki aylık artış ise yüzde 3,92 seviyesindedir. Manşet TÜFE'nin oldukça üzerinde gerçekleşen ÜFE artışı itibariyle yüksek maliyet yüklenimi etkisi artarak devam etmektedir. ÜFE ve TÜFE arasındaki makas 21 puanı geçmiştir. Mayıs kapanması bazı zamları da geciktirdi, Haziran sonrasına sarkan zamlar ile beraber TÜFE'nin ÜFE'ye yakınsama potansiyeli de aynı şekilde devam edecektir. Bir miktar baz etkisi, belki Haziran enflasyonunu yavaşlatıcı etki yapabilir. Ancak ana metriklerdeki düzelme potansiyelinin niteliksel olmaması enflasyona belli bir katılık getirecektir. Dolayısıyla enflasyon düşüşünü, tüm ana göstergeleriyle desteklenen kalıcı bir düşüş olarak değerlendirmiyoruz."
"Mayıs ayındaki enflasyon oranı bazı yapay etkenlerin yansıması şeklinde görünüyor..."
Enver Erkan değerlendirmesini şöyle sürdürdü:
"Merkez Bankası, 17 Haziran Perşembe günü faiz toplantısını gerçekleştirecek. Sn. Kavcıoğlu'nun dün ekonomist toplantısında da yinelediği sözel yönlendirmesi; enflasyonun üzerinde getiri pozisyonunun korunmaya devam edileceği yönünde. Son iki toplantısında faiz indirimi yapmayan Merkez Bankası'nın faizi halen gerçekleşen enflasyonun üzerinde tutmaya devam etmesi önemli. Erken dönem gevşeme beklentilerini dün savuşturan Kavcıoğlu yönetiminin, enflasyon belirsizliğinin son dönemde kurlardaki hareket ve dışsal enflasyon ve para hareketleri etkisi dolayısıyla oldukça arttığı bir ortamda Haziran PPK'sında harekete geçmesini beklemeyiz. Mayıs ayındaki enflasyon oranı bazı yapay etkenlerin yansıması şeklinde görünüyor, dolayısıyla Mayıs kapanması bazı zamları da geciktirdi 16,59'a gerileyen enflasyon Merkez Bankası açısından bir yanılsama yaratmamalıdır. Haziran'dan sonra baz etkisi haricindeki daha normal ve organik şartların dezenflasyon trendini teyit etmesi gerekmektedir. Mevcut senaryoda işaret edilen yılın üçüncü çeyreği içerisindeki zaman aralığının faiz indirimi konusunda daha ciddi değerlendirilmesini bekleriz."
