Türkiye'de tüketici fiyatları Temmuz ayında %1,8 artış gösterirken, yıllık enflasyon ise %18,95 oranında gerçekleşti. Beklenenden daha hızlı tırmanan enflasyon, neredeyse Merkez Bankası'nın gösterge faiz oranıyla eşleşti ve bu da enflasyonun düşüşe geçmesinden önce bir faiz indirimi olasılığını ortadan kaldırdı.
"Enflasyonun ana metrikleri tahmin ettiğimiz gibi daha yüksek enerji fiyatları ve açılma ile alakalı başta gıda ve hizmet alt kalemleri olmak üzere kalemlerden geldi." diyen Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan analizinde şöyle devam etti:
"Gıda ve alkolsüz içecekler en yüksek artış gösteren kalemlerden biri olarak ön plana çıktı"
"Enflasyonun alt kalemlerine bakacak olursak; ana harcama gruplarının tamamına yakınında artış gözlenmektedir. Gıda ve enerji gibi değişken kalemlerin dışarıda bırakıldığı C göstergesinde yıllık bazda Haziran ayındaki %17,5 seviyesinden Temmuz ayında %17,2 seviyesine düşüş söz konusudur. Yeniden açılan ekonominin ve katı gıda enflasyonunun etkisiyle beraber, gıda ve alkolsüz içecekler en yüksek artış gösteren kalemlerden biri olarak ön plana çıkmıştır. Enflasyon sepetinin yaklaşık çeyreğini oluşturan gıda fiyatları, %24,9 oranında yıllık artış göstererek Merkez Bankası'nın revize gıda enflasyonu tahmini %15'in çok üzerinde kaldı"
"Enerji enflasyonu %21,5 seviyesine ulaşarak hizmet ve mal maliyetlerine yayılma riskini devam ettirdi"
Erkan analizini şöyle sürdürdü: "Açılmanın akabinde uzun süren dini bayram tatilinin de seyahat ve turizm üzerinde yarattığı hareketlilik, hem zamların yansıtılması hem de yeni fiyat dengeleri üzerinden enflasyon üzerinde besleyici etki yaratmıştır. Enerji enflasyonu %21,5 seviyesine ulaşarak hizmet ve mal maliyetlerine daha fazla yayılma riskini devam ettirdi. Artan küresel enerji maliyetleri ve Temmuz ayındaki elektrik ve doğalgaz fiyatlarındaki artışın sadece ilgili tüketici kalemleri üzerinden Temmuz ayına özel dönemsel bir etki yaratmasından daha çok, aynı zamanda birçok mal grubundaki girdi şeklinde bulunmasıyla beraber oluşturacağı bir genel yayılma etkisi olacak. Bunun en önemli etkisi üretici maliyetleri tarafında, orada ise makas son derece açık bir şekilde olmaya devam ediyor."
Merkez Bankası'nın "indirme" şansı var mı?
"Manşet enflasyondan daha yüksek artış gösteren kalemler olarak konut %5,07, gıda ve alkolsüz içecekler %2,77, lokanta ve oteller %2,72 ile öne çıkmaktadır. Yüksek artış gösteren çoğu grubun da açılma ve kapanmadan etkilenen iş kollarına ait olduğu görülmektedir. Aylık bazda sadece giyim %2,13 ve ev eşyası %0,06 oranında gerilemiştir" yorumunu yapan Erkan şunlara dikkati çekti:
"Beklenenden kötü enflasyon verileri, 4Ç21'de enflasyonda belli oranda iyileşme görülmeden Merkez Bankası'nın faiz indirme şansının olmadığını gösteriyor. TCMB Başkanı Sn. Şahap Kavcıoğlu'nun “politika faizini enflasyonun üzerinde tutma” sözü çerçevesinde, nötrlenen reel faiz ve enflasyonun politika faizi üzerine çıkma riski, Merkez Bankası'nın ya faiz artırması ya da fiyatların hızlı bir soğuma geçirmesi gerektiğine işaret ediyor. Kavcıoğlu; bizim değerlendirmemize göre baz etkisiyle, Merkez Bankası Enflasyon Raporu'nda ortaya konan değerlendirmelere göre ise cari dengede turizm etkisiyle görülecek iyileşmenin kur istikrarına katkısıyla enflasyonda 4Ç21 döneminde gerileme bekliyor. Merkez Bankası'nın revize tahminleri yılsonu için %12,2'den %14,1'e yükselmekle beraber, enflasyonun geldiği mevcut seviyeler itibariyle son çeyrekteki belirgin düşüş beklentisini de rakamlara yansıtmış durumda"
"Eylül ayında da senelik zirvenin enflasyonda oluşması beklenebilir"
Erkan, analizini şöyle tamamladı: "Merkez Bankası, faizleri Sn. Kavcıoğlu göreve geldiğinden beri TRY'de değer kaybı ve yükselen enflasyon nedeniyle sabit tuttu. Reel faiz oranı ise %2,5 seviyelerinden nötr seviyeye doğru indirgenmiş durumda. Merkez Bankası'nın güncel taahhüdü, gerçekleşen ve beklenen enflasyona göre ayarlandığında pozitif bir reel faiz ve aynı zamanda %5 enflasyon hedefi sağlanana kadar gerekli sıkılıkta politika şeklinde. Enflasyonda mevcut dönemde görülebilecek dalgalanmaların beklentilerden daha yüksek oranda gerçekleşebilir. Eylül ayında da senelik zirvenin enflasyonda oluşması beklenebilir. Bu da, enflasyonun politika faizi altında kalmasının zorlaşması ve Merkez Bankası'nın ilave sıkılaşma yönünde risk değerlendirmesi yapması gerekliliği demek olabilir. Merkez Bankası'nın bir sonraki PPK toplantısı 12 Ağustos tarihinde gerçekleşecek"
