Altın hem mücevher olarak hem de rezerv ve değişim aracı olarak yüzyıllardır kullanılıyor. Kıymetli madenler içerisinde farklı bir yere sahip. 1870-1930 arası parasal sistemini temelini oluşturan, 1944-1973 yıllarında dolara konvertibilitesi tam olan bir rezerv aracı niteliği taşıyan altın, 1970'lerin başından itibaren doların altına konvertibilitesine son verilmesiyle, değişim aracı niteliğini yitirdi ve bireysel tasarruf aracı ve merkez bankaları rezervlerinin bir parçası olarak kullanılmaya başlandı.
1990'larda cazibe yitirdi
1980 ve 1990'lı yıllarda finansal piyasaların hızla gelişmesiyle yatırım cazibesini kaybetti, 2000'li yıllarda ise finansal piyasalarda yaşanan çalkantılar ve gözlenen belirsizlik ortamının etkisiyle yatırımcıların tekrar ilgisini çekmeye başladı. Altın kolay nakite çevrilmesi, getirisinin menkul kıymetlerin getirisi ile ters yönde hareket etmesi ve böylelikle portföyün volatilitesini azaltması nedeniyle ekonomik ve siyasi kriz dönemlerinde tercih edilen bir yatırım aracı.
Kriz döneminin yatırım aracı
Kriz dönemlerinde güvenilir bir yatırım aracı olarak kabul gören altın, Temmuz 2007'de Amerika'da yüksek riskli konut kredisi piyasalarında başlayan ve kısa sürede finansal piyasalara yayılarak tüm dünyayı etkisine altına alan küresel ekonomik kriz döneminde rekor yükselişler kaydetti. 2009 yılı içerisinde krizin etkileri azalmasına rağmen yükselişini sürdürmüş ve tüm zamanların rekorunu kırarak Kasım 2009'da 1,127 $/ons'a çıktı.
Tüketim alanı genişledi
Altının mücevher, endüstri ve yatırım gibi çeşitli tüketim alanları bulunuyor. Mücevher endüstrisi talebin en önemli payını oluşturmakta. Son dönemde altına toplam talep artarken mücevher talebinde düşüşler yaşandı. Özellikle küresel krizin yaşandığı 2008 ve 2009 yılı içerisinde altına dayalı yatırım talebinde büyük artışlar yaşanırken, artan fiyatların etkisiyle mücevher amaçlı altın talebinde düşüşler yaşandı.
Talep artmaya başladı
2008 yılında bir önceki seneye göre külçe ve sikke cinsinden altına yapılan yatırım yüzde 45.5, borsa yatırım fonları olarak talep yüzde 26.9, toplam talep yüzde 7 arttı. Altın arzını ise madenden çıkarılan altın, merkez bankaların satışları, altın cinsinden verilen krediler ve hurda altın oluşturmakta. Altın üretiminde başı çeken ülkeler yıllardır Güney Afrika, ABD, Avusturya olmakla birlikte son dönemde sıralama değişti. Altın üretiminde yıllardır dünya lideri olan Güney Afrika'nın son dönemde üretimi azalmış, ekonomisi hızla büyüyen Çin altın madenciliğinde aynı hızla yükselerek birinci sıraya yerleşti.
2010 yılı periyodu
2010 yılı boyunca uluslararası piyasalardaki gelişmeleri izleyen Türk para ve sermaye piyasalarında ise yatırımcıların yüksek getiriler elde edemediği bir yıl oldu. Borsa, döviz, mevduat, yatırım fonları gibi yatırım araçlarının getirilerine göre 2010, Türkiye'de altına yatırım yapanların yüzünü güldüren bir yıl olarak kayıtlara geçti.
2020'de zirve yaptı
Küresel piyasalarda yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle artan risk algısı, salgın nedeniyle merkez bankaları ve hükümetlerce alınan trilyonlarca dolarlık önlemler, ABD ile Çin arasında devam eden gerginlik, ABD iş gücü piyasasının sıkıntılı durumu ve salgında ikinci dalga endişeleri, altın fiyatlarının 2020 yılında kayda değer bir şekilde artmasına neden oldu.
Gözde olmaya devam edecek
Finansal piyasa uzmanları altının şu ana kadar likidite ve teminat kapatma açısından önemli rol oynadığnı ve uzun dönemde güvenli liman olarak hizmet etmesinin beklendiği yönünde görüş bildirirken orta ve uzun vadede altın yatırımcısının pozisyonunu koruması gerektiği üzerinde duruyor. Kısacası uzun vadeli yatırımların vazgeçilmez güvenli limanı olmaya devam eden altın bireysel yatırımcı içen daima el altında tutulacak.
