Ekonomi yazarı Prof.Karl W. Smith, ABD'nin sadece artan faiz ödemelerini karşılamak için yakında borçlanmak zorunda kalabileceği ihtimalinin arttığını belirterek, "Bugünün borç tavanı, yarının korkunç borç bombasıdır" dedi.
ABD'nin mevcut borç durumunun endişe verici olsa da, görünümün daha da kötü olduğunu dikkati çeken Prof.Karl W. Smith, "İki partili Kongre Bütçe Ofisi geçen hafta tahminlerini güncellediğinde, halkın elindeki borcun şu anda 31 trilyon dolardan 2033'e kadar 46 trilyon dolara çıkacağını tahmin etti. Bu, ülkeyi korkunç “ borç bombası” senaryosuna bir adım daha yaklaştırıyor ve bu, bugünün 31 trilyon dolarlık borç tavanının yükseltilip yükseltilmeyeceğine dair mücadeleyi kıyaslandığında tuhaf gösterecek" ifadelerini kullandı.
ABD'li ekonomist Smith, "Kısacası, bir ülkenin borçları o kadar büyüdüğünde, sadece borcunu ödemek ve faiz ödemelerini karşılamak için borçlanmak zorunda kaldığında bir borç bombası oluşur" diyerek şu uyarılarda bulundu: Bu, teorik olarak, faiz oranlarının yükselmesine neden olarak bir hükümeti daha da fazla borç biriktirmeye zorlar. Bir anlamda borç bombası bir ülke için ölüm sarmalıdır. Çıkış yolları var ama hepsi acı verici. Bu zararlı döngü bir kez başladığında, durdurulabilmesinin tek yolu vergilerde keskin bir artış, harcamalarda eşit derecede keskin bir düşüş veya temerrüde düşmektir. Üçüncü senaryo, dünyanın birincil rezerv para birimini denetleyen ABD için düşünülemez. Kongre, temerrüde düşmeyi önlemek için gerekli adımları şüphesiz atacaktır, ancak vergilerdeki hızlı artış ve harcamalardaki düşüş, ülkeyi ciddi bir durgunluğa veya daha kötüsüne sürükleyecektir.”
ABD'nin önümüzdeki yıllarda bir borç bombası olayıyla karşı karşıya geleceğini söyleyen Prof. Karl W. Smith, konuşmasını şöyle sürdürdü:
Peki işler nerede duruyor? Bakılması gereken temel istatistikler, gayri safi yurtiçi hasılanın yüzdesi olarak federal faiz ödemeleridir. 2022'de bu tür harcamalar GSYİH'nın %1,87'sini oluşturdu. Bu, son 20 yıldaki herhangi bir zamanda daha yüksek olmasına rağmen, 1991 zirvesi olan %3.16'dan biraz daha düşük.
En bariz olanı Federal Rezerv politikasıdır. Bölümler şimdi olduğu gibi, o zamanlar da merkez bankası amaçlı bir dezenflasyonist politika gözlemcisiydi. Politika yapıcılar, ekonomideki olumsuzluğu ortadan kaldırmayı umuyorsa, faiz oranlarını ekonominin büyüme hızına göre yüksek tutmalıdır. Böyle bir stratejinin zararı, iyi zamanlar bile, hükümet gelirlerinin ulaştığı anlar bile, mevcut borca olan faizin de değişkenleri ve bütçe açığının çok fazla dalgalanmasını engellemesidir.
GSYİH yüzdesi olarak federal harcamalar, 1983'teki %22.9'luk zirveden 2001'de %17.7'ye geriledi. Düşüş harcamaları değildi, 1980'den 1983'e kadar harcamalar biraz arttı, çünkü yüksek faiz oranlarının etkisi olmayan bir düşüş bastırdı.
Buna karşılık, CBO federal harcamalarının 2023'te GSYİH'nın %23,7'sinden 2033'te %25,3'e çıkacağını tahmin ediyor. CBO, harcamaların 2044'ten sonra GSYİH'nın %29'una ulaşarak bu gidişatın süresiz olarak devam edeceğini tahmin ediyor.
Federal faiz ödemeleri ise 2033'e kadar GSYİH'nın %3,6'sına ve 2044'e kadar %6,2'ye ulaşma yolunda ilerliyor. İkinci rakam, ABD'nin savaş sonrası dönemde gördükleri her şeyin iki katı. Bu tahminler doğruysa, ABD önümüzdeki 10 ila 20 yıl içinde bir ‘borç bombası' olayına karşı bir sonuca varacak.
Asıl endişe verici olan, CBO'nun tahminlerinin aslında iyimser olabileceğidir. Sorumlu Federal Bütçe Komitesi (CRFB), CBO temel çizgisine göre denetleyicileri alternatif projeksiyonlar üretir. Senaryolarına göre faiz, 2033'te GSYİH'nın %3,9'una ve 2044'te %4,4'üne ulaşıyor. CRFB'nin yüksek umutları doğru çıkarsa, federal faiz ödemelerinin GSYİH'ya oranı 2025'e kadar rekor seviyelere ulaşacak.
Daha yüksek gelirlerin yükünü hafifletebileceği umulabilir, ancak bu tarihe aykırı olur. CBO, federal gelirlerin 1974'ten 2022'ye kadar GSYİH'nın ortalama %17,4'ünü oluşturduğunu tahmin ediyor. 2022'de artan varlık fiyatları ve şirket kârları sayesinde %19,6'ya ulaştı. Bu nedenle, gelirler zaten tarihsel normların oldukça üzerindedir ve muhtemelen sonunda düşecektir. Gerçekte de CBO, 2032'nin sonuna kadar ortalama %18,1 tahmin ediyor.
1980'ler ve 1990'larda federal bütçe dengeye ulaştıklarında gelirler yalnızca küçük bir rol oynadı. 1981'de gelirler, sonraki 20 yılın büyük bölümü küçülmeden önce, kabaca tarihsel ortalamalarla eşleşerek, o zamanlar GSYİH'nın %19,1'i kadar rekor bir seviyesindeydi. Açık açığını yalnızca gelirlerle silme, düşen varlık fiyatları karşısında vergi gelirlerinde benzeri görülmemiş diziler gerektirecektir. Biden yılda 400.000 dolardan az kazanan hiçbir ailenin vergilerinin artmayacağına dair tasarrufları tutarken bunu başarmak son derece zor.
Bu, Amerika'nın önümüzdeki yılda mali gidişatını değiştireceğine dair çok az umut bırakıyor. Kongre ve Beyaz Saray keskin bir geri dönüş yapmadıkça ve mucizevi bir şekilde kırılmayı önleme için bir plan yapmadıkça, ABD çok yıkıcı bir borç bombası kriziyle karşı karşıya kalacak.
Karl W. Smith, bir Bloomberg Opinion köşe yazarıdır. Daha önce, Tax Foundation'da federal politikadan sorumlu başkan yardımcısı ve North Carolina Üniversitesi'nde ekonomi profesörü yardımcısıydı.
