Milliyet Gazetesi'nin haberine göre; Okulların açılmasına sayılı günler kala piyasada satılan, “merdiven altı üretim” diye tanımlanan markasız okul çantaları ile kırtasiye ürünlerinin zehir saçtığı ortaya çıktı.
Mahmutpaşa, Mercan ile İzmir Kemeraltı'ndan alınan 9 farklı markasız okul çantası ve kalemlik, uluslararası analiz laboratuvarında test edildi. Bu testlerde, söz konusu ürünlerin beşinde, kansere yol açan “ftalat” maddesinin normalden 60 kat daha fazla bulunduğu anlaşıdı. Uzmanlar, piyasada satılan ve çoğu ucuz fiyatlara sahip Kaçak ürünlerin, çocuklar ve öğrencilerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği uyarısında bulundu.
Edinilen bilgiye göre okul çantası ve kalemlik numuneleriyle ilgili test, 14 Ağustos'ta yapıldı. Testlerde, kaçak üretilmiş kalemliklerde sadece yüzde 0.01 olması gereken ftalat kimyasalı oranının, yüzde 1.14 olduğu anlaşıldı. Çocukların ilgisini çekmesi amacıyla üzerine futbol takımlarının logolarının basıldığı kalemliklerde ayrıca plastikleştirici olarak kullanılan Dibutil ftalat (DBP), dietil ftalat (DEP), di-izobenzil ftalat (DIBP) ve benzil bütil ftalat (BBP) oranları da yüzde 3'ün üzerinde çıktı.
Normalin 60 kat üstü!
Markasız okul çantalarının test sonuçlarıysa vehametin ulaştığı noktayı gözler önüne serdi. Kız çocuklarının kullandığı sahte bebek baskılı çantaların yanı sıra erkek öğrencilerin tercih ettiği futbol temalı ve yarış otomobili baskılı ürünlerde kanser yapıcı ftalat kimyasalı normalin 60 katı olarak ölçüldü. Çantalarda yüzde 0.01 olması gereken ftalat oranının, yüzde 6.033 olduğu tespit edildi.
Son 4 yılda 79 bin ürün güvensiz çıktı
- 2011'den beri yapılan denetimlerde 2015 yılı ağustos ayı itibarıyla 10 bin 135 firmanın 3.3 milyon ürünün denetlendi.
- Güvensizlik tespit edilen 715 firmanın 79 bin 355 ürünüyle ilgili idari işlem yapıldı. n Güvensizlik tespit edilen şirketlere toplamda 4 milyon TL lira para cezası kesildi.
‘Ftalat' maddesi esneklik veriyor
Ftalat, sert plastik maddelerin daha esnek yapıya dönüştürülmesi için dünyada ilk kez 1920'li yıllarda kullanılmaya başlandı. Sert malzemenin, eğilip bükülebilmesi ve esneklik kazanması için kullanılan ftalatların kanserojen etkisi ispatlandı. Erkeklerde kısırlığa neden olan ftalatın, 2009'dan itibaren Kaliforniya'daki kullanımına sınır getirildi. Yüksek miktarda ftalatlı ürün kullanan çocukların, ileriki yaşlarda kanser ve kısırlık riski taşıdığı da bilim insanlarınca ortaya konuldu.
Binde 1'i geçemez
Sağlık Bakanlığı 2 Nisan 2011 yılında yayınladığı tebliğ ile ürünlerdeki ftalat kullanım oranını binde 1 ile sınırlandırdı. İşte o ürünler...
- Çocuk bakım gereçleri
- Kalemler ve defterler (plastik kısımlar), silgi, yapıştırıcı, makas, kalemtıraş, cetvel, koli bandı, bant, yapışkan notluk, şerit ve sıvı düzeltici
- Boya kalemleri ve boya malzemeleri (oyun hamuru ve parmak boyaları hariç)
- Beslenme çantası, okul çantası, sırt çantası, resim çantası, kalem kutusu
- Yiyecek taklidi ürünler
- Yüzme öğretmeye yardımcı ürünler
- Jimnastik minderleri, güneşlenme yatakları, deniz yatağı vb.
- Tekstil ürünlerindeki plastik baskılar ve aksesuarlar ve yağmurluklar, spor ayakkabılar, plastik terliklerde ftalat kullanımı ürün kütlesinin yüzde 0.1'ini (binde 1'ini) geçemez.
‘Boyasız olan kumaş ürünleri kullanalım'
İstanbul Florence Nightingale Hastanesi Dermatoloji Kliniği'nden Prof. Dr. Sibel Alper, merdiven altı üretimi okul malzemelerinde saptanan zararlı kimyasalların, çocukların sağlığını ciddi anlamda tehdit ettiğini belirtti. Alper, şunları söyledi:
“Kaçak veya denetimsiz üretilen plastik çanta, matara ve beslenme çantalarında özellikle ftalat, PVC, azo boyaları gibi sağlığa zararlı kimyasallar var. Bu kimyasallar deriden emilerek alerji ve bazı ciddi hastalıklara yol açabiliyor. Alerjinin boyutu, bazen hayatı tehdit edeci düzeyde olabilir. Ftalat, deri yüzeyinden emilerek kana karışabilir. Bu durumlarda kan hastalıkları ve mesane kanserine yol açma riski taşıyor. Çocukların mümkün olduğu kadar doğal ürünler kullanması gerekiyor. Fosforlu ve parlak boyalardan da uzak durmalarını öneriyoruz. Ürünlerin üzerinde ‘CE' markası olması, hatta kumaş veya boyasız çantalar tercih edilmeli.”
‘Taklitten uzak dur ürünün menşeini sor'
Saraciye (Çanta) Sanayicileri Derneği Başkanı Cemal Aydın, sektördeki önemli sorunlara işaret ederek “Denetimden geçirildiği bilinen firmaların ürünleri alınmalı. Bunlar, ürünlerine yatırım yapan firmalar olduklarından, bakanlıklar tarafından uygulamaya konulan tebliğlere göre üretim yapıyorlar. Yasal çerçevede hareket eden üretici ve ithalatçılar, ürünlerinde etiketleme kurallarına da dikkat eder. Bu etiketler ürünün sağlığa zarar vermeyecek kimyasalları içerdiğini ifade eder. Taklit ürünlerden kaçınılmalı. Tüketicilerin ürünün menşeini sormada ısrarcı olmaları gerekiyor. Mahalle aralarında, tezgahlarda, işportalarda satılan ürüne yönelmemeli. 2011'de yüzde 50 civarında olan sağlıksız ürün miktarı, 2012 yılında yüzde 20, 2014'te yüzde 11'e kadar düştü.”
