Görev süresinin dolmasıyla Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanlığı'ndan ayrılacak olan Sadi Güven, Anadolu Ajansı (AA) muhabirine 7 yıllık görev süresini değerlendirdi ve soruları yanıtladı.
YSK Başkanlığı'na 24 Ocak 2013'te 6 yıllık süre için seçildiğini hatırlatan Güven, daha sonra süresinin bir yıl uzatıldığını, 24 Ocak 2020'de 7 yıllık süresini tamamlayacağını aktardı.
YSK'nın 15. Başkanı olduğunu bildiren Güven, görevde bulunduğu sürede 2 Cumhurbaşkanlığı, 3 milletvekilliği, 2 mahalli idareler seçimi, bir de halk oylaması olmak üzere 8 seçim yapıldığını belirtti.
Güven, bunların yanı sıra görevde bulunduğu sürede Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun (HSYK), esnaf odalarının, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) seçimlerinin, siyasi partilerin kongrelerinin, ara ve yenileme seçimi olmak üzere çok sayıda seçimi gerçekleştirildiğini anlattı.
'TÜRKİYE'DE SEÇİMLER ZOR GEÇİYOR'
En çok hangi seçimde zorlandığı sorusu üzerine Güven, Türkiye'de siyasetin, halkın seçime ilgisinin büyük olduğunu, seçimlerin zor geçtiğini, kolay bir seçim bulunmadığını söyledi. Güven, "Türkiye'de demokrasinin tesis edildiği yer YSK. Burada seçimler ne kadar sağlıklı tamamlanırsa gelecek günlerde siyaset ve ülke o kadar rahatlar. Seçimleri yapan da seçimlerde yarışan da siyasi partilerdir. Biz seçimlerin hep sağlıklı, güvenilir şekilde yapılması için gayret sarf ettik" değerlendirmesinde bulundu.
Seçimlerde sandık kurullarının esas olduğunu, bu kurullarda yer alanlardan 2'sinin devlet memuru, 5 kişinin ise siyasi parti üyelerinden oluştuğunu dile getiren Güven, sandık kurulu üyelerinin seçimi yürüttüğüne işaret etti.
YSK'nin sandık kurulu üyelerine eğitimler verdiğini anlatan Güven, sandık kurullarına üye verme hakkına sahip siyasi partilerden de üye vermelerini özellikle istediğini aktardı.
Başkan Sadi Güven, şöyle devam etti:
"Bundan sonra da seçimler sağlıklı gitsin isteniyorsa, siyasi partilerin sandığa sahip çıkması ve üyelerini bizimle birlikte eğiterek sandığa vermesi gerekir. Siyasi partilerin seçim sahasındaki sandık kurulu sonuçlarını kontrol edebilmeleri açısından dünyada ilk kez sadece bizim yaptığımız tarama usulünü getirdik. Sayım döküm cetveli sahada alındıktan sonra sandık sonuç tutanaklarını ve ilçe birleştirme tutanaklarını YSK'ye geldiği saniyede siyasi partilerle paylaştık. Bu da sahada yapılmış hataya itiraz etme imkanını sağladı."
Sayım döküm cetvellerinin, sandık sonuç tutanaklarının, ilçe birleştirme, il birleştirme tutanaklarının siyasi partilerle paylaşıldığına değinen Güven, böylece siyasi partilere sandığı denetleme imkanı sunulduğuna işaret etti.
Güven, bu verilerin seçimlerden sonra da vatandaşların erişimine açıldığına, YSK'nın internet sitesine girenlerin oy kullanılan sandıklardaki ıslak imzalı tutanaklarına ulaşabileceğine, bunun da dünyada tek olduğuna dikkati çekti.
'ELEKTRİK KESİNTİSİ SEÇİM SONUÇLARINI HİÇ ETKİLEMEDİ'
Seçim güvenliğinin önemine işaret eden Güven, "Bir ara elektrik kesintisi üzerinden tartışmalar oldu. Bu seçim sonuçlarını etkileyen bir şey değildi. Hiç de etkilemedi. Ancak vatandaşın en azından zihnindeki bu düşünceyi, korkuyu giderme adına tüm ilçe seçim kurullarını güç kaynağıyla takviye ettik" diye konuştu.
Yurt dışında yaşayan vatandaşların ilk kez 2014'te oy kullanmaya başladığını hatırlatan Güven, bu uygulamanın da kendi döneminde hayata geçirildiğini belirtti.
Yurt dışındaki 120 temsilcilikte seçim yapıldığını, bu seçimlerin de sağlıklı yürütüldüğünü aktaran Güven, oyların saklanmasında, Türkiye'ye getirilmesinde siyasi partilerle hareket edildiğini, siyasi partilerin kontrol edebileceği sistem kurulduğunu bildirdi.
Güven, yurt dışındaki seçimlerin de bugüne kadar hiçbir itiraz olmaksızın gerçekleştirildiğini vurguladı.
YSK Başkanlığı döneminde, hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı olanlar için seyyar sandık uygulamasının başlatıldığını anımsatan Güven, devletin sandığı bu durumdaki vatandaşların ayağına götürdüğünü, bu uygulamayı yurt dışında gördüğünde Türkiye'de olmadığı için utandığını ifade etti.
'YSK BİYOMETRİK KİMLİK UYGULAMASINA HAZIR'
Güven, açıklamalarını şöyle sürdürdü:
"Türkiye'de seçim ne kadar tartışılırsa tartışılsın seçim güvenliği açısından dünyanın en iyilerinden birisiyiz. Bizim gibi siyasi partiler eliyle seçim yapıp da bunu tarayarak birleştiren, itirazları siyasi partilerin üyelerinin olduğu yerlerde değerlendiren başka bir ülke yok. Biyometrik kimlik uygulamasına bizim de geçmemiz gerekir. YSK buna hazır. Oy kullanmaya gelen kişinin biyometrik kimliğini gösterdiğinde, bilgisayarla kimin oy kullanmaya geldiğini müşahitlerin, sandık kurulu üyelerinin, vatandaşların kontrol imkanı olacaktır. Biyometrik kimlik uygulamasının bir an önce tamamlanması gerekir. Yurt dışında bu rahat bir şekilde kullanılıyor."
Görev süresinde YSK'nın yeni bir binaya kavuştuğunu anımsatan Güven, teknolojik imkanlar açısından da yeterli bir duruma ulaşıldığını bildirdi.
Sadi Güven, YSK'nın güçlü bir sisteme sahip olduğunu, seçim dönemlerinde yurt dışından ve yurt içinden yapılan çok sayıda siber saldırıya maruz kalındığını, sistemin bu saldırıları başarıyla karşıladığını anlattı.
'TENKİTLERE HİÇBİR ZAMAN ALINMADIM'
Soru üzerine Güven, seçim sonuçlarının kısa sürede ilan edildiğini, bu gelişmede teknolojik imkanların yanı sıra seçim sahasındakilerin de önemli payı olduğunu vurguladı.
Güven, "Diğer ülkelerden her konuda iyiyiz. Tartışmalar, tenkitler, hakaret düzeyine ulaşmadığı sürece bizim için bedava akıldır. Sistemin gelişmesi açısından siyasi partilerin, bilim adamlarının tenkitlerini dikkate alıyoruz. Herkesten öğreneceğimiz çok şey oluyor. Bugün bu hale geldiysek olumlu tenkitlerin de faydası var. Tenkitlere hiçbir zaman alınmadım, alınmıyorum, faydalı bile görüyorum" değerlendirmesinde bulundu.
'DÜNYANIN HİÇBİR YERİNDE ARTIK BU YOK'
Seçimlerle ilgili yeni uygulama önerileri de sunan Güven, oy zarflarının kaldırılması tavsiyesinde bulundu.
Türkiye'de iptaller konusunda en büyük sıkıntılardan birisinin kapalı oy zarflarından kaynaklandığının altını çizen Güven, önerilerini şöyle anlattı:
"Dünyanın birçok yerinde zarf uygulaması kaldırıldı. Yasal mevzuat değişikliğiyle, sandıkların dışarıdan içerisi görünmeyecek şekle getirilmesi suretiyle zarfın kaldırılması gerekir. Böylece, zarflar nedeniyle oyların iptali ortadan kalkar. Dünyanın hiçbir yerinde artık bu yok. Bunun düzeltilmesi gerekir."
Siyasi partilerin üye kayıtlarını Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın tuttuğunu hatırlatan Güven, bu kayıtların YSK tarafından tutulmasının da seçim hukuku açısından iyi olacağını kaydetti.
'VATANDAŞ SEÇİM GÜNÜ NEREDEYSE ORADA OY KULLANSIN'
Yurt dışındaki seçmenlerin istediği yerde, seçim günü bulunduğu bölgede oy kullanma imkanına sahip olduğunu anlatan Başkan Güven, bu uygulamanın Türkiye'de de yapılabileceğine işaret etti.
Güven, "Yasal değişiklik yapılırsa halk oylamasında, Cumhurbaşkanlığı seçiminde mekandan bağımsız, vatandaş seçim günü neredeyse orada oyunu kullanabilir. Yasal değişiklik gerçekleşirse YSK böyle bir uygulamayı yapmaya hazır. Altyapımız hazır. Türkiye'nin artık bunu düşünmesi gerekir. Yapamadığım şeylerden birisi de bu. Bunu yapmak gerekir" ifadesini kullandı.
Bugünlere kolay gelinmediğinin altını çizen Sadi Güven, kurul üyelerinin, kurul başkanlarının, merkez, taşra teşkilatının, güvenlik güçlerinin, çok sayıda bakanlığın, Devlet Malzeme Ofisi'nin YSK'da emeği olduğunu, herkese teşekkür ettiğini söyledi.
'TERZİ ÇOCUĞUYUM'
Görev süresinin dolmasının ardından emekliye ayrılacağını bildiren Güven, çalışma temposu nedeniyle vakit ayıramadığı ailesiyle ilgileneceğini söyledi.
YSK Başkanı Güven, "On binlerce kararın altına imzanız var. Geriye dönüp baktığınızda keşkeleriniz oldu mu?" sorusuna şu yanıtı verdi:
"Ben keşkelerle yaşamadım. Keşkelerle yaşamak da istemedim. Hep hayatımda 'iyi ki' demeyi sevdim. Ben bir terzi çocuğuyum. Annem okumayı sonradan öğrendi. Buraya onların fedakarlıklarıyla geldim. İyi ki buradayım, iyi ki beni okutmuşlar. Devletimize hizmet için buralarda bulunduk. Benden sonra çalışacak arkadaşlar da bu bayrağı iyi yerlere götürecektir."
