Meltem Suat Timeturk Dış Haberler Servisi/Özel
Ancak toplantının mekânı, zamanlaması ve siyasi yankıları belirsizliğini koruyor.
Budapeşte ilk tercih
Politico'nun haberine göre, ABD Gizli Servisi barış görüşmeleri için farklı şehirleri incelerken, Beyaz Saray'ın ilk tercihi Budapeşte oldu. Macaristan Başbakanı Viktor Orbán'ın Trump ile yakın ilişkileri, bu seçeneği Washington için cazip hale getiriyor.
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, konuyla ilgili soruya, “Yerleri ne doğrulayacağım ne de yalanlayacağım” diyerek ihtiyatlı bir yanıt verdi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in zirve için Moskova'yı, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un ise Cenevre'yi önerdiği bildirildi. İsviçre Dışişleri Bakanı ise ülkesinin ev sahibi olması halinde Putin için Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin tutuklama kararını askıya alacağını açıkladı.
Ukrayna için “acı hatıralar”
Budapeşte seçeneği, Kiev için rahatsız edici bir anlam taşıyor. Zira 1994 Budapeşte Memorandumu, Ukrayna'nın nükleer silahlarını terk etmesi karşılığında ABD, Birleşik Krallık ve Rusya'nın egemenliğini garanti altına almasını öngörüyordu. Ancak Moskova'nın 2014'te Kırım'ı ilhakı ve 2022'deki işgali, bu taahhüdün geçersiz kılındığını Ukrayna halkının hafızasına kazıdı.
Trump'tan barış diplomasisi çıkışı
Trump, Alaska'da Putin ile yaptığı görüşmenin ardından sosyal medyada “barış ivmesinin” hızlandığını belirterek, Zelenskiy ve Putin ile üçlü görüşmeye katılacağını duyurdu.
Almanya Şansölyesi Friedrich Merz de Avrupa liderlerinin geçtiğimiz günlerde Beyaz Saray'da Zelenskiy ile yaptığı toplantıya dikkat çekerek, “Önümüzdeki haftalarda Putin ve Zelenskiy arasında takip görüşmesi olabilir” dedi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, Moskova'nın Kiev ile görüşmeleri dışlamadığını, ancak sürecin “kademeli ve uzmanlar düzeyinde başlaması gerektiğini” vurguladı.
İlk ikili, sonra üçlü görüşme
Beyaz Saray Sözcüsü Leavitt, hem Putin hem de Zelenskiy'in prensipte görüşmeye istekli olduklarını açıkladı. Leavitt, “Başkan her iki liderle de görüştü. Önce ikili bir buluşma olabilir, ardından Trump'ın katılımıyla üçlü zirve yapılabilir” dedi.
NATO ve Avrupa'da eşzamanlı hareketlilik
Zirveye hazırlık sürecinde NATO ve Avrupa başkentlerinde de yoğun bir diplomasi trafiği başladı.
- ABD Genelkurmay Başkanı Dan Caine, Almanya, İngiltere, Fransa, Finlandiya ve İtalya'dan üst düzey askeri yetkililerle Washington'da güvenlik garantileri üzerine görüşmelere başladı.
- Bugün 32 NATO savunma bakanı sanal ortamda toplandı. NATO'nun en üst düzey komutanı İtalyan Amiral Giuseppe Dragone ve EUCOM'un yeni başkanı General Alexus Grynkewich de toplantıya katıldı.
- Bir Avrupa diplomatı, “Çok kısa sürede yeni toplantılar organize ediliyor. ABD'nin güvenlik garantilerinde rol oynayacağını teyit etmesi önemli bir gelişme” dedi.
Belirsiz ama kritik süreç
Henüz tarih netleşmedi, mekân kesinleşmedi. Ancak ABD'nin Budapeşte'deki üçlü zirve planı, Ukrayna savaşında diplomasi trafiğinin yeni bir aşamaya girdiğini gösteriyor.
Trump, Putin ve Zelenskiy'nin aynı masada buluşup buluşamayacağı, yalnızca savaştaki dengeleri değil, küresel diplomasi ve güvenlik mimarisini de etkileyecek.
Yorum Yap