İngiltere merkezli örgütten yapılan açıklamada, Rusya-Ukrayna savaşının, "insan hakları felaketi" olduğu belirtilerek, BM'ye üye ülkelerin, herhangi bir devletin toprak bütünlüğüne veya siyasi bağımsızlığına karşı kuvvet kullanımını yasaklayan sözleşmeyi desteklemesi ve savunması gerektiği bildirildi.
Açıklamada, bu hükümlerin tek istisnasının, "meşru müdafaa ve BM Güvenlik Konseyi'nin bu türde güç kullanımına izin vermesi" olduğuna işaret edilerek, bunların hiçbirinin bu kriz için geçerli olmadığı vurgulandı.
Uluslararası hukuka göre, uluslararası anlaşmazlıkları barışçıl yollarla ve uluslararası barış, güvenlik ve adaleti tehlikeye atmayacak şekilde çözmenin "tüm devletlerin görevi" olduğunu hatırlatılan açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Uluslararası Af Örgütü, BM'ye üye devletleri Rusya'nın işgal suçlarını kınamak, çatışmadan kaçanlar da dahil Ukrayna vatandaşlarına destek ve yardım sağlamak ve Rusya'nın işgalin sonuçlarının dünyayı şiddet, ihlal ve güvensizlik uçurumuna yaklaştırmasına engel olmak konusunda birlikte durmaya çağırdı."
- "Rusya'nın sunduğu hiçbir gerekçe eylemlerini haklı gösteremez"
Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnes Callamard da konuya ilişkin yaptığı açıklamada, Rusya'nın meşru şekilde seçilmiş Ukrayna hükümetini devirmek için Ukrayna'nın kalbine savaş açarak, sivillerin hayatı ve güvenliği üzerinde çok derin etkiler yarattığını ve bundan sonra da yaratabileceğini bildirdi.
Callamard, "Rusya'nın şimdiye kadar sunduğu hiçbir gerekçe eylemlerini haklı gösteremez. Üstelik tüm bunlar, BM Güvenlik Konseyi'nin daimi bir üyesi tarafından gerçekleştiriliyor." değerlendirmesinde bulundu.
Rusya'nın uluslararası yükümlülüklerini açıkça ihlal ettiğinin altını çizen Callamard, şu ifadeleri kullandı:
"Rusya'nın eylemleri, BM'nin temelini oluşturan kural ve ilkelere açıkça aykırıdır. BM'nin tüm üyeleri bu davranışı kesin surette kınamalıdır. Rusya'nın kuralları pervasızca yok saymasının başkalarını da aynı şekilde hareket etme yönünde cesaretlendirmesine izin verilemez. Ayrıca, BM'nin bu tür davranışları kontrol altına alma becerisine zarar verilmemelidir."
- "Uluslararası toplumu, UCM'nin soruşturmasında iş birliği yapmaya çağırıyoruz"
Callamard, dün Uluslararası Adalet Divanının (ICJ) Ukrayna'nın, Soykırım Sözleşmesi'nin ihlali gerekçesiyle Rusya aleyhine dava açtığı ve Divan'dan "acil tedbir kararı" talep ettiği açıklamasına ilişkin de şu değerlendirmelerde bulundu:
"Örgüt, UCM'ye taraf olan tüm devletleri ve genel olarak uluslararası toplumu UCM'nin soruşturmasında iş birliği yapmaya çağırıyor. UCM'nin soruşturması tek başına gerçekleşemez. Ukrayna'da kapsamlı hesap verebilirlik, BM ve organlarının uyumlu ve yenilikçi çabalarının yanı sıra evrensel yargı ilkesi uyarınca ulusal düzeydeki girişimleri gerektirir. Bu erken aşamada, kanıtların toplanması ve korunması, gelecekteki soruşturmaların başarısı bakımından çok önemlidir.
Her şeyden önce, Ukrayna'da korkunç şekilde artan sayıda savaş suçu mağdurunun, uluslararası toplumun çektikleri acının telafisini sağlamaya kararlı olduğu mesajını duymasını sağlamalıyız."
