Meltem Suat Timeturk Dış Haberler Servisi/Özel
Financial Times'ın haberine göre, Ukrayna yönetimi Washington'a, NATO'nun 5. maddesine benzer güvenlik garantileri sağlanması karşılığında 100 milyar dolarlık silah ve 50 milyar dolarlık insansız hava aracı (İHA) üretim anlaşması teklifinde bulundu.
Habere dayandırılan belgelere göre, Kiev'in öncelikli talebi, barış sürecinin temeli olarak ateşkesi sağlamak ve toprak tavizinden kaçınmak. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ABD Başkanı Donald Trump ile yapılacak görüşmede güvenlik garantilerinin sağlanmasını ana gündem maddesi olarak belirledi.
ABD tarafı için ise Alaska zirvesi, Putin'in bu garantilerin önemini kabul etmesiyle önemli bir kazanım olarak değerlendiriliyor. Haberde, teklifin detaylarında hangi silahların satın alınacağı netleştirilmemiş olsa da, Kiev'in en az 10 adet Amerikan Patriot hava savunma sistemi almak istediği daha önce açıklanmıştı. İHA anlaşmasının ne kadarının satın alma, ne kadarının yatırım olacağı ise belirsizliğini koruyor.
Toprak tavizi gündemde değil
Financial Times, Ukrayna'nın barış anlaşmasına varılmadan önce ateşkeste ısrar ettiğini ve Rusya'nın önerdiği toprak tavizlerini reddettiğini bildirdi. Belgeye göre, Rusya'nın Donbas'tan çekilme karşılığında önerdiği cephe hattının dondurulması, Kiev tarafından kabul görmedi. Uzmanlar, bu durumun Rus birliklerinin Dinyeper'e doğru ilerlemesini kolaylaştırabileceğini ve Moskova'nın hedeflerine “başka yollarla” ulaşmasına olanak tanıyacağını vurguladı.
Ukrayna'nın barış şartları arasında, savaş nedeniyle oluşan zararın tazmin edilmesi, özellikle dondurulmuş Rus varlıklarının kullanılması ve yaptırımların sadece Rusya'nın anlaşmaya sadık kalması durumunda hafifletilmesi bulunuyor.
Trump ve Putin'in rolü
Alaska zirvesi sonrası Trump, Zelenskiy ve Avrupalı liderlerle yaptığı telefon görüşmelerinde, Putin'in Ukrayna birliklerinin tüm Donbas'tan çekilmesini şart koştuğunu aktardı. Trump'a göre, Rusya bunun karşılığında Herson ve Zaporijya'daki cephe hattını dondurmayı ve Sumı ile Harkov oblastlarındaki bazı toprakları Ukrayna'ya geri vermeyi kabul etti.
The New York Times'ın üst düzey Avrupalı yetkililere dayandırdığı haberine göre ise Trump, Zelenskiy'nin tüm Donbas'ı bırakması durumunda hızlı bir barış anlaşması imzalanabileceğini iletti. Ancak Kiev, anayasal olarak toprak tavizine izin verilmeyeceğini belirterek öneriyi reddetti.
Kiev, kalıcı barışın temeli olarak güvenlik garantilerini öne çıkarıyor
Financial Times'ın haberinde, “Uzun vadeli barış, Putin'e verilen tavizlere ve bedelsiz armağanlara değil, sağlam bir güvenlik sistemine dayanmalıdır” ifadesi yer aldı. Ukrayna yönetimi, güvenlik garantilerinin sağlanmasını ve Rusya'nın anlaşmaya sadık kalmasını, barışın olmazsa olmaz şartı olarak görüyor.
Yorum Yap