Grossi, “Ajans, 400 kilogramın üzerindeki yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyum stokunu görmezden gelemez” dedi. İran'ın bu düzeyde zenginleştirme yapan, ancak nükleer silah sahibi olmayan tek ülke olduğuna dikkat çekti. Nükleer silah üretimi için sadece zenginleştirilmiş uranyumun yeterli olmadığını, ancak İran'ın stokunun kritik miktara çok yakın olduğunu belirtti.
UAEA'nın 2019 ve 2020 yıllarında İran'da insan eliyle üretilmiş uranyum parçacıkları tespit ettiğini hatırlatan Grossi, Tahran yönetiminin bu bulgulara teknik olarak tatmin edici cevaplar vermediğini ve bazı bölgelerde temizleme çalışmaları yaparak denetimlerin önünü kapattığını söyledi.
İran'ın Kod 3.1 denetim anlaşması ve Ek Protokol yükümlülüklerini yerine getirmediğini kaydeden Grossi, bu ihlallerin UAEA'nın İran'ın nükleer programına dair güven oluşturmasını engellediğini vurguladı. “Ajansın İran'ın nükleer programının tamamen barışçıl olduğunu doğrulama yeteneği önemli ölçüde azalmıştır” ifadelerini kullandı.
Rafael Mariano Grossi, İran'a UAEA ile acil, tam ve etkin işbirliği çağrısında bulundu. İran'ın çözülemeyen güvenlik sorunları konusunda Ajans ile çalışmayı reddetmesinin, nükleer programın şeffaflığına gölge düşürdüğünü belirtti. “İran, Ajansa yardımcı olmadığı sürece, yalnızca barışçıl amaç güttüğüne dair güvence veremeyiz” dedi.
İran'ın nükleer programının geleceği açısından, ABD ve İran arasındaki nükleer müzakerelerin sonuçlandırılmasının kritik olduğunu kaydeden Grossi, taraflara “siyasi cesaret” ve “sağduyulu yaklaşım” çağrısı yaptı. Diplomatik çözümün bölgesel barış için belirleyici olacağını belirtti.
UAEA Başkanı, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ile yaptığı ilk görüşmeye de değindi. Marj Sultan nükleer tesisine giriş izni aldıklarını belirten Grossi, buradan alınacak örneklerin Deyrizor'daki reaktörlerle bağlantılı olduğunu ve uranyum dönüştürme faaliyetleriyle ilişkili bulunduğunu söyledi. Suriye'de denetimlerin yıl sonuna kadar başlaması planlanıyor.
Viyana'daki toplantı kapsamında, İran'ın nükleer faaliyetlerine karşı bir tepki kararı alınmasına yönelik oylamanın cuma gününe kadar yapılması bekleniyor. UAEA'nın kararının, Tahran ile gelecekteki ilişkileri doğrudan etkilemesi öngörülüyor.
Kaynak: istanbulticaretgazetesi.com
Yorum Yap