Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya Federasyonu Devlet Konseyi üyeleri ile ilgili imzaladığı kararnamede Tataristan Cumhurbaşkanı Rüstem Minnihanov'un sıfatını federasyonu oluşturan bölgelerin en üst düzey yöneticisi sıfatı olarak kabul edilen “başkan” sıfatına çevirdi.
Son olarak, Putin geçen ay yapılan Devlet Konseyi toplantısında Minnihanov'u “cumhurbaşkanı” sıfatı ile anmıştı.
"Cumhurbaşkanı" sıfatı verilmesini ortadan kaldıran yasa
Rusya Parlamentosunun alt kanadı Devlet Dumasında bazı milletvekilleri, geçen yıl eylülde Rusya Federasyonu'nu oluşturan bölgelerin en üst yöneticisinin sıfatının kullanımına ilişkin federal düzeyde yasa tasarısı hazırlamıştı.
Tasarı, Tataristan Cumhuriyeti Devlet Şurası'na (Tataristan Parlamentosu) gönderilmişti. Tataristan Parlamentosu da 25 Ekim'de yapılan toplantıda 100 milletvekilinden 82'sinin oyu ile söz konusu tasarıyı reddetmişti.
Buna rağmen, tasarı, Rus parlamentosunun alt kanadı Devlet Duması'nda 14 Aralık'ta kabul edilmiş, ertesi gün Federasyon Konseyi'nden geçmiş, 21 Aralık'ta da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından imzalanmıştı.
Yasaya göre, federasyonu oluşturan bölgelerin en üst düzey yöneticisi "bölge başkanı" anlamına karşılık gelen “başkan” ismiyle sıfatlandırılıyor. Yasada başkanın sıfatı ve yetkileriyle ilgili kısım, Haziran 2022'de yürürlüğe girmişti.
20 yıl önce tartışmalar başlamıştı
Rusya Federasyonu'nu oluşturan bölgelerin yerel yasalarının federal yasalara uyumlaştırılması çalışmaları esnasında bölge yöneticilerinin sıfatları ile ilgili sorun ilk defa 2001'de ortaya çıktı.
Meselenin tekrar tartışıldığı 2010'da Çeçenistan Cumhuriyeti'nin o dönem cumhurbaşkanlığını yapan Ramazan Kadirov, sadece bir kişinin devlet başkanı sıfatı kullanabileceğini belirterek, "devlet başkanı" sıfatından ilk imtina eden yönetici oldu. Çeçenistan Parlamentosu'nda bu yöndeki yasa kabul edildi.
Ardından aynı yıl Rusya Parlamentosu ve dönemin Rusya Devlet Başkanı Dmitriy Medvedev tarafından bölge başkanlarının "devlet başkanı" sıfatı taşımasını yasaklayan yasa kabul edildi.
2015'e kadar söz konusu düzenlemelerin yapılması istenen yasaya göre, Rusya Federasyonu'nu oluşturan bölge ve cumhuriyetler en üst düzey yöneticisini kendi tarihi geleneklerine göre adlandırabiliyor, bu çerçevede "başkan", "yönetici", "hükümetin temsilcisi" veya benzer sıfatlar kullanabiliyordu.
Fakat o dönem Medvedev, bölgelerin en üst düzey yöneticilerinin sıfatlarının tek bir isimde birleştirilebileceğinin sinyalini vermiş, buna bölgelerin kendisinin karar vermesi gerektiğine dikkati çekmişti.
Düzenlemeye Tataristan ve Başkurdistan karşı çıkmıştı
Söz konusu düzenlemeye 2013'te sadece Tataristan ve Başkurdistan Cumhuriyetleri itiraz etmişti.
Başkurdistan milletvekilleri, "devlet başkanı" görevini kaldırmayı ve yerelde "Başkurdistan Cumhuriyeti Başkanı" adının kullanılmasını öneren değişikliği 2014'te onaylayarak federal yasayı uygulamaya sokmuştu.
Düzenlemeye karşı çıkan Tataristan Cumhurbaşkanı Rüstem Minnihanov, görevinin adının yasa ile açıklanacağını duyurdu. 2015'te Tataristan Cumhurbaşkanı Minnihanov'un bu sıfatını bir yıllığına daha kullanabileceğine yönelik çıkarılan yasayı Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin onaylamıştı.
Rusya Federasyonu'ndaki yapılar içerisinde "devlet başkanı" sıfatına karşılık gelen Cumhurbaşkanı sıfatını kullanan tek lider Tataristan Cumhurbaşkanı Minnihanov idi.
Minnihanov düzenlemeye tepki göstermişti
Geçen yılın sonunda Minnihanov, en üst düzey bölge yöneticisinin sıfatının kullanımıyla ilgili değişikliğe yönelik değerlendirmesinde, Tataristan Parlamentosu'nun bu yasaya karşı çıktığını hatırlatmış, yasanın kabul edilirken görüşlerinin dikkate alınmadığını ifade etmişti.
Minnihanov, bu yasanın Rusya Devlet Başkanına "bölge başkanını güven kaybı nedeniyle görevden alabilme yetkisi" verdiğine dikkati çekmişti. AA
