TIMETURK | HABER MERKEZİ
Suudi Arabistan'ın milli petrol şirketi Saudi Aramco'ya ait 2 fabrikada cumartesi günü yerel saatle 04.00'te silahlı insansız hava aracıyla (SİHA) düzenlenen saldırı sonucu yangın çıktı.
HUSİLER ÜSTLENDİ Mİ?
Ölen ya da yaralananın olmadığı SİHA saldırısıyla ilgili ilk açıklama Yemen'deki Husiler'den geldi. Husiler, yaptıkları yazılı açıklamada, saldırıyı 10 drone ile kendilerinin düzenlediklerini ima etti.
SALDIRININ IRAK'TAN YAPILDIĞI SÖYLENTİLERİ
The Wall Street Journal'da Ortadoğu ve Washington merkezli muhabirler Dion Nissenbaum, Summer Said ve Nancy A. Youssef imzasıyla yayınlanan makalede Saudi Aramco petrol şirketini vuran füzelerin ateşlendiği nokta konusunda Yemen'den olduğu kadar Irak'tan da şüphelenildiğini belirtildi.
IRAK'TAN SUUDİ ARABİSTAN'A SALDIRI İDDİALARI İLK DEĞİL
Irak'tan Suudi tesislerine yönelik saldırı ilk değil. ABD'li yetkililer, 14 Mayıs 2019'da Suudi Arabistan'ın boru hattına yönelik bir saldırının Irak'tan başlatıldığını belirtiler. Yemen'den değil.
SEYİR FÜZELERİ KULLANILMIŞ OLABİLİR
WSJ'daki makalede Basra Körfezi yetkililerinin, saldırganların seyir füzesi kullanma ihtimalini incelediğini de kaydedildi. "Fakat drone'lardan ziyade seyir füzeleri kullanıldıysa dron'ların ötesinde bir çatışma öngörülüyor" denildi.
GÜDÜMLÜ FÜZE İDDİALARI
Bu arada, adını vermek istemeyen üst düzey ABD'li bir yetkiliye dayandırılan haberlerde de güdümlü füze iddiaları gündeme getirildi.
ABD'li yetkili, saldırının İran tarafından gerçekleştirildiğini ve insansız hava aracı yerine güdümlü füzelerin kullanılmış olabileceğini söyledi.
YA İRAN YA IRAK
Söz konusu yetkili, Suudi petrol tesislerine yapılan saldırılarda 19 etki noktası tesbit ettiklerini ve delillerin de, saldırıların güneydeki Yemen yerine batı veya kuzeybatı istikametinde bulunan İran ve Irak tarafından geldiğini gösterdiğini savundu.
ABD SALDIRININ YEMEN'DNE YAPILMADIĞINA EMİN
Sky News Arabia, Twitter'dan paylaştığı mesajında ABD'li yetkililerin petrol rafinerilerine yönelik saldırının Yemen'den değil, ülkenin kuzeybatısından geldiğini doğruladığını altardı.
HUSİLER SEYİR FÜZELERİ KULLANIYOR
Soruşturmalara aşina olan isimlere göre Husi kuvvetleri, son zamanlarda Suudi Arabistan'ı en az üç kez vuracak yeni bir seyir füzesi edindiler. Yine Husiler Temmuz ayında "Quds" adını verdikleri ve 900 milden daha fazla uçabileceğini, savaşın gidişatını değiştirebileceğini söyledikleri yeni tipte bir seyir füzesini tanıttılar.
Seyir füzesi: Cruise missile
“Cruise” füzesi uçuş süresinin tamamında veya büyük bir kısmında normal bir uçak gibi uçan ancak pilotu olmayan güdümlü silah sistemlerine verilen genel bir isim. Cruise füzeleri kolay yapımları, diğer füze sistemlerine nazaran daha ucuz olmaları ve değişik yerlerden, havadan, karadan ve denizden fırlatılabilmeleri noktalarıyla öne çıkar.
MİKA POMPEO İRAN'I SUÇLADI
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ise Suudi Arabistan'daki iki petrol tesisine yapılan saldırılar konusunda doğrudan İran'ı suçlamış, "Saldırıların Yemen'den geldiğine dair bir kanıt yok” diyerek, ülkeleri İran'ı açık ve net bir şekilde kınamaya çağırmıştı.
İRAN'DAN AÇIKLAMA
Tahran ise hakkındaki suçlamaları reddederken, gerektiğinde savaşa hazır oldukları açıklamasını yaptı.
İran dışişleri bakanlığı sözcüsü Abbas Mousavi, ABD iddialarını “anlamsız” olduğunu söyledi.
İran Devrim Muhafızları Ordusu Hava Uzay Kuvvetleri Komutanı Emir Ali Hacızade, ABD ile olası bir savaşa kendilerini hazırladıklarını dile getirdi. Hacızade (Hajizadeh) "İran'da 2.000 kilometreye kadar mesafedeki tüm Amerikan üsleri ve uçak gemileri füzelerimizin menzili içinde" diyerek, Washington yönetiminin olası bir saldırısında buraları vuracaklarını belirtti.
IRAK'TAN AÇIKLAMA: BİZİM TOPRAKLARIMIZ KULLANILMADI
Irak Başbakanlık Ofisinden yapılan açıklamada saldırılarda Irak topraklarının kullanıldığı iddiaları reddedildi. Açıklamada, "Irak yasalarına bağlı kalarak topraklarını komşu, kardeş ve dost ülkelere saldırmak için kullanılmasına izin vermeyecek" ifadeleri yer aldı. Anayasayı ihlal eden bütün taraflara sert bir şekilde karşı çıkılacağı belirtilen açıklamada, "Gelişmeleri ve bilgileri değerlendirmek için Iraklı taraflardan oluşan bir komisyon oluşturuldu" denildi. Irak'ın bütün taraflara karşılıklı saldırıları durdurmaları için sürekli çağrılar yaptığı hatırlatılan açıklamada, "Irak söz konusu gelişmeleri yakından izlerken, gerilim ve askeri çözüm önerilerinin artmasından duyduğu endişeyi dile getirirken bütün kardeşleri ile dayanışma içerisindedir" ifadelerine yer verildi.
MIDDLE EAST EYE: IRAK İSTİHBARAT KAYNAKLARI "SALDIRI IRAK'TAN YAPILDI" DİYOR
Middle East Eye'den David Hearst'in iddiasına göre Irak istihbarat kaynakları, Suudi petrol rafinerilerine yönelik saldırın Irak üzerinden yapıldığını; güneydeki Haşdi Şabi üslerinin ve İran drone'larının kullanıldığını söyledi.
PETROL ÜRETİMİNE ETKİSİ
Saldırı sonrasında petrol üretini durduruldu. Bu sürede 5,7 milyon varil üretim kaybı yaşandı.
Reuters'a konuşan bir kaynak Suudi petrol ihracatının bu hafta krallıktaki büyük depolar sayesinde normal şekilde çalışmaya devam edeceği belirtildi.
Tüccarlar ve analistler, Riyad'ın arzı hızlı bir şekilde geri getirememesi durumunda ham petrolün 100 dolara kadar yükselebileceğini belirtti.
Dünyanın en büyük petrol ihracatçısı olan krallık, her gün 7 milyon varilden fazla petrol ihraç ediyor.
SUUDİ ARABİSTAN: ÜRETİMİN ÜÇTE BİRİNE GÜN SONUNA KADAR BAŞLAYABİLİRİZ
ABD'nin Wall Street Journal gazetesinin haberine göre, Suudi Arabistan yetkilileri, saldırı sonucu kesintiye uğrayan petrol üretiminin yaklaşık üçte birini, pazartesi sonuna kadar yeniden başlatabileceğini belirtti. Ancak tam üretime geçmenin haftalar alabileceğini açıkladı.
TAM KAPASİTEYLE PETROL ÜRETİMİ HAFTALAR SÜREBİLİR
Saudi Aramco'nun Üst Yöneticisi (CEO) Amin Nasser, üretimi tekrar tesis etmek için çalışmaların başladığını belirterek, tesislerdeki zarara aşina yetkililer ise tekrar tam kapasiteyle üretimin haftalar alabileceği uyarısında bulundu.
Batı başkentleri tarafından gerekirse acil durum stoklarını kullanmaya hazır oldukları duyurulurken, Suudi yetkililerin de kısa vadeli tedarik ihtiyaçlarını karşılamak için depoladıkları ekstra petrollerini piyasaya sunmayı değerlendirdikleri aktarıldı.
5.7 ŞİMDİYE KADAR YAŞANMIŞ EN BÜYÜK PETROL KAYBI
Piyasalar, en son Irak'ın 1990'da Kuveyt'i işgal etmesinin ardından yapılan askeri müdahale sonucu günde 4 milyon varil üretim kaybı yaşamıştı.
SUUDİ ARABİSTAN'DA GELİŞMELER
Öte yandan saldırıdan bir gün sonra Suudi Arabistan, İsrail'e yönelik bir kınama mesajı yayınladı. Şark'ul Avsat aktardığına göre 15 Eylül, öğleden sonra Suudi Arabistan'dan İsrail'e Filistin ile ilgili kınama mesajları geldi. Suudi Dışişleri Bakanı, Filistin'in Arapların temel meselesi olacağını, Netanyahu tarafından sürdürülen tehlikeli tırmanışı kınadıklarını aktardı. "Uluslararası topluluğu 1967 sınırlarının ötesindeki herhangi bir durumun tanınmasını reddetmeye, sorumluluklarını üstlenmeye çağırıyoruz" dendi.
TRUMP'TAN AÇIKLAMALAR
TRUMP'TANABD Başkanı Donald Trump, Twitter hesabından Suudi Arabistan'a ait petrol tesislerinin vurulmasına ilişkin, "faili bildiklerini" ve "muhtemel bir saldırıya hazır oldukları" mesajı verdi. Trump, açıklamasında, "Suudi Arabistan petrol sahası saldırıya uğradı. Faili bildiğimize inanmak için sebebimiz var, teyide bağlı olarak biz (hedefe) kilitliyiz ve silahlarımız dolu. Fakat (Suudi Arabistan) Krallık'tan bu saldırının müsebbibinin kim olduğunu duymayı bekliyoruz" ifadelerini kullandı.
Trump, Riyad'dan gelecek cevaba göre hangi koşullarda harekete geçeceklerini belirleyeceklerini bildirdi.
ABD PETROL PİYASASI İÇİN ÖNLEM ALINDI
Başkan Trump ayrıca, söz konusu tesislere yapılan saldırının ardından ABD'de petrol piyasasında herhangi bir dalgalanma olmaması için yedek stokların "ihtiyaca göre" kullanımına onay verdiğini de aktardı.
