Şam'da kalan son Yahudi topluluğunun fertleri, geçmişte yaşadıkları baskılara ve zorluklara rağmen İsrail'in Suriye topraklarını işgaline karşı durduklarını ve Suriye halkının bir parçası olduklarını vurguluyor. Baas rejiminin yıkılmasının ardından özgürlük ortamının artmasıyla birlikte, Şam'da hayatta kalan Yahudiler, Suriye'nin tarihi ve kültürel yapısına olan bağlılıklarını güçlü bir şekilde dile getiriyor.
Suriye'nin Tarihindeki Yahudi Topluluğu: Bir Zamanlar 5 Bin Kişiydiler
Suriye'deki Yahudi topluluğu, 2. yüzyılın ortalarından itibaren ciddi bir azalma yaşadı. Hafız Esed döneminde ise Yahudi nüfusu 1992'de neredeyse tamamen göç etti. 30-35 yıl önce yaklaşık 5 bin kişilik bir Yahudi nüfusunun yaşadığı Suriye'de, günümüzde bu sayı 10'un altına düştü.
Baas Rejimi ve Yahudilere Yönelik Baskılar: "Kimlik Kartlarımıza 'Musevi' Yazılırdı"
Bahur Chamntoub adlı Yahudi, Suriye'deki Yahudi topluluğunun lideri olarak, 1970'lerde Hafız Esed'in uyguladığı baskıları anlattı. "O dönemde seyahat etme ve mal edinme haklarımız yoktu. Kimlik kartlarımıza kalın ve kırmızı harflerle 'Musevi' ibaresi yazılırdı" diyen Chamntoub, Baas rejiminin Yahudilere karşı uyguladığı ayrımcı politikalara dikkat çekti.
"Şam'ı Seviyorum, Burada Yaşamak İstiyorum"
Chamntoub, Şam'ı çok sevdiğini ve burada yaşadığını belirtti. "Burada beraber yaşıyoruz, dinler arasında ayrım yok. Çok şükür, durumlar iyi. Suriye halkının bir parçasıyım" dedi. 1992'de ailesi ABD'ye göç ettikten sonra Şam'da yalnız kalan Chamntoub, geçmişte yaşadıkları zorlukları anlatarak, "Eskiden bir kızla konuştuğumda güvenlik güçleri tarafından sorguya çekilirdik. Ancak şu anda özgürlükler arttı" şeklinde konuştu.
İsrail'in Suriye Topraklarını İşgali: "Bunlar Yanlış, Çekilecekler"
İsrail'in Suriye topraklarındaki işgaline karşı çıkan Chamntoub, "İsrail illaki çekilecek. Bu yaptıkları yanlış. ABD ve Avrupa'nın desteğiyle kimseye kulak asmıyorlar" ifadelerini kullandı. Suriye'deki Yahudi topluluğunun, kendilerini temsil eden İsrail ile hiçbir ilgisi olmadığını belirtti. "Biz Suriyeliyiz, onlar İsrailli" dedi.
Geri Dönüş Mümkün Mü?
Chamntoub, ailesinin Şam'a dönmesini temenni etse de, mevcut şartlarda geri dönmelerinin imkansız olduğunu belirtti. "Evler onarım istiyor. Bir de ABD'yi bırakıp gelmezler, Şam'da elektrik ve su yok" diyerek, geri dönüşün engellerini vurguladı.
"Topluluğumuzu, Ailemizi Özlüyoruz"
Selim Debdub, Şam'da antika dükkanı işleten bir diğer Yahudi. 1992'de ailesiyle ayrıldığını ve şu anda tek başına yaşadığını belirten Debdub, "Topluluğumu, ailemi, kardeşlerimi özlüyorum. Burada sinagogumuz var ama ibadetler yok" diyerek, geçmişteki yaşamın eksikliğini hissettiklerini ifade etti.
"Yabancı Hissetmiyoruz, Hepimiz Kardeşiz"
Debdub, Şam'da hiç ayrımcılığa uğramadıklarını ve toplumun tüm fertleriyle iyi ilişkiler içinde olduklarını belirtti. "Burada yabancılık hissetmiyoruz, hepimiz kardeşiz" diyerek, Şam'daki Yahudi topluluğunun Suriye halkıyla olan bağlarını vurguladı.
Suriye'ye Dönüş: Olasılıklar ve Zorluklar
Debdub, Suriye'ye dönmeyi düşünen eski Yahudi ailelerinin yaşadıkları toprakları ziyaret etmek istediklerini ancak geri dönmenin mümkün olmadığını belirtti. "Birçok kişinin taşınmazları çalındı, bazıları ise rejimle bağlantılı kişiler tarafından çalındı" dedi. Ancak, Suriye'ye dönüşün olasılık dışı olduğunu düşündüğünü söyledi.
"İşlerimiz İçin Buradayım, Durumlar Çok İyi"
Debdub, Şam'da işlerini yürütmek için kalmaya devam ettiğini, ancak eski günlerin özlemini çektiğini dile getirdi. "Bizim topluluğumuzda aile yapısına çok değer verilirdi. Her gün ibadet yerine giderdik" diyerek, geçmişteki birlikteliği ve ibadet geleneğini özlediğini belirtti.