Rusya'da seçmenler ülkenin siyasi sistemini değiştirecek ve Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 2036'ya kadar görevde kalmasına imkan sağlayacak anayasa değişikliği için onay verdi.
Koronavirüs salgını nedeniyle 25 Haziran'da başlayan anayasa değişikliği halk oylaması sandıkları kapanmasıyla sona erdi. Seçim yetkilileri sandıklarının yüzde 30'unun sayılmasının ardından oyların yüzde 74'ünün değişikliğe onay verdiğini açıkladı.
Rusya Merkez Seçim Komisyonu, ülkede kayıtlı seçmenin yüzde 65'inin oy kullandığını bildirdi. Bazı bölgelerde katılımın yüzde 90'ın üzerine çıktığı açıklandı.
Ülkenin doğusundaki sandıkların tamamının sayıldığını belirten yetkililer anayasa değişikliğine desteğin yüzde 70'ten fazla olduğunu bildirdi.
Bağımsız seçim gözlemcileri ve Kremlin muhalifleri katılım oranlarının hayali bir şekilde yüksek gösterildiğini savundu.
Rusya Merkez Seçim Komisyonu Başkanı Ella Pamfilova, oylama sisteminin seçmen için oldukça konforlu hale getirildiğini belirterek "Oylama sürecinde ciddi bir ihlal yaşanmadı" dedi.
Salgın gölgesinde oylama
Günlük Covid-19 yeni vaka sayısının hala 6 binin üzerinde olduğu Rusya'da, salgının gölgesinde oylama yapıldı.
Merkez Seçim Komisyonundan açıklanan verilere göre, ülkede yaklaşık 110 milyon 500 bin kayıtlı seçmen bulunuyor.
Sadece Moskova ve Nijgorod bölgelerinde önceden başvuran 1 milyon 200 bin civarında seçmene elektronik oylama izni verildi.
Oylama, muhaliflerce eleştiriliyor
Anayasa düzenlemesini kapsayan referandum, Rus muhaliflerce eleştiriliyor.
Oylamadaki bazı ihlalleri ortaya çıkaran ve referandumun "göstermelik" olduğunu öne süren muhalif kesimler, oyların sokaklara, parklardaki banklara ve arabaların bagajlarına kurulan sandıklarda kullanıldığına ilişkin görseller paylaşıyor.
Seçmenlerin, "referandumda farklı yollarla birkaç kez oy kullanabildikleri" yönündeki iddialar da sık sık gündeme getiriliyor.
Putin'e yeniden başkanlık
sağlayan düzenlemeye tepki
Putin'in ilki 2012'de başlayan ve 2024'te sona erecek iki dönemlik görev süresini sıfırlayan maddenin, anayasa değişikliği tasarısına dahil edilmesine yönelik de tepkiler devam ediyor.
Bu maddeye göre, 20 yıldır iktidarda bulunan Putin, geçen iki dönem görev süresini sıfırlayan tasarıyla anayasa gereği, üçüncü dönem yasağına rağmen, yeniden devlet başkanı adayı olabilecek.
Bu değişiklikle Putin'in 2036'ya kadar devlet başkanı olarak kalabilmesinin yolu açılacak.
Muhalefet, oylamanın yasal dayanağının bulunmadığını belirterek söz konusu değişikliklerin 67 yaşındaki Putin'e ömür boyu başkanlık yolunun açılması için yapıldığını savunuyor.
Rusya'daki farklı milletlere yönelik
değişiklikler, tartışmaya neden oldu
Anayasa değişikliği kapsamında yer alan "Devletin resmi dili, Rusya'nın kurucu unsuru Rus halkının dili olan Rusçadır" ifadesi de ülkedeki Türk ve diğer milletler arasında tartışmalara yol açtı.
"Ülkenin kuruluşunda sadece Rus milletinin yer aldığı" şeklindeki düzenlemeyle, diğer milletlere mensup halkların ülkenin kuruluşunda "yok hükmünde" sayıldığı belirtildi.
Putin'in, 3 Ağustos 2018'de imzaladığı, Rusya Federasyonu'ndaki diğer milletlerin eğitim dilini Rusça olarak belirleyen yasanın, bu referandumla yapılacak değişikliklerle daha da sağlamlaştırılacağı değerlendirmeleri yapılıyor.
Düzenlemede Kırım'ın ilhakı "sağlamlaştırılıyor"
Anayasa değişiklikleri arasında Kırım'ın ilhakını sağlamlaştıran madde de bulunuyor.
Düzenlemede yer alan "Rusya Federasyonu'nun topraklarının yabancılaştırılmasını amaçlayan eylemlere ve bu tür eylemlere çağrı yapılmasına izin verilemez" maddesiyle, Kırım'ın yasa dışı ilhakı yönündeki eleştirilerin ortadan kaldırılmasının hedeflendiği belirtiliyor.
Düzenlemeyle Rusya'nın federal bölgelerinin konumunda, bakanlar kurulu üyelerinin ve farklı seviyelerde devlet yetkililerinin statüsünde, parlamentonun yetkilerinde bazı değişiklikler öngörülüyor.
