Dağlık Karabağ Savaşı yüzünden Rusya ile olan ilişkilerinde kopukluklar yaşayan Ermenistan Başbakanı Paşinyan, Dağlık Dağlık Karabağ'daki 'abluka' krizini çözemeyince Rusya Devlet Başkanı Putin'den yardım istedi.
İki komşu ülke arasındaki gerginlik, Ermenistan'ı Dağlık Karabağ'a bağlayan kilit bir yolun geçen Aralık ayından beri kapalı olması üzerine tırmanmıştı.
Nikol Paşinyan, dün yaptığı çağrıda, Ermenistan ile Dağlık Karabağ bölgesi arasındaki önemli bir geçiş koridorunun yeniden açılması için Putin'i harekete geçmeye çağırdı.
Erivan hükümeti ise, abluka süresi, yaklaşık 120.000 kişinin yaşadığı dağlık bölgede yiyecek, ilaç ve yakıt sıkıntısı çekildiğini öne sürdü.
Ermenistan, Moskova'nın bir "insani krize" son verme yönündeki isteksizliğini dikkat çekti.
Salı günü Putin ile yaptığı telefon görüşmesinde Ermeni lideri Paşinyan, krizin bastırmak için Rusya'nın gerekli adımın atılmasına önem verdiğini vurguladı. Görüşmede ayrıca Rusya barış misyonunun Dağlık Karabağ'daki faaliyetleri ele alındı. Başbakan Paşinyan ve Putin, Ermenistan, Rusya ve Azerbaycan liderleri tarafından 9 Kasım 2020, 11 Ocak ve 26 Kasım 2021 ve 31 Ekim 2022 tarihlerinde imzalanan üçlü anlaşmaların uygulanmasına ilişkin konuları görüştü.
Kremlin'den yapılan kısa açıklamada ise, iki liderin Dağlık Karabağ bölgesindeki mevcut durumu tartıştığını ve Rusya'nın arabuluculuk yaptığı tüm anlaşmaların sürmesinin önemini vurguladığı belirtildi.
Moskova ise, Ukrayna'daki savaşta tıkanmış olmasına rağmen, eski Sovyet cumhuriyetleri arasında bir güç komisyoncusu görevini sürdürmeye çalışıyor. Kremlin, Güney Kafkasya'daki hassas dengeleyici hareketin yalnızca geleneksel müttefiki Ermenistan ile değil, aynı zamanda Azerbaycan ve destekçisi Türkiye ile de iyi ilişkiler sağlamasını umuyor.
Lacin Koridoru krizi nasıl çıktı?
Azerbaycanlı bir grup, geçen Aralık ayından beri Ermenistan'dan Dağlık Karabağ'a uzanan tek karayolu olan Laçin koridorunu, bölgedeki Ermeni yerleşimciler tarafından izinsiz madencilik faaliyetleri yürüttükleri iddiasıyla kapalı tutuyor.
Azerbaycan topraklarından geçen Laçin koridoru, Ermenistan'la Dağlık Karabağ arasında seyahatin yanı sıra gıda, ürün ve tıbbi malzemelerin Dağlık Karabağ'a ulaştırılmasında kilit öneme sahip.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Laçin koridorunun kapalı olmasının, 2020 yılında Bakü ve Erivan arasında varılan barış anlaşmasının ihlali anlamına geldiğini, bölge nüfusunun adeta rehin alındığını kaydetti.
Ermenistan, protestocuların Azerbaycan hükümeti tarafından, Ermenistan'ın erişimini engellemek için bölgeye sevkedildiğini söylüyor. Ermenistan, baş düşmanı Azerbaycan'ı "etnik temizlik politikası" yapmakla ve etnik Ermeni ayrılıkçılarını da Dağlık Karabağ'ı terk etmeye zorlamakla suçladı.
Azerbaycan ise, 'abluka' ile ilgili suçlamaları reddederek, sivillerin yerleşim yerlerinin etrafını dolaşabileceği konusunda ısrar ediyor.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de yaptığı açıklamada, "Laçin yolunda yaşanan olay gün gibi ortadadır. Bu bizim meşru hakkımızdır. Doğal kaynaklarımız kullanılıyor ve taşınıyor. Doğal kaynaklarımızı sömürenler, istenilen uluslararası hukuk ilkesine göre suçludur. Çünkü burası uluslararası toplum tarafından bizim toprağımız olarak tanınıyor. Devlet kurumlarımızın temsilcilerinin orada denetim yapması konusunda haklı bir talebimiz var. Neler olup bittiğini görmeliler ve bu yasa dışı faaliyet durdurulmalıdır. Bu bizim haklı talebimizdir" demişti.
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı ise koridoru kapatan tarafın Rus barış gücü olduğunu ve çevreci grubun, Ermenistan'ın Dağlık Karabağ'daki yasadışı madencilik faaliyetlerini protesto etmek için bölgede bulunduğunu kaydediyor.
Bakanlık açıklamasında, çevrecilerin "Azerbaycan kamuoyunun yasadışı ekonomik faaliyetler, doğal kaynakların yağmalanması ve çevreye hasar verilmesi nedeniyle duyduğu haklı rahatsızlığı" ifade ettiklerini belirtti.
Açıklamada ayrıca Ermenistan'ın Azerbaycan'la yaptığı çeşitli anlaşmaları ihlal ettiği suçlaması da yer aldı. 2020 yılından bu yana 45 kişinin ölümüne yol açan mayınların döşenmesinin de bu ihlallerden biri olduğu belirtildi.
Azerbaycan ile Ermenistan arasında son günlerde gerginliğin tırmanmasına neden olan protestoları düzenleyenler de Laçin Koridoru'nu kapattıkları iddialarını reddediyor. Moskova için sınav
Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki son durum, Ukrayna savaşında karşı karşıya olduğu zorluklar nedeniyle Güney Kafkaslar ve Orta Asya'daki eski Sovyet cumhuriyetleri arasındaki statüsü risk altına giren Rusya'nın bölgedeki ana güvenlik garantörlüğünün de sınanması anlamına geliyor.
Rusya, ABD ve AB'nin Ermenistan ve Azerbaycan arasında kalıcı bir barış anlaşması yapma çabaları 2020'deki son savaştan bu yana ağır ilerliyor.
Azerbaycan, Eylül ayında geniş çaplı sınır ötesi operasyonlar düzenlemiş; Ermenistan saldırıları gerekçesiz saldırganlık olarak nitelendirmişti.
Azerbaycan ve Ermenistan, uluslararası arenada Azerbaycan'ın parçası olarak kabul edilen ancak 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana 120 bin etnik Ermeni'nin yaşadığı Dağlık Karabağ nedeniyle art arda savaşlar yaşadı. Son olarak çatışmaların kızıştığı Eylül ayında 200'den fazla asker hayatını kaybetti.
