Fransız çimento devi Lafarge'ın Suriye'deki faaliyetleri kapsamında “terör örgütünü finanse etmekten” yargılanacağı dava yarın Paris Ceza Mahkemesinde başlıyor. Dava, 16 Aralık'a kadar sürecek ve aralarında üst düzey yöneticilerin de bulunduğu 8 kişi ile Lafarge firması “tüzel kişi” sıfatıyla sanık sandalyesinde olacak. Uzmanlar, davayı “tarihi” olarak nitelendiriyor.
Sherpa üyesi Anna Kiefer, Sherpa'nın ekonomik aktörlerin cezasız kalmaması ve insan haklarının korunması için mücadele ettiğini belirtti. Fransız Le Monde gazetesinin 2016 yılında Lafarge'ın DEAŞ dahil terör örgütlerine finans sağladığını ortaya çıkardığını anımsatan Kiefer, bu gelişmenin ardından Sherpa'nın Avrupa Anayasa ve İnsan Hakları Merkezi (ECCHR) ve firmanın eski 11 Suriyeli çalışanının desteğiyle Fransa'da savcılığa şikayet dilekçesi sunduğunu ifade etti.
Kiefer, soruşturma sürecinin yakından takip edildiğini ve eski Suriyeli çalışanların hukuk mücadelesinde yanlarında olduklarını söyledi. Mahkemede yargılanacak 8 kişinin 4'ünün Fransız yönetici, 2'sinin Suriyeli aracı, 1'inin Norveçli, 1'inin ise Ürdünlü güvenlik sorumlusu olduğunu aktardı.
Hakimlerin, Lafarge dosyasını mahkemeye sevk etme kararında 2013-2014 dönemine odaklandığını belirten Kiefer, sanıkların 3 silahlı örgüte toplam 5 milyon avro ödeme yaptıkları gerekçesiyle mahkemeye sevk edildiğini ifade etti. Bu ödemelerin 3 milyon avroluk kısmının “güvenlik” adı altında, çalışanların ve malların serbest dolaşımı için silahlı gruplarla yapılan anlaşmalar kapsamında gerçekleştirildiğinin iddia edildiğini söyledi.
Hakimlere göre Lafarge, yaklaşık 2 milyon avroyu DEAŞ'a bağlı tedarikçilerden ham madde almak için kullandı ve örgüt bu satışlar üzerinden vergi topladı. Bu ödemelerin aracılar vasıtasıyla yapıldığı iddiasını dile getiren Kiefer, Suriyeli müzakerecilerin Lafarge'ın talebiyle silahlı gruplarla görüşmeler yürüttüğünü kaydetti.
Kiefer, sorgu hakimlerinin değerlendirmelerine göre Lafarge ile silahlı gruplar arasındaki anlaşmaların Paris'teki en üst düzey yöneticilerin onayıyla gerçekleştiğini ve bu nedenle sekiz sanığın ve firmanın yargılandığını belirtti. Kiefer, “Bildiğimiz kadarıyla ilk defa bir firma, terör finansmanından ötürü yargılanacak. Bu, hem bu yönüyle hem de ana şirketin sorumluluğunun kabul edilmesi bakımından tarihi bir dava.” ifadelerini kullandı.
ECCHR Eş Müdürü Cannelle Lavite, kuruluşlarının uluslararası suçların mağdurlarına destek verdiğini belirterek daha önce Almanya'da Esed rejimi üyelerine karşı yapılan şikayetlerde de yer aldıklarını ifade etti. Lafarge dosyasında sivil taraf olarak yer aldıklarını ve şikayetçi Suriyeli çalışanlara hukuki destek verdiklerini aktaran Lavite, “Sherpa ve ECCHR'nin şikayetinde, Lafarge'ın insanlığa karşı suça iştiraki ve çalışanlarını kasten tehlikeye atması da yer alıyordu.” dedi.
Lavite, sorgu hakimlerinin dosyayı ikiye ayırdığını, “terör finansmanı” ile ilgili kısmın mahkemeye sevk edildiğini, “insanlığa karşı suça iştirakten” yürütülen soruşturmanın ise sürdüğünü belirtti. Lavite, bu suçlamanın da ileride davaya dönüşmesini umduklarını söyledi.
Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin Roma Statüsü'ne atıfta bulunan Lavite, insanlığa karşı suçların tüm insanlığı hedef aldığını vurguladı. Bu suçların, Lafarge'ın eski Suriyeli çalışanlarına tazminat yolunu açabileceğini ve şirketin DEAŞ dahil terör örgütlerine yaptığı ödemelerle bağlantılı olduğunu ifade etti.
Lavite, “Davada Lafarge'ın ana şirket olarak terör örgütlerini finanse etmekten mahkum edilip edilmeyeceği ele alınacak. Ödemelerin yurt dışındaki yan kuruluş aracılığıyla yapıldığı iddia edilse de, hakimler ana şirketin bu yan kuruluşu yüzde 99 oranında kontrol ettiği kanaatine vardı.” dedi.
Anadolu Ajansı, 7 Eylül 2021'de Lafarge'ın Fransız istihbaratının bilgisi dahilinde DEAŞ'ı finanse ettiğini kanıtlayan belgeleri yayımlamıştı. Belgelerde, Lafarge'ın terör örgütüyle ilişkilerini Fransız istihbarat servislerine bildirdiği, ancak uyarılmadığı ve konunun gizli tutanaklarda itiraf edildiği yer almıştı.
Haziran 2017'de başlatılan soruşturma kapsamında, Lafarge'ın Yönetim Kurulu Başkanı Bruno Lafont'un da aralarında bulunduğu yöneticiler “teröre finansman sağlamakla” suçlanmıştı. Şirkete yöneltilen “insanlığa karşı suçlara ortak olmak” suçlaması 2018'de düşürülmüş, ancak 2021'de Fransa Yargıtayı bu suçlamanın yeniden yöneltilmesinin önünü açmıştı.
Paris Temyiz Mahkemesi, 2022'de Lafarge hakkında “insanlığa karşı suça ortak olma” suçlamasıyla soruşturma açılmasını onaylamış, Ocak 2024'te Fransız Yargıtayı davanın devamına karar vermişti.
Sherpa ve ECCHR, 2024'te yaptıkları ortak açıklamada Lafarge ve 4 eski yöneticisinin DEAŞ dahil terör örgütlerini finanse ettikleri ve AB ambargosunu ihlal ettikleri gerekçesiyle yargılanmasına karar verildiğini duyurmuştu.
AA
Yorum Yap