Birleşmiş Milletler Uyuşturucuyla Mücadele Dairesi, 2023 yılında kokain üretimi, ele geçirilmesi ve kullanımının rekor seviyelere ulaştığını, yasadışı uyuşturucu pazarının dünyanın en hızlı büyüyen pazarı olacağını açıkladı.
Viyana merkezli BM Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) perşembe günü yayınladığı yıllık raporunda, yasadışı üretimin 2022'ye göre yaklaşık yüzde 34, 10 yıl önce ise düşük seviyede olduğu döneme göre ise dört kattan fazla artarak 3 bin 708 tona çıktığını bildirdi.
Mevcut artışın başlıca nedeni, Kolombiya'da kaçak koka çalısı yetiştirilen alanların büyüklüğündeki artış ve güncellenen üretim verileri gösterildi.
"Kokain, zenginler için moda haline geldi"
Dünya genelinde kokain ele geçirme vakaları da 2023'e kadar geçen dört yılda yüzde 68 artışla 2 bin 275 tona ulaştı.
Kokain kullanıcılarının sayısı da 10 yıl önce 17 milyondan 2023'te 25 milyona çıktı.
UNODC baş araştırmacısı Angela Me, "Kokain, daha zengin toplumlar için moda haline geldi" diyerek, artan kullanım ve üretimin "kısır döngüsüne" dikkat çekti.
Raporda, Kolombiya'nın ana üretici olmaya devam ettiği belirtilirken, kokain kaçakçılarının Asya ve Afrika'da yeni pazarlara girdiği, Batı Balkanlar'daki organize suç örgütlerinin ise nüfuzlarının arttığı ifade edildi.
Esad ve Captagon
UNODC, "Küresel istikrarsızlığın yaşandığı yeni bir dönem, dünya uyuşturucu sorununun çözümünde zorlukları artırdı, organize suç gruplarını güçlendirdi ve uyuşturucu kullanımını tarihin en yüksek seviyelerine taşıdı" dedi.
2023 yılında 15-64 yaş aralığındaki nüfusun yüzde 6'sının uyuşturucu kullanmış olması bekleniyor. Bu oran 2013 yılında yüzde 5,2 idi.
Esrar ise, en yaygın kullanılan uyuşturucu olmaya devam ediyor.
UNODC, amfetamin türü uyarıcıların ele geçirilmesinin de 2023 yılında rekor seviyeye ulaşarak, küresel sentetik uyuşturucu ele geçirmelerinin neredeyse yarısını oluşturduğunu, bunu fentanil de dahil olmak üzere sentetik opioidlerin izlediğini belirtti.
UNODC, Suriye'de Esad rejiminin geçen Aralık ayında devrilmesinin "en azından Captagon ticaretinin geleceği konusunda belirsizlik yarattığını" belirtti.
Arap ülkeleri Captagon tüketiyor
Suriye, bu ayın başlarında yetkililerin, Esad döneminde Suriye'nin en büyük ihracat ürünü haline gelen yasadışı uyarıcı maddenin tüm üretim tesislerine el koyduğunu duyurdu.
UNODC, "2024 ve 2025'teki son ele geçirme verileri, Captagon'un öncelikle Arap yarımadasındaki ülkelere akmaya devam ettiğini doğruluyor. Bu durum muhtemelen daha önce biriktirilen stokların serbest bırakılmasına veya farklı yerlerde üretimin devam etmesine işaret ediyor" dedi.
Raporda, en çok kullanılan uyuşturucu maddenin esrar olduğu ve 244 milyon kişinin bu maddeyi kullandığı kaydedilirken, yaklaşık 61 milyon kişinin "opioid" adlı sentetik uyuşturucu çeşitlerini, 31 milyon kişinin amfetamin türü maddeleri, 25 milyon kişinin kokain ve 21 milyon kişinin ekstazi kullandığı belirtildi.
64 milyon kişi uyuşturucu nedeniyle sağlık sorunları yaşıyor
Uyuşturucu nedeniyle rahatsızlıklar yaşayan ve tedavi hizmeti bekleyenlerin sayısında son on yılda yaklaşık yüzde 13 artışın olduğu vurgulanan raporda, 2023'te 64 milyon kişinin uyuşturucuya bağlı çeşitli sağlık sorunları yaşadığına işaret edildi.
Raporda, uyuşturucu kaynaklı rahatsızlık yaşayan her 18 kadından yalnızca 1'inin tedavi imkanı bulabilirken, erkeklerde bu oranın 7'de 1 olduğu belirtildi.
Uyuşturucu kullanımındaki cinsiyet farkının da sosyal, kültürel ve çevresel faktörlerle ilgili olduğu vurgulanan raporda, Afrika ve Asya'da erkeklerin kadınlardan neredeyse 10 kat daha fazla esrar kullandığı, Avrupa'da ise bu oranın iki katı olduğu kaydedildi.
Her ne kadar uyuşturucu kullanımı erkeklerde daha yüksek oranlarda görülse de, raporda, kadınların erkeklerden daha hızlı bağımlılık geliştirebildiği ve daha "şiddetli" psikolojik problemler yaşayabildiğinin altı çizildi.
14 milyon kişi uyuşturucu enjekte etti
Uyuşturucunun beraberinde getirdiği ölümcül sağlık sorunlarına da yer verilen raporda, 2023'te 14 milyon kişinin uyuşturucuyu vücutlarına enjekte ederek kullandığına, bu kişilerin 1,7 milyonunun HIV, 1,5 milyonunun HIV ve hepatit C, 6,9 milyonunun ise yalnızca hepatit C virüsü taşıdığına dikkati çekildi.
Enjekte ederek uyuşturucu kullanımının küresel hepatit C salgınının önemli bir etkeni olmaya devam ettiği vurgulanan raporda, uyuşturucu enjekte eden kişiler arasında HIV edinme riskinin genel nüfusa göre 14 kat daha yüksek olduğu ifade edildi.
Raporda, 2023'te ise uyuşturucu enjekte eden neredeyse 8 kişiden 1'inin hepatit C hastalığı taşıdığı bildirildi.
Uyuşturucu üretimi ve trafiği
Dünyada kokain arzı ve talebinde artış yaşandığına işaret edilen raporda, kokainin elde edildiği koka ağacının 2022'ye kıyasla yaklaşık yüzde 6'lık bir artışla 376 bin 784 hektarlık alanda ekildiği aktarıldı.
Raporda, emniyet güçlerinin ele geçirdiği uyuşturucu miktarına da değinildi. 2023'te 2 bin 275 ton kokain, 1236 ton esrar reçinesi, 5 bin 749 ton esrar tohumu ele geçirildiği belirtilen raporda, ele geçirilen kokain ve esrar reçinesinde artış, esrar tohumunda ise yaklaşık yüzde 8 düşüş yaşandığı kaydedildi.
TRTGlobal, AA