Geçtiğimiz haftalarda Avam Kamarası'nda yapılan güvensizlik oylamasından kurtulmayı başaran İngiltere Başbakanı Boris Johnson, bir kez daha iktidarı kaybetmenin eşiğine geldi.
Dün akşam saatlerinde Maliye Bakanı Rishi Sunak ve Sağlık Bakanı Sajid Javid'in 10 dakika arayla istifa etmesinin ardından bugün de Çocuk ve Aile Bakanı Will Quince görevinden istifa etti.
Üç bakanın yanı sıra bazı bakanlıklardaki birkaç bakan yardımcısı ve danışmanın da görevlerinden istifa ettiği biliniyor.
Boris Johnson işte dün akşamki istifaların ardından Nadhim Zahawi'yi Maliye Bakanı olarak atamıştı. Zahawi, meslektaşlarına birlik olma çağrısı yaparken Başbakan Johnson'ın görevine odaklandığını söylemişti.
İSTİFALARIN PERDE ARKASINDA NE VAR?
İngiltere Sağlık Bakanı Javid ile Maliye Bakanı Sunak art arda kabineden istifa ettiklerini açıklamıştı.
Javid, Twitter'dan yaptığı açıklamada, artık vicdanen görevine devam edemeyeceğini ve Johnson'a güven duymadığı için istifa ettiğini belirtmişti.
Sağlık Bakanı'nın istifa kararından kısa bir süre sonra Maliye Bakanı Sunak da istifa ettiğini açıklamıştı.
İki bakanın istifa kararı, Johnson'ın, Muhafazakar Parti milletvekili ve partinin grup yöneticisi Chris Pincher'a yönelik taciz suçlamalarından haberdar olmasına rağmen, Pincher'a verdiği görevden dolayı "son derece pişman" olduğunu açıklamasının ardından gelmişti.
Başbakanlık Ofisi 10 Numara'dan daha önce yapılan açıklamada, Johnson'ın Pincher'la ilgili taciz iddialarından haberdar olmadığı belirtilmişti. Ancak, daha sonra Johnson'ın, 2019'da dışişleri bakanı olarak görev yaptığı dönemde Pincher'la ilgili şikayetler hakkında bilgilendirildiği ortaya çıkmıştı.
Bakanların istifalarından hemen önce Johnson, Pincher'a verdiği görev nedeniyle özür dilemiş, büyük pişmanlık duyduğunu dile getirmişti.
BORIS JOHNSON'IN GÖREVDEN ALINABİLİR Mİ?
Boris Johnson bir güvensizlik oylamasından henüz yeni kurtulduğu için gelecek 12 ay boyunca yeni bir güvensizlik oylaması yapılamıyor.
Ancak Muhafazakar Parti'deki bazı isimlerin bu kuralı değiştirmek için parti içerisinde lobi yaptıkları ifade ediliyor.
Londra'da kabineden üst düzey birkaç ismin daha istifasının Johnson'ı istifaya zorlayacağı görüşü hakim ancak İngiltere medyasında çıkan haberlere göre Dışişleri Bakanı Truss ve Savunma Bakanı Wallace'ın da içinde bulunduğu bazı bakanlar görevde kalmaya karar verdi.
Boris Johnson döneminin bitmesi için bir diğer seçenek ise Johnson'ın partisinin ve kabinenin desteğini kaybettiğini düşünerek istifa etmesi. Ancak Johnson'dan buna dair bir işaret gelmiş durumda değil.
MUHALEFET NE DİYOR?
Ana muhalefetteki İşçi Partisi'nin lideri Keir Starmer, hükümetin çökmekte olduğunu belirtirken, istifa eden bakanları ise Johnson'ın suç ortakları olarak tanımladı.
Keir Starmer, "(Johnson) Kanunları çiğnediğinde, defalarca yalan söylediğinde, İngiliz halkının fedakarlıklarıyla alay ettiğinde onu desteklediler." ifadesini kullandı.
İki bakanın aylar önce istifa etmesi gerektiğini belirten Starmer, "İngiliz halkı aldanmayacak. Muhafazakar Parti bozuldu ve bir adamı değiştirmek bunu düzeltmez. Sadece gerçek bir hükümet değişikliği İngiltere'ye ihtiyaç duyduğu yeni başlangıcı sağlayabilir." değerlendirmesinde bulundu.
Gelecek birkaç hafta içinde bir seçim çağrısı yapılırsa, bunu destekleyip desteklemeyeceği sorulduğunda Starmer, "Evet. İngiltere için yeni bir başlangıca ihtiyacımız var. Bir hükümet değişikliğine ihtiyacımız var." yanıtını verdi.
GUARDIAN: BORIS JOHSON ŞİMDİLİK KÖR TOPAL GİDİYOR
İngiltere basını Başbakan Boris Johnson'a tepki gösteren Maliye Bakanı Rishi Sunak ve Sağlık Bakanı Sajid Javid'in, kabineden istifa ettiklerini açıklamasıyla başlayan siyasi krize geniş yer veriyor.
Guardian'ın analizinde "Boris Johnson şimdilik kör topal gidiyor ama daha ne kadar sürecek?" diye soruyor.
Gazete Javid ve Sunak'ın istifalarının, bir istifa dalgası yaratmadığını, ancak iktidardaki Muhafazakâr Parti'de birçok kişinin Johnson için sonun yaklaştığına inandığını belirtiyor.
TIMES: SAVAŞI KAZANMA ŞANSI AZ
"Johnson eşikte" manşetiyle çıkan Times'ın başyazısında ise Johnson'ın danışmanlarına "işlerin her zamanki gibi devam ettiğini" ve savaşmaya kararlı olduğunu söylediği belirtiliyor. Ancak gazete "Bu savaşı kazanma şansı büyük oranda azaldı" diye de ekliyor.
Times, Muhafazakâr Parti'de Johnson'ın artık toparlanamayacağı yönünde yaygın bir görüş olduğunu, ancak bunun da görevine devam edemeyeceği anlamına gelmediğini de vurguluyor. Gazete, Johnson'ın istifaya ikna edilememesi ve parti içi kuralların değişmemesi halinde, ülkenin yönetmekten çok hayatta kalmaya odaklanılan bir döneme gireceği uyarısında bulunuyor ve şöyle devam ediyor:
"Görevde kalmaya kararlı olsa da Johson, milletvekillerinin talimatlarını yerine getirmediği bir durumun içine girebilir. Ekonomi teklerken ve önümüzde zorlu kararlar varken, bu felç edici olabilir. Tarih, iki üst düzey bakanın başbakana kişisel saldırılarla istifa etmesinin ölümcül olduğunu gösteriyor. Bunu en iyi Johnson bilmeli. Temmuz 2018'de dışişleri bakanlığından istifası Theresa May'in başbakanlıktaki zamanının dolmasında sonun başlangıcıydı ama May'in nihayet istifa etmesi dokuz ay sürdü"
DAILY TELEFRAPH: EN AZ İKİ OMURGA KEMİĞİ GÖRDÜK
Daily Telegraph yazarı Philip Johnston ise, "Boris Johnson bile bu dramatik istifalardan sonra hayatta kalamaz" başlıklı yazısında "Aylardır kabinenin üst düzey üyelerinde omurga var mı diye beklerken, en az iki omurga kemiği gördük. Bugün belki başkaları da omurgalarını gösterir" diyor.
"Bu erime başbakanın haysiyetiyle ilgili, gidecek hiçbir yeri kalmadı" diyen yazar "Ne sıra dışı bir durum. Siyasi sahneyi gözlemlediğim yıllar içinde hiç böyle bir şey olmadı. Theresa May'ın başbakanlığı döneminde de istifalar oldu. Johson da bu istifalar arasındaydı ama orada asıl mesele Brexit konusundaki farklı görüşlerdi. Bu erime Başbakan'ın haysiyetiyle ilgili. Bu kadar üst düzey iki bakanı bir saatin içinde kaybetmek kesinlikle içinde çıkılamayacak bir durum. Hudini'ye benzeyen Johnson için bile".
