ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey, Suriye'deki savaşı sona erdirmek için Rusya ile yeniden işbirliği yapma hususunda temkinli iyimserliğini dile getirdi. Jeffrey ayrıca, Moskova'nın Suriye rejiminin başı Beşşar Esed'den bıkmış olabileceğini ifade etti.
Jeffrey, Dışişleri Bakanlığı Avrupa ve Avrasya İşleri Bürosu Direktör Yardımcısı Christopher Robinson ve Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu İşleri Bürosu Direktör Yardımcısı Henry Wooster ile telekonferans üzerinden bir toplantı gerçekleştirdi.
Özel Temsilci, “Rusya, şu an daha hazırlıklı olabilir. Rusya medyasında ve bazı eylemlerinde, Anayasa Komitesi hususunda daha esnek olduklarına dair bazı işaretler gördük” dedi. James Jeffrey, “Askeri bir çözümden uzak, konuya dair çözüm yollarını bizimle görüşmeye bir kez daha hazır olabilirler. Çünkü bu aşamada yakın bir zamanda Rusya açısından askeri bir zafer kazanılamayacağı çok açık” ifadelerini kullandı.
Rusya'nın Esed'e yönelik eleştirisine de değinen Jeffrey, “Rusya'nın aleni eleştirisi ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e yakın isimler tarafından yapılan eleştiriler, yeniden kalkınmaya on milyarlarca dolar sağlamak üzere Suriye'yi diplomatik olarak tanımak ve uluslararası açıdan kabul etmek için bize işaretler gönderiyor. Ancak hala bu eleştirilerin arka planını öğrenmeye çalışıyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
ESED VE MAHLUF ARASINDAKİ SORUN
Esed ve dayısının oğlu Rami Mahluf arasındaki anlaşmazlığa da değinen Jeffrey, paralel Suriye ekonomisini, hatta kayıtlı ekonomiyi kontrol etme hususunda önemli bir anlaşmazlığın mevcut olduğunu belirterek, Mahluf'un Esed'e oldukça yakın olduğunu ve 50 yıldır Suriye'de hüküm süren Şii tarikatında önemli bir aktör olduğunu da belirtti. ABD'li yetkili, “Bu anlaşmazlık iki şekilde açıklanabilir: İlk olarak devenin sırtını kıran samanla, ki buna ben inanmıyorum. Bunu umuyoruz ve durum bu şekilde değil. İkinci olarak ise anlaşmazlık, Suriye lirasının düşmesi ve hükümetin Suriye'ye petrol sevkiyatında karşılaştığı zorluklar gibi ek bir göstergedir. Rejim büyük bir baskıya maruz kalması dolayısıyla ticari dükkanlara ekmek ve diğer ürünler sağlamakta zorluklar yaşıyor. Belki de bu yüzden Ruslar, bir anlaşmaya varma olasılığı hakkında bizimle tekrar konuşmak istiyor” dedi.
ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey, “Herhangi bir sonuca ulaşmadık. Ama istisnai bir yaklaşıma tanık oluyoruz. Çünkü kirli çamaşırlar, yirmi birinci yüzyıldaki en kötü rejimleri ortaya çıkarıyor” dedi. Jeffrey, “Mahluf ile anlaşmazlık meselesi oldukça önemli bir mesele. Çünkü rejimi evini temizlemeye ve buna Mahluf gibi biriyle başlamaya çağıran Rus baskısına yanıt vermek amacıyla, Suriye hükümeti tarafından bir çabanın olduğunu görüyoruz. Ayrıca Rusların bu ismi desteklediğine ve Esed'in yaptıklarından endişe duyduğuna değinen haberler ve söylentiler de işittik” açıklamasında bulundu.
Yaklaşık bir hafta önce, Mahluf'un Esed'e yalvardığını söyleyen ABD'li yetkili, Suriye devletinin ‘Syriatel' şirketine iletişim için 130 milyar Suriye lirası tutarında büyük miktarda ödeme yaptığını hatırlattı.
Bu çerçevede James Jeffrey, “İsrail'in bombaladığı bazı bölgelerde İran hareketliliğine tanık oluyoruz. İran destekli milislerin bazılarının Hizbullah'tan, bazılarının da diğer ülkelerden geri çekildiğini gördük. Ama görmediğimiz şey, İran'ın ‘Suriye'yi İsrail'e karşı uzun menzilli füzeler için ikinci bir fırlatma rampası olarak kullanmamaya ve Hizbullah'a İsrail'i tehdit eden silahlar vermemeye çalıştığı' stratejik bir taahhüdüdür” dedi.
LİBYA SUÇLAMASI
Öte yandan Christopher Robinson, Rusya ve Esed rejimini, Mareşal Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu (LUO) operasyonlarını desteklemek üzere Rus Wagner Grubu'na finansal ve lojistik destek sağlamakla suçladı. Robinson, Rusya'nın ‘siyasi ve ekonomik kazanımlar elde etmek için' bölgesel çatışmaları kullandığını da vurguladı.
Yetkili, “Rusya, Esed rejimi ile işbirliği içerisinde Suriyeli savaşçıları, son günlerde LUO'yu destekleyen Wagner'in operasyonlarına katılması için Libya'ya gönderdi” dedi. Robinson ayrıca, “Bu grup, düşük maliyetle ve minimum riskle kullanılabilen bir araçtır” diyerek, Moskova'nın Hafter'in ordusunu desteklemeye devam ettiğini vurguladı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Yakın Doğu İşleri Bürosu Direktör Yardımcısı Wooster ise ABD'nin Hafter ve Esed arasındaki ilişkiden dolayı memnuniyetsizliğini dile getirdi. Wooster, “Bir diğer rahatsız edici konu ise, Hafter'in Esed rejimi ile sözde diplomatik ilişkiler kurmasıdır” diyerek, bu durumun Suriyeli paralı askerler sorununun bir parçası olduğunu ifade etti.
Kaynak: Şarkul Avsat
