Beyaz Saray, ABD Başkanı Donald Trump'ın “Gazze Çatışmasını Sonlandıracak Kapsamlı Planı” olarak adlandırılan 20 maddelik barış planını açıkladı. Beyaz Saray'ın ABD merkezli X sosyal medya platformundaki hesabından yayımlanan açıklamada, planın taraflarca kabul edilmesi durumunda savaşın derhal sona ereceği ve İsrail güçlerinin esirlerin serbestisine hazırlanmak için üzerine anlaşılan hatta çekileceği belirtildi.
Plana göre bu süreçte hava saldırıları ve topçu bombardımanı durdurulacak, tam aşamalı geri çekilme için koşullar oluşana kadar savaş hatlarının olduğu gibi kalacağı kaydedildi. İsrail'in anlaşmayı kamuoyuna açık şekilde kabul etmesinden itibaren 72 saat içinde hayatta olan ve olmayan tüm esirlerin iade edilmesi öngörüldü. Plan kapsamında tüm rehineler serbest bırakıldığında, İsrail'in 7 Ekim 2023'ten sonra gözaltına alınan 250 müebbet hapis cezası mahkumunu ve bu kapsamda gözaltına alınan tüm kadın ve çocuklar dahil 1700 Gazzeliyi serbest bırakacağı ifade edildi.
Plan, İsrail'in naaşı verilecek her İsrailli esir karşılığında 15 Gazzelinin cenazesini bırakacağını içerdi. Tüm rehinelerin iade edilmesinin ardından barış içinde bir arada yaşamayı ve silahlarını bırakmayı taahhüt eden Hamas üyelerine af tanınacağı ve Gazze'den ayrılmak isteyen Hamas üyelerine, onları kabul eden ülkelere güvenli geçiş imkanı sağlanacağı bildirildi.
Plan kapsamında anlaşmanın kabul edilmesi halinde Gazze Şeridi'ne derhal insani yardım gönderileceği vadedildi. Yardım miktarlarının en az 19 Ocak 2025 tarihli insani yardım anlaşmasında yer alanlarla tutarlı olacağı belirtilerek su, elektrik, kanalizasyon altyapısı, hastane ve fırınların onarılması, molozların kaldırılması ve yolların açılması gibi konuların da yardıma dahil olduğu ifade edildi. Gazze'ye yardım girişinin Birleşmiş Milletler (BM), Kızılay ve taraflarla bağlantısı olmayan uluslararası kuruluşlar aracılığıyla yapılacağı, bu süreçte hiçbir tarafın müdahalesine izin verilmeyeceği aktarıldı.
Refah Sınır Kapısı'nın her iki yönde de açılmasının 19 Ocak 2025'teki mutabakata bağlı olacağı paylaşılan planda Gazze'nin, teknokrat ve apolitik bir Filistin komitesinin geçici yönetimi altında idare edileceği açıklandı. Bu komitenin nitelikli Filistinliler ve uluslararası uzmanlardan oluşacağı ve yeni bir uluslararası geçiş organı olan “Barış Kurulu” tarafından denetleneceği belirtildi. Barış Kurulu'nun Başkan Trump'ın yanı sıra eski İngiltere Başbakanı Tony Blair ve adı daha sonra açıklanacak diğer üyeler ile devlet başkanları tarafından yönetileceği ifade edildi.
Plan, Filistin Yönetimi'nin reform programını tamamlayıp Gazze'nin kontrolünü güvenli bir şekilde devralacağı zamana kadar Barış Kurulu'nun Gazze'nin yeniden geliştirilmesi için çerçeveyi belirleyeceğini ve finansmanı yöneteceğini kaydetti. Bu yapının Gazze halkına hizmet eden ve yatırım çekmeye elverişli, modern ve etkili bir yönetim yaratmak için en iyi uluslararası standartları talep edeceği aktarıldı.
Plana göre Hamas ve diğer gruplar, Gazze'nin yönetiminde doğrudan ya da dolaylı hiçbir rol üstlenmeyecek. Tüneller, silah üretim tesisleri ve askeri altyapının yıkılacağı ve yeniden inşa edilmeyeceği, Gazze'nin bağımsız gözlemciler gözetiminde silahsızlandırılacağı belirtildi. Hamas ve diğer grupların barış içinde komşularına ve kendi halkına tehdit oluşturmaması için bölgesel ortakların garanti vereceği ifade edildi.
Plan kapsamında ABD'nin Arap ve uluslararası ortaklarla birlikte Gazze'ye derhal konuşlandırılacak geçici bir Uluslararası İstikrar Gücü (ISF) oluşturacağı bildirildi. ISF'nin Gazze'deki Filistinli polis güçlerine eğitim ve destek sağlayacağı, bu süreçte Ürdün ve Mısır ile istişarelerde bulunacağı ve yeni eğitilen Filistinli polis güçlerinin yanı sıra İsrail ve Mısır'la sınır bölgelerinin güvenliğini sağlayacağı açıklandı.
Plan, İsrail'in Gazze'yi işgal veya ilhak etmeyeceğini öne sürerek ISF'nin bölgede kontrolü ve istikrarı sağladıkça İsrail ordusunun belirlenen standartlar ve zaman çizelgeleri doğrultusunda geri çekileceğini kaydetti. İsrail ordusunun Gazze'den tamamen çekilene kadar işgal ettiği bölgeleri aşamalı olarak ISF'ye devredeceği, ancak Gazze yeniden bir terör tehdidine karşı güvenli hale gelene kadar güvenlik çemberinin devam edeceği belirtildi.
Trump'ın planı, sürecin yürütülmesi halinde Filistinlilerin kendi kaderini tayin etme ve devlet kurma yolunda güvenilir bir yol için koşulların oluşmuş olabileceğini savundu.
AA