İspanya'nın Avrupa Birliği'ne (AB) yaptığı “İsrail ile Ortaklık Anlaşması'nı askıya alın” çağrısı, iki ülke arasında diplomatik krize neden oldu. İsrail'in Madrid Büyükelçiliği'nin İspanya hükümetine yönelik suçlayıcı açıklamaları, krizi daha da derinleştirdi. İspanya Dışişleri Bakanlığı, bu ifadeleri “kabul edilemez” buldu ve Maslahatgüzar Dan Poraz'ı bakanlığa çağırdı. Kriz, Filistin devletinin tanınması sonrası oluşan gerginliğin yeni bir boyut kazandığını gösterdi.
İSPANYA'DAN AB'YE ÇAĞRI: “İSRAİL ORTAKLIK ANLAŞMASI ASKIYA ALINSIN”
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Brüksel'deki AB Konseyi Zirvesi sırasında, İsrail'in Filistin'e yönelik tutumu nedeniyle AB-İsrail Ortaklık Anlaşması'nın askıya alınması çağrısında bulundu. Bu talep, AB içinde yankı uyandırırken, İsrail cephesinden sert bir cevap geldi.
İsrail'in Madrid Büyükelçiliği, yaptığı yazılı açıklamada, “Bu öneri ahlaki açıdan savunulamaz” ifadelerini kullandı ve İspanya'nın, Orta Doğu'ya ilişkin Avrupa yaklaşımının en uç noktasında yer aldığını” öne sürdü.
Açıklamada, İspanya'nın bu tutumuyla “tarihin yanlış tarafına yerleştirileceği” iddia edildi.
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI DEVREYE GİRDİ: MASLAHATGÜZAR ÇAĞRILDI
Söz konusu açıklamalara tepki gösteren İspanya Dışişleri Bakanlığı, İsrail'in Madrid Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Dan Poraz'ı bakanlığa çağırdı.
Bakanlık, “İspanya hükümetiyle ilgili kabul edilemez açıklamalar” nedeniyle Poraz'ın çağrıldığını belirtirken, İsrail'in diplomatik teamülleri aştığı yorumları yapıldı.
İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares, daha önce de AB Dışişleri Bakanları toplantısında İsrail'e karşı silah ambargosu, bireysel yaptırımlar ve anlaşmaların askıya alınması çağrılarında bulunmuştu.
GERİLİMİN ARKA PLANI: FİLİSTİN DEVLETİNİN TANINMASI
İsrail ile İspanya arasında yaşanan diplomatik gerilim, aslında yeni değil. İspanya'nın 2024 yılının Mayıs ayında Filistin devletini resmen tanıması, ilişkileri zaten zedelemişti.
Bu tanıma adımından sonra İsrail, Madrid'deki büyükelçisini geri çağırmış, diplomatik ilişkiyi maslahatgüzar seviyesine düşürmüştü.
İspanya'nın Filistin konusundaki net duruşu ve son dönemde İsrail karşıtı politikaları, Tel Aviv yönetimi tarafından “Avrupa'daki en uç tutum” olarak değerlendiriliyor.
İSRAİL VE İSPANYA ARASINDA DİPLOMATİK KOPUŞ SİNYALİ Mİ?
Taraflar arasındaki karşılıklı açıklamalar, iki ülke ilişkilerinde yeni bir kırılma eşiğine gelindiğini gösteriyor.
İsrail'in İspanya hükümetine karşı kullandığı sert dil, Avrupa'daki pek çok ülke tarafından da dikkatle izleniyor. Öte yandan, İspanya'nın Filistin'e verdiği açık destek, sadece diplomasi değil, Avrupa kamuoyu nezdinde de geniş yankı buluyor.
Gelişmelerin seyrine göre, önümüzdeki haftalarda AB'nin İsrail ile olan diplomatik ve ekonomik ilişkilerine yönelik adımlarının şekillenmesi bekleniyor.