İsrail ordusunun çok sayıda banka ve ATM'yi yıktığı Gazze'de 10 ayı aşkın süredir tüm banka şubeleri kapalı.
İsrail'in Gazze'ye fon transferini engellemesi nedeniyle boğucu bir mali likidite krizi yaşayan Filistinliler, ihtiyaçlarını satın almakta zorlanıyor.
Yüzlerce Filistinli, bir miktar para çekebilmek için Gazze'nin merkezinde halen aktif durumdaki sınırlı sayıdaki ATM'lerin önünde uzun süre bekliyor.
Filistin Para Otoritesi nisan ayının başında yaptığı açıklamada, İsrail saldırıları, zor şartlar, elektrik kesintileri ve güvenlik durumu nedeniyle Gazze'deki tüm kentlerde bankaların para çekme ve yatırma kısımlarının açılamayacağını duyurdu.
Çoğu ATM'nin hizmet dışı olması nedeniyle likidite krizi daha da derinleşti.
"Paramızı çekmekte zorlanıyoruz"
Gazze'nin kuzeyindeki Gazze kentinden orta kesimindeki Deyr el-Belah'a göçe zorlanan Filistinli Muhammed Abdulmacid, AA muhabirine, Gazze'de 7 Ekim'den bu yana bankaların kapatılması nedeniyle banka hesabından para çekmekte zorluk yaşadığını söyledi.
Nakit çekemediği için 6 kişilik ailesine yemek de alamadığını dile getiren Abdulmecid, "Aylardır süren saldırıların ardından bankaların kapalı olması ve ATM'lerin her zaman çalışmaması nedeniyle nakit çekemiyoruz. Deyr el-Belah'ta sadece birkaç tane ATM var. Durumumuz çok trajik, ailemize yiyecek alamıyoruz. Bankada ihtiyaçlarımızı karşılayacak kadar para olmasına rağmen gelen yardımlara bağımlıyız." dedi.
Abdulmecid, bir ay kadar önce uluslararası kuruluşların birinden 1000 şekel kadar nakdi yardım alabildiğini ve yaşadıkları zor şartlar içinde bunun kendisi için hazine değerinde olduğunu söyledi.
Gazze'de "yıpranmış kağıt para" sorunu
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliya Mülteci Kampı'nda yaşayan Filistinli Adli Asile ise yaşanan başka bir soruna dikkati çekti.
Yırtık ve yıpranmış kağıt paranın yaygın olarak kullanıldığı için satıcıların bu paraları bankaya yatıramadığına işaret eden Asile, "Piyasadaki kağıt para; satıcılar tarafından kabul edilmiyor. Likidite eksikliği ve Gazze'ye fon girişi veya çıkışının olmayışı her Filistinliyi etkileyen bir krize yol açıyor." dedi.
Asile, yırtık parayla alışverişe gittiklerinde, yüzde 5 olarak tahmin edilen bir kesinti yapıldığını, halbuki saldırılar nedeniyle her kuruşa ihtiyaçları olduğunu ifade etti.
Filistinli adam, artık yıpranmış ve yırtık paraların onarılmaya çalışıldığını ve bunun için özel bir yapıştırıcı kullanıldığını aktardı.
"Banknotları onarmak için küçük bir atölye açtım"
Deyr el-Belah kentinde özel bir kağıt yapıştırıcısıyla hasarlı paraları onararak, piyasada dolaşıma girmesini sağlayan Filistinli Yasir Ebu Harbin, "Halk ve tüccarlar, yırtılan paraları gördüklerinde büyük rahatsızlık duyuyor, ben de bu banknotları onarmak için küçük bir atölye açtım." dedi.
Bu işin kendisi ve ailesi için gelir kaynağı olduğunu belirten Ebu Harbin, şöyle konuştu:
"Yırtık banknotları özel bir kağıt etiketle onarıyorum ki satıcılar kabul etsin, zira çoğu yırtık paraları kabul etmiyorlar. 4 aydır yırtık banknotları tamir ediyorum, Gazze'ye yeni para girmiyor."
"İsrail, 10 aydır bankacılık sistemi üzerinde sıkı bir mali kuşatma uyguluyor"
Ekonomi uzamanı Muhammed Ebu Ciyab ise "Gazze'deki likidite krizinin, İsrail'in, saldırıların başlangıcından bu yana bölgeye uyguladığı ablukayla bağlantılı olduğunu" kaydetti.
Ebu Ciyab, "İsrail, 10 aydan fazla bir süredir bankacılık sistemi üzerinde sıkı bir mali kuşatma uyguluyor; bankaların ofislerinin ve genel merkezlerinin yüzde 50'sinden fazlasını yok etti. Gazze Şeridi'nin ortasında yalnızca bir veya iki şube bıraktı." diye konuştu.
Bunun bankacılık sistemi dahilinde kişinin kendi parasını çekemediği Filistin halkı üzerinde büyük etkileri olan tehlikeli ve boğucu bir kriz olduğunu vurgulayan Ebu Ciyab, "Halkın paralarını alamaması nedeniyle ticari piyasalar banka kasalarında tutulan büyük miktardaki nakitten mahrum kaldı." ifadelerini kullandı.
Bu durumun ticari gerçekliğin bozulmasında etkili olduğunu aktaran Ebu Ciyab, şunları kaydetti:
"Nakit likidite krizi nedeniyle halk, Gazze'de bulunan ürünleri satın alamıyor.
Gazze'ye fon girişinin engellenmesi, yanlış dolaşım sonucu büyük miktarda kağıt ve metal paranın yok olmasına, sistemin işleyişinin bozulması nedeniyle zarar gören banknotların değiştirilememesine yol açtı." AA
