Gazze'de ateşkesin devreye girmesiyle beraber binlerce Filistinli Gazze'nin güneyinden kuzeyine dönmeye başladı.
İLK AŞAMADA NELER OLACAK?
İngiliz yayın kuruluşu BBC'nin haberine göre İsrail ordusu, Gazze'nin yaklaşık yüzde 53'lük bölümünü kontrol altında tutacağı bir hatta çekilecek.
Beyaz Saray'ın geçen hafta paylaştığı haritaya göre bu, üç aşamalı çekilme planının ilk adımını oluşturuyor.
Geri çekilmenin ardından 72 saatlik bir süreç başlayacak ve Hamas'ın elindeki 20 canlı rehine bu sürede serbest bırakılacak. 28 rehinenin cenazelerinin iadesi ise ilerleyen dönemde gerçekleştirilecek.
İsrail'in ayrıca 250 ömür boyu hapis cezası almış Filistinli mahkumu ve Gazze'den tutuklu bin 700 kişiyi serbest bırakacağı bildirildi. Hamas'ın sunduğu listede çok sayıda önde gelen isim yer alıyor.
Trump'ın planına göre, her bir İsrailli rehine cenazesi karşılığında 15 Gazze'linin cenazesi teslim edilecek.
İsrail ordusunun ateşkesin yerel saatle 12.00'de devreye girdiğini duyurmasının ardından Gazze'nin güneyine göç etmek zorunda kalan Filistinliler, Gazze kentindeki evlerine dönüyor.
İNSANİ YARDIM VE GÖZETİM MEKANİZMASI
Gazze'ye gıda ve tıbbi yardım taşıyan yüzlerce TIR'ın her gün bölgeye girişine izin verilecek. Trump'ın planında bu sayı günde 600 TIR olarak belirtilirken, Filistin kaynakları başlangıçta 400 TIR'la başlanacağını, zamanla sayının artırılacağını söylüyor.
Ateşkesi denetlemek amacıyla ABD gözetiminde yaklaşık 200 kişilik çok uluslu bir güç oluşturulacak. Bu kuvvette Mısır, Katar, Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin yer alması bekleniyor.
ABD askerlerinin Gazze'de konuşlanmayacağı da açıklandı.
Filistinliler dönüş yolunda Gazze'nin orta ve güney bölgelerinden kuzeyine geçişi sağlayan Reşid Caddesi'ni kullanıyor.
İLK AŞAMANIN ARDINDAN GAZZE'Yİ NE BEKLİYOR?
İlk aşamanın tamamlanmasının ardından planın sonraki adımlarına ilişkin müzakereler başlayacak. Ancak bu aşamalar, ciddi anlaşmazlık potansiyeli taşıyor.
Trump'ın planı, Gazze'nin “askeri, terör ve saldırı altyapısından arındırılmasını” ve Hamas'ın silahsızlanmasını öngörüyor.
Hamas ise daha önce yalnızca bağımsız bir Filistin devleti kurulması durumunda silahsızlanmayı kabul edeceğini belirtmişti.
Plan ayrıca, geçici bir “teknokrat geçiş komisyonu”nun Gazze'yi yönetmesini ve ardından idarenin Filistin Yönetimi'ne devredilmesini öngörüyor. Hamas'ın bu süreçte herhangi bir rol üstlenmesine izin verilmeyecek.
Hamas üyelerine ise “barışçıl yaşam” taahhüdü vermeleri halinde af ya da güvenli geçiş hakkı tanınacak.
Gazze'nin yeniden inşası için “Trump Ekonomik Kalkınma Planı” kapsamında bir uzmanlar kurulu oluşturulacak.
İsrail ordusu, Mısır'da varılan anlaşma sonrası Gazze'de ateşkesin yerel saatle 12.00'de devreye girdiğini duyurmuştu.
İSRAİL ORDUSU TAMAMEN ÇEKİLECEK Mİ?
İsrail'in sonraki çekilme aşamalarıyla ilgili net bir zaman çizelgesi bulunmuyor. Beyaz Saray planına göre İsrail, ilerleyen aşamalarda kontrol oranını yüzde 40'a, ardından yüzde 15'e düşürecek.
Ancak nihai aşama için belirli bir tarih verilmedi. Bu da Hamas'ın güvence talebini artırıyor.
Planın “savaşın derhal sona ermesi” ve “kalıcı barışın tesis edilmesi” hedefi büyük umut yaratırken, her iki tarafın da şartları uygulamadaki kararlılığı anlaşmanın kaderini belirleyecek.
Ordudan yapılan yazılı açıklamada, İsrail askerlerinin "sarı hat" olarak tanımlanan noktalara doğru kısmi çekilmesinin tamamlandığı belirtilmişti.
İsrail'in Gazze'deki büyük yıkımı ortaya çıkardı
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Gazze kentinin bazı bölgelerinden yaptığı kademeli çekilme, yerleşim mahalleleri ve altyapıda meydana gelen büyük yıkımın boyutunu ortaya koyarken bazı bölgeler tamamen silinerek enkaza dönüştü.
Aktivistler ve gazeteciler, sosyal medya platformlarında İsrail ordusunun konuşlandığı bölgelerden çekildiği Gazze kentindeki bazı yerlerde meydana gelen eşi görülmemiş yıkımı gösteren görüntüleri paylaştı.
Görüntülerde, İsrail tarafından evlerin ve tesislerin yerle bir edildiği, sokakları buldozerlerle yıkılan mahallelerin ve konutların trajik manzaraları yer aldı.
Gazze'nin kuzeydoğusunda yer alan Şeyh Rıdvan Mahallesi'ndeki Said Sıyam Camisi çevresi de İsrail ordusunun ağır hasar verdiği bölgelerden biri oldu.
İsrail ordusunun saldırıları nedeniyle bölgedeki konutlar tamamen yıkılırken, bazı binalar da topçu atışlarına maruz kalarak yaşanmaz hale geldi.
Kentin kuzeybatısındaki Nasr bölgesinde ise binlerce evin tamamen veya kısmen yıkıldığı, ordunun tüm konutları yerle bir ettiği büyük yıkım görüntüleri ortaya çıktı.
Fotoğraf: AA