Ermenistan'da Silahlı Kuvvetlerin ana karargâhın Başbakan Paşinyan ve hükümetin istifasını talep eden bir bildiri yayınladı. Bu açıklama, 24 Şubat Çarşamba günü, Ermenistan Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan'ın Ermenistan Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkan Yardımcısı Tiran Khachatryan'ı ihraç eden bir kararnameyi imzalaması sonrasında geldi.
Cumhurbaşkanlığı basın servisi tarafından bildirildiği üzere, görevden alma kararı Başbakan Paşinyan'ın teklifiyle imzalandı. Daha önce Khachatryan, Ermenistan Başbakanı'nın Dağlık Karabağ'daki çatışmalar sırasında “İskender füzelerinin patlamadığını veya sadece % 10 oranında patladığını” açıklamasını sorgulamıştı. TV'de yapılan bir söyleşide gülerek bu duruma karşı çıkmıştı.
Rusya Savunma Bakanlığı Perşembe günü yaptığı açıklamada ise, Ermenistan'ın Dağlık Karabağ'daki ihtilafta İskender operasyonel-taktik komplekslerini kullanmadığını söyledi. Rusya Savunma Bakanlığı, Ermenistan Cumhuriyeti Başbakanı Nikol Paşinyan'ın Dağlık Karabağ'da Ermenistan silahlı kuvvetleri tarafından kullanılan İskender füzelerinin patlamadığını veya sadece % 10 oranında patladığını” ifade ettiği açıklamayı şaşkınlıkla karşıladıklarını duyurdu. Açıklamada “Elimizdeki objektif kontrol sistemi tarafından teyit edilen objektif ve güvenilir bilgilere göre, bu tip füze sistemlerinin hiçbiri Dağlık Karabağ'daki çatışma sırasında kullanılmadı” denildi.
Kasım 2020'nin ortalarında Ermenistan askeri başmüfettişliği görevinden istifa eden General Movses Hakobyan ise, düzenlediği basın toplantısında Dağlık Karabağ'daki çatışmalar sırasında Ermeni tarafının İskender taktik füze sistemini kullandığını söyledi. Hakobyan gazetecilere verdiği demeçte, “İskender savaş sırasında kullanıldı. Nerede olduğunu söyleyemem” dedi. Daha sonra medya, İskender OTRK'nın savaşın son günlerinde Ermeniler tarafından Şuşi kenti yönünde kullanıldığını bildirdi. İskender kompleksleri 2016'da Ermenistan'da bir askeri geçit töreninde gösterildi.
İskender, Rus yapımı bir operasyonel-taktik füze sistemidir. Ermenistan, Rusya'nın CSTO'daki müttefikidir. Ülkede bir Rus askeri üssü var. Bildirildiği üzere Moskova, Erivan'a Rus silah ve teçhizatının satın alınması için devlet kredisi sağladı. Ermenistan, Rus İskender-M taktik füze sisteminin ihraç versiyonunu aldı. Iskander-M, Kolomna Makine Mühendisliği Tasarım Bürosunda (Yüksek Hassasiyetli Kompleksler holding) geliştirildi. Rus ordusu versiyonunda, kompleks iki tür füze içeriyor: balistik ve seyir. İskender-M füzelerinin menzili 500 km'ye kadardır. Kompleksin füzelerinin nükleer savaş başlığı taşıyabileceği bildirildi.
Ermenistan'da darbe girişimi ve gelişen olaylara dair RUSEN olarak Ermenistan Silahlı Kuvvetlerinden yeni emekli olan Albay Armen Minalyan ile konuşacağız. Kendisi gerçek adını kullanmak istemediği için bize ifade ettiği ismi aynen kullanıyoruz.
Sayın Armen Bey, Dağlık Karabağ Savaşı neden çıktı. Bu savaşta Azerbaycan'ın askeri üstünlüğü öngörülemedi mi?
Sayın Hayrettin Bey, Temmuz'da Tovuz Bölgesine saldırı düzenlendiğinde Azerbaycan'ın karşılık verebileceği düşünülmedi. 2018'de Paşinyan'ın iktidara gelmesiyle özellikle yolsuzluk konusunda önemli araştırmalar yapıldı. Yolsuzlukların önemli bir kısmı silahlı kuvvetler içerisindeydi. Rusya'dan alınan bazı silahların envanterde olmadığı ve Suriye gibi başka ülkelere satıldığı anlaşıldı. Ordu, kendi içerisindeki yolsuzlukları örtbas etmek için Azerbaycan ile savaşa girmeyi tercih etti. Ayrıca bize gelen bilgilere göre Azerbaycan'ın kara savaşında Ermenistan ordusu karşısında başarısız olacağı söylendi. Rusya'dan gelen bilgiler de Azerbaycan ordusunun kara savaşlarında başarısız olacağı yönündeydi. Ermenistan'da orduyu yöneten generaller kendi siyasi ikballeri için orduyu kullandılar.
Peki, kara savaşında Azerbaycan ordusu başarısızlığı öngörüldüyse neden başarısız olundu?
Şöyle ki bizim ordumuzdaki silahların çoğu SSCB Döneminden kalmadır. Silahlar uzun süre depolarda kullanılmadığı için birçoğu kullanılamıyor. Ancak savaş öncesinde bize gelen raporlarda sanki tüm silahların sorunsuz çalıştığı söylenmiştir. Savaş başladığında Azerbaycan ordusunun gücü anlaşıldı ve yeni silahlar için Rusya başta olmak üzere birçok ülkeden yardım istedik. Ancak yeni gelen silahlar geç kaldı. Cephedeki ordunun psikolojisi bozuldu ve ordudan firarlar başladı. Türkiye'nin SİHA teknolojisi tüm dengeyi değiştirdi.
“Türk SİHA'ları karşısında tüm hava savunma sistemimiz çöktü. Rusya da buna çare bulamadı”
Türk malı SİHA'lar konusunda orduda gerekli önlemleri alamadınız anladığım kadarıyla?
Aslında Rusya'dan SİHA'lara karşı sistemler alındı. Savaşın ilk günlerinde de başarılı olduk. Fakat 3-4 gün sonra hava savunma SİHA'lara karşı başarısız olmaya başladılar. Türkler farklı bir yol ile hava savunmayı aştılar. Rusya'dan yine yeni sistemler geldi fakat onların direnci de 2-3 gün sürdü. Türk SİHA'larının yazılım konusunda farklı versiyonlar uygulayarak hava savunmayı aştıklarını gördük. Tüm hava savunma sistemimiz çöktü. Rusya da buna çare bulamadı.
Ermenistan Genel Kurmay Başkanı dâhil 40 general darbe bildirisi diyeceğimiz bir açıklama ile Paşinyan'ın istifasını istediler. Neden bu bildiri yayınlandı?
Yani Paşinyan'ın İskender füzelerinin çalışmadığına dair açıklaması hem Ermenistan'da hem de Rusya'da ilk ağızdan bu olayı doğruladığı için büyük bir olay. Aslında Ermenistan'da bu olayı herkes biliyor fakat gündeme getirmiyordu. Paşinyan'ın İskender füzesi açıklaması orduda bu işten sorumlu generallere bir soruşturma yapılacağının habercisiydi. Generaller bunu bildiği için Paşinyan onları göndermeden onlar bir darbe girişiminde bulundular. Bunu yaparken de Rusya'dan destek alacaklarını düşünüyorlar.
Peki, Rusya açısından ne gibi bir sorun var?
Rusya'nın imzaladığı uluslararası anlaşmalar var. Bu anlaşmaya göre Rusya'nın bu tür füzeleri ikinci bir ülkeye sarmaması gerekiyor. Bu haliyle Rusya uluslararası mahkemelerde suçlu durumuna düşebilir. Diğer bir sorun ise Rusya silah sanayisi açısından büyük bir prestij kaybıdır. Paşinyan'ın İskender füzesi açıklaması Azerbaycan'ın savaş tazminatı istemesinin de doğrudan yolunu açtığı gibi darbe bildirisini imzalayan 40 generalin savaş suçu işlemekten yargılanma ihtimalini de gündeme getiriyor.
“Ermenistan ekonomisini Karabağ bahane ederek yağmaladılar”
Ermenistan'da Paşinyan devrilecek mi sizce?
Paşinyan'ın da büyük hataları oldu. Yolsuzlukla mücadelede geç kaldı. Özellikle orduda gerekli değimi yapamadı. Ermenistan ordusu aslında Karabağ klanı dediğimiz Koçaryan'a doğrudan olmasa da çıkar bakımından bağlılar. Karabağ krizi üzerinden gelir elde ediyorlar. Yurt dışından gelen yardımlar ile verilen kredileri orduya değil kendilerine harcıyorlar. Karabağ nedeniyle büyük bir yolsuzluk var ve halk her şeyi biliyor.
Nedir bu yolsuzluk konusu açabilir misiniz?
Rusya bize verdiği bazı silahları hibe olarak verdi. Bazılarını ise kredi olarak verdi. Ancak bu kredileri ödeyemediğimiz için ülkede çoğu sanayi ve devlet işletmesini Rus şirketlere devretmek zorunda kaldık. Ermenistan'ın tarım ve turizm dışında kendisine hiç bir şey kalmadı. Dağlık Karabağ'a yerleşenlere biz destekleme parası veriyoruz. Fakat orduda birçok kişi Karabağ'da oturuyor veya yaşıyor gibi kendi akrabalarını göstererek usulsüz destek aldılar. Hâlbuki oralarda kimsenin yerleşmediği biliniyor. Ermenistan ekonomisini Karabağ bahane ederek yağmaladılar. Bunu yapanlar da şimdi orduda görev yapıyor veya Koçaryan gibi hala hesap sorulamayanlar dışarıda geziyorlar. Ermenistan'ı Rusya'ya bağımlı hale getirdiler. Elimizde devlet şirketi kalmadı Rusya'ya vermediğimiz. Ordumuz resmen Rusya'nın kullanmadığı silahlarla doludur.
Peki, Rusya'dan silah desteği aldınız mı son savaş sırasında?
Rusya'dan silah desteği savaş öncesinde de savaş sırasında da alındı. Zaten bun u Rusya Savunma Bakanlığı da açıkladı. CTSO gereği tüm üzerimize düşen yardımları yaptık dediler. Savaşın son 15 gününde SİHA'lara karşı koymak için sistemler geldi. Ayrıca Sırbistan üzerinden ve Afrika üzerinden yeni silahlar da geldi. Fakat geç kalındı.
“Iskender füzesi Şuşa'da kullanıldı ancak patlamadı ve çalışmadı”
İskender füzesi kullanıldı mı?
Savaş sırasında birden fazla defa bunu kullandık. Savaşın son günlerinde ateşkes anlaşması görüşmeleri devam ederken Azerbaycan'ı ikna etmek adına bu sistemler kullanıldı. Bu konuda Rusların d haberi var. Şuşa'da da kullanıldı ancak füzeler patlamadı ve çalışmadı.
Rusya'nın bundan haberi var ise neden ateşkese ikna etmek için çalıştı?
Rusya'nın hem bizi hem de Azerbaycan'ı bir şekilde idare ettiğini düşünüyorum. Sonuçta onların amacı son 10 yıldır Dağlık Karabağ'a Rus askerinin yerleştirilmesiydi ve bunu başardılar. Ayrıca Koçaryan gibi eski siyasetçileri de şimdi yeniden kullanma fırsatı elde ettiler. Fakat Ermenistan halkı her şeyi görüyor ve bu oyunları da yenmesini bilecektir.
Ama Paşinyan, Rusya ile işbirliğine vurgu yaptı ve Ermenistan ordusu da Rus askeri varlığının artmasını sit ediklerini dile getirdiler. Bu tezat değil mi?
Hayır, bir tezatlık yok. Rusya, Gümrü'deki üssünün istenmediğini biliyordu. Karabağ savaşı ile bunu garanti altına aldı. Ermenistan ordusunun Rus kuvvetlerinin sayısın ı artırma ve Azerbaycan sınırına yerleştirilmesi açıklaması aslında Türkiye'ye yönelik bir blöftür.
Türkiye ile ne alakası var?
Türkiye-Azerbaycan arasında yapılan görüşmelerde Türkiye'nin Azerbaycan sınırında bazı askeri üsler açmasına dair beklentiler var. Rusya bu açıklamalar ile Türkiye'nin özellikle Zengilan ille Laçin bölgesinde askeri üsler açmasını engelleyebileceğini düşünüyor. Bu açıklamalar Ermenistan'dan çok Rusya'nın politikasıdır.
Peki geleceğe dair öngörünüz tam olarak nedir?
Dağlık Karabağ'da Azerbaycan ile anlaşmaktan başka seçenek yok. Oradaki Ermeniler barış içerisinde yaşayacaksa Azerbaycan ile barış yapmak gerektiğini biliyoruz. Karabağ krizini kullanıp ülkemizi soyanlara karşı bir mücadele var. Paşinyan hataları olsa da bu soyguncular ile mücadele edecek tek seçenektir. Muhalefet gösteriler yapıyor ancak pek fazla güçleri yok. Rusya şu anda avantajlı gibi gözüküyor ancak Ermeni halkının gönlünde savaşı kaybettiren ülkedir. Biden yönetiminin bundan sonra Ermenistan işle daha çok ilgileneceğini söyleyebiliriz. Rusya-ABD arasındaki gerilim aslında Ermenistan'da da Rusya-ABD çekişmesine neden oluyor. Fakat kimse halkın ne istediğiyle ilgilenmiyor. Biz barış istiyoruz. Tüm sorunları konuşarak çözeceğimize inanıyoruz. Bizi soyanlara, bize yalan söyleyenlere, ülkemizin kaynaklarını diğer ülkelere peşkeş çekenlere karşı halkın mücadelesi vardır. Paşinyan veya başka birisi, kim bunlarla mücadele edecekse desteğimiz onlaradır.
(Not: Albay Armen Minalyan, Ermenistan Silahlı Kuvvetlerinden emekli olmuştur. Kendi ismini vermediği için tercih ettiği takma ismi kullanmıştır.)
Kaynak: rusen.org
