Uluslararası ilişkiler bağlamında bakıldığında Türkiye göç konusunda diğer ülkelere rağmen daha "vicdani" politikalar izlerken zaman zaman yurt içi ve yurt dışı gelişmelerle birlikte tartışmaların odağında kalmıştır.
Uluslararası hukuk ekseninde göç hususu yasal bir zemine sahip olmasına karşın bazı ülkelerin gayri insani uygulamaları da uluslarararası kurum ve kuruluşlar tarafından eleştiri konusu edilmiştir.
Başta Suriyeliler ve Iraklılar olmak üzere , son olarak Afganların, Türkiye'ye gelerek "umut arayışında" bulunmaları hukuki düzenlemelerin yeniden revizesini ,hatta yeniden yazılıp-çizilmesini, gündeme getirmiştir.
Düzensiz göç konsunda Türkiye'ye Avrupalı bazı ülkelerin haksız eleştirilerde bulunduğunu kaydeden uluslararası ilişkiler uzmanları da iç hukukun bu konudaki düzenlemelerini hatırlatmaktalar....
İşte Düzensiz Göç'ün iç politik uygulamaları:
Düzensiz göç; bir ülkeye yasadışı giriş yapmak, bir ülkede yasadışı şekilde kalmak veya yasal yollarla girip yasal süresi içerisinde çıkmamak anlamına gelmektedir. Düzensiz göç hedef, transit ve kaynak ülkeler açısından ayrı ayrı değerlendirilmesi gereken bir konudur.
Prosedüre uymama durumu
Düzensiz göç; hedef ülkeler için ülkelerine yasadışı yollardan gelen veya yasal yollarla gelip yasal çıkış süreleri içerisinde çıkmayan kişileri kapsarken; kaynak ülke için ülkesini terk ederken gerekli prosedürlere uymayarak ülke sınırlarını geçen kişileri içerir. Transit ülkeler içinse; kaynak ülkelerden hedef ülkeye ulaşmak için yasal ya da yasal olmayan yollarla ülkeye girip bu ülkeyi bir geçiş ülkesi olarak kullanıp ülke sınırını terk eden kişilerdir.
Gönüllü geri dönüş sistemi
Göç İdaresi Başkanlığının resmi sitesindeki bilgiye göre; Ülkemizin içerisinde bulunduğu coğrafi ve stratejik konumuna ek olarak gelişen bir ekonomiye sahip olması, ülkemizi artık bir transit ülke konumundan çıkararak düzensiz göçmenler için hedef ülke haline getirmiştir. Bu durum son yıllarda düzensiz göçmenler için çekim unsuru oluşturmakta ve ülkemiz sınırları içerisinde yakalanan düzensiz göçmen sayısının kayda değer bir seviyede artmasına sebebiyet vermektedir.
Sınır dışı edip edememe...
Düzensiz göçle mücadele edebilmek için, düzensiz göçmenlerin sınır dışı edilerek ülkemizden çıkarılmaları tek başına yeterli bir araç olmayıp sınır dışı edilen düzensiz göçmenlerin ülkemize tekrar dönmelerinin engellenmesi temel hedeflerden biridir. Bu maksatla; düzensiz göçmenlerin menşe ülkelerindeki durumlarının iyileştirilmesinin sağlanması, insan onuruna yakışır, uluslararası standartlara uygun ve gönüllülük temelinde ülkemizden çıkışlarının sağlanması amaçlanmaktadır.
Bu kapsamda Ulusal Destekli Gönüllü Geri Dönüş Mekanizmasının temellerini oluşturmak amacıyla 24 Aralık 2019 tarihinde 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununda ek düzenleme yapılmıştır.
Üçüncü ülkeler ile temas
Bu düzenlemeyle birlikte Göç İdaresi Genel Müdürlüğü ülkesine/üçüncü ülkeye gönüllü olarak çıkış yapmak isteyen düzensiz göçmenlere, insan ticareti mağdurlarına ve uluslararası koruma başvuru sürecindeki yabancılara " Gönüllü Geri Dönüş Yönetmeliği" ile belirlenen destekler sağlanabilecektir.Bu mekanizma ile düzensiz göçmenlerin geri dönüşleri gönüllülük temelinde gerçekleştirilecek olup geri gönderme merkazlerinde kalış sürelerinin kısalacağı, idare ile yabancı arasındaki uyuşmazlıklardan kaynaklanan idari davaların ortadan kalakacağı ve geri dönüş işlemlerine ilişkin idare üzerindeki maddi yükün azalacağı öngörülmektedir.
