Hergeçen gün ekonomik, sosyal ve kültürel gelişimle birlikte dünyamızda artık her zamankinden daha fazla insan hareket halinde. Bugün dünyada, 272 milyonu uluslararası olmak üzere 763 milyonu iç olmak üzere, dünya nüfusunun yedide biri kadar, yaklaşık 1 milyar göçmen bulunmakta.
Bugün dünyadaki iç ve uluslararası göçmenlerin yaklaşık 70,8 milyonu zorla yerinden edilmiş halde.
Küreselleşme ve çatışma süreci
Küreselleşme, çatışma, yoksulluk, iklim değişikliği, kentleşme, eşitsizlik ve kötü iş olanakları insanları daha iyi bir gelecek arayışı içinde evlerini terk etmeye zorlayan nedenler arasında yer alıyor. Göçün birçok faydasına rağmen, göçmenlerin kendileri toplumun en savunmasız üyeleri arasında yer almakta.
Mülteciler ve göçmenler buna olumlu katkıda bulunurlar, ancak sağlıkları iyi olmadıkça tam potansiyelleriyle katkıda bulunamazlar. Korunmasız durumlarda (özellikle göç sürecinde) olanlar, akıl sağlığı da dahil olmak üzere kötü sağlık koşullarına sahip olma riski altında.Bunun nedeni sağlık hizmetlerine erişim eksikliği, kesintili bakım ve kötü yaşam ve çalışma koşullarıdır.
Ulusal politikalara ihtiyaç var
Mültecilerin ve göçmenlerin sağlık ihtiyaçlarının önleyici ve birinci basamak sağlık hizmetleri aracılığıyla erkenden ele alınması, uzun vadede sağlık sisteminin maliyetlerini düşürür. Hükümetler, tüm insanların ihtiyaç duyduklarında kaliteli ve uygun fiyatlı sağlık hizmetlerine erişebilmeleri için mültecilerin ve göçmenlerin sağlık ihtiyaçlarını ulusal planlara, politikalara ve stratejilere entegre etme zorluğuyla karşı karşıya.
Devletler arası çözüm arayışı
2019'daki Dünya Sağlık Asamblesi'nde Üye Devletler, mültecilerin ve göçmenlerin sağlığını geliştirmek için beş yıllık bir küresel eylem planı üzerinde anlaştılar. Plan, mülteciler, göçmenler ve ev sahibi nüfus için evrensel sağlık kapsamına - ve ulaşılabilir en yüksek sağlık standardına - ulaşmaya odaklanıyor.Plan, mülteci ve göçmen sağlık hizmetlerini yaygınlaştırmaya yönelik kısa ve uzun vadeli adımları; ortaklıkları geliştirmek; sağlık izleme ve bilgi sistemlerini güçlendirmek ve göçmen ve mülteci sağlığına ilişkin yanlış algılamalara karşı koymak.
Küresel eylem planının öncelikleri neler?
Kısa ve uzun vadeli sağlık müdahaleleri yoluyla mülteciler ve göçmenler arasında ölüm ve hastalık oranını azaltmak
Bakımın sürekliliğini ve kalitesini teşvik etmek ; İş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin geliştirilmesi, güçlendirilmesi ve uygulanması
Mülteci ve göçmen sağlığını ulusal, bölgesel ve küresel sağlık politikalarına dahil etmek; ve mülteci ve göçmen kadınların, çocukların ve ergenlerin sağlık ve esenliği ; ve ortaklığı ve sektörler arası, ülkeler arası ve kurumlar arası işbirliğini teşvik etmek
Sağlığın sosyal belirleyicileri ile mücadele etme kapasitesini geliştirmek ve UHC dahil olmak üzere SKH'lere ulaşma yolunda ilerlemeyi hızlandırmak
İletişimi geliştirmeye ve yabancı düşmanlığına karşı önlemlere destek
Sağlık izleme ve sağlık bilgi sistemlerinin güçlendirilmesi
Fiziki ve zihinsel standart
DSÖ Anayasası, herkesin ulaşılabilir en yüksek fiziksel ve zihinsel sağlık standardından yararlanma hakkına sahip olduğunu ve mültecilerin ve göçmenlerin sağlık hakları dahil haklarını korumak için onaylanmış uluslararası insan hakları standartları ve sözleşmelerinin bulunduğunu belirtmektedir. Mülteci ve göçmenlerin kaliteli, temel sağlık hizmetlerine erişimi, hak temelli sağlık sistemleri, küresel sağlık güvenliği ve sağlık eşitsizliklerini azaltmayı ve 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine (SKH'ler) ulaşmayı amaçlayan kamu çabaları için büyük önem taşımaktadır.
Ulusların Kovid sürecinde "göçmen sınavı"
Halk Sağlığı Uzmanları Derneğinin bir çalışmasında da göçmenlerin salgın sürecindeki çarpıcı yaşam mücadelesine vurgu yapılıyor:
Göçmen ve mülteciler, onları COVID-19 da dâhil olmak üzere özellikle solunum yolu
enfeksiyonlarına karşı savunmasız hale getiren koşullar altında yaşamaktadırlar. Bu koşullar
arasında kalabalık ortamda çalışma ve yaşama, fiziksel-zihinsel stres, konut, gıda ve temiz
sudan yoksunluk gibi durumlar yer almaktadır.
Göçmenlere "Fransız" kalıyorlar
Fransa'da gerçekleştirilen çalışmalarda göçmenlerin anadillerinde pandemi hakkında bilgiye ulaşamadıkları ve sağlık okuryazarlık düzeylerinin düşük olması nedeniyle COVID-19 ile ilgili bilgilendirme mesajlarını anlamakta zorluk çektikleri belirtilmiştir. Danimarka'da Ulusal Sağlık Kurulu göçmenler arasındaki (şüpheli) yüksek COVID-19
yüküne yanıt olarak COVID-19 hakkındaki bilgileri 19 farklı dile tercüme edip çevrimiçi erişilebilir hale getirmiştir. Etnik azınlıklar arasında COVID-19'un önlenmesi konusunda tavsiyede bulunan ulusal uzman grup ise Ağustos 2020'de oluşturulmuştur.
Kovid salgınında erişim sıkıntısı
Ne yazık ki her ülke kendi sınırları içerisinde yaşayan göçmenlere yönelik COVID-19 ile ilgili koruyucu bir sağlık hizmeti sunmamıştır. 31 Ocak 2020'de Rus hükümeti, COVID19'u, yabancıların sınır dışı edilmesine neden olan 'tehlikeli hastalıklar' listesine eklemiştir. Bu karar Orta Asyalı göçmenlerin COVID-19 için test ve tıbbi bakıma erişiminde olumsuz etkilere neden olmuş ve şüpheli vakaları bildirme korkusuna yol açmıştır. Orta Asyalı göçmen
işçilerin sağlık sigortalarının olmaması ise COVID-19 açısından risk altında olmalarına neden
olan başka bir sorundur.
