Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Rusya'nın Ukrayna'daki savaşı kaybetmesinin Çin açısından kabul edilemez olduğunu belirtti. CNN'e konuşan yetkililere göre, bu mesaj, Çin'in Washington'un bölgedeki nüfuzunu artırma olasılığına karşı stratejik kaygılar taşıdığına işaret etti.

Kaja Kallas, Çin'e, Rusya'nın askeri-endüstriyel yapısını ayakta tutan desteğini sonlandırma çağrısı yaptı. Çinli şirketlerin savaşta dolaylı roller üstlenmesi, Avrupa güvenliğini tehdit eden unsurlar arasında sayıldı. Kallas ayrıca, “çarpıtıcı” ticari uygulamaların sona ermesi çağrısını da yineledi.

CNN'in haberine göre, Wang Yi, Çin'in Rusya'nın mağlubiyetini istememesinin nedenini, ABD'nin bu senaryoda dikkatini Asya-Pasifik'e kaydırma ihtimali olarak gösterdi. Çin, bölgedeki jeostratejik dengeyi koruma çabasında olduğunu vurguladı.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, Çin'in savaşın tarafı olmadığını ve uzayan bir çatışmanın Çin'in çıkarına olmadığını bildirdi. Ancak Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Çin'in askeri destek sağladığını öne sürdü.

4 Şubat 2022'de yapılan Putin-Xi görüşmesinde, iki lider “dostluğun limiti yok” mesajı vermişti. Bu çıkış, Çin'in savaşı önceden bildiği ve örtülü onay verdiği şeklinde yorumlanmıştı. Çin, askeri tatbikatlar ve ikili kullanımlı ürünlerle Rusya'ya destek vermeye devam etti. Bu nedenle bazı Çinli şirketlere yaptırımlar uygulanmıştı.

24 Şubat 2023'te açıklanan 12 maddelik “tutum belgesi”, aşamalı ateşkesi önerdi. Ancak Ukrayna bu öneriyi, “fiili durumun tescili” olarak görerek reddetti. Kiev, böyle bir planın “savaşın dondurulması” anlamına geleceğini savundu.

Çin, 2024'te BM Genel Kurulu sırasında “Barışın Dostları” grubunu oluşturdu. Türkiye, Endonezya, Güney Afrika, Zambiya gibi ülkelerin desteklediği grup, diplomatik çözüm çağrısı yaptı. Çin böylece kendisini, hem savaşın dışında hem de çözümün merkezinde konumlandırmaya çalıştı.

AA