Bosna Hersek'te 1995 yılında yaşanan Srebrenitsa Soykırımı inkar eden ve "Bosna kasabı" olarak bilinen eski Sırp lider Slobodan Milosevic'e yargılandığı sırada lehine şahit yapmak isteyecek kadar hayran olan ve bunu her fırsatta dillendiren Avusturyalı yazar Peter Handke'ye verildi.
Ödülün Handke'ye verileceğini açıklanmasının ardından, İsveç Kraliyet Akademisi'ni bu hatadan geri dönmeye çağırdı ve çok sayıda protesto düzenlendi.
BOSNA'DAN İLK TEPKİ: "SOYKIRIM ÖDÜLLENDİRİLDİ"
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Zeljko Komsic, Srebrenitsa Soykırımı'nı inkar eden Avusturyalı yazar Peter Handke'ye Nobel Ödülü verilmesine ilişkin, "Bugün soykırım ödüllendirildi" dedi.
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı Zeljko Komsic
Komsic, şöyle devam etti:
"Ödülü verenler büyük utanç duymalı. Soykırımı inkar eden birinden nefret söylemleri beklenebilir, ancak ödülü veren taraftan gelen nefret son derece yıkıcı."
Adaletin sağlanması için mücadeleye devam edeceklerini vurgulayan Komsic, ödülün Handke gibi bir isme verilmesinin "kurban yakınlarına karşı bir nefret eylemi" olduğunu ifade etti.
SIRBİSTAN'DAN TEBRİK GELDİ
Srebrenitsa'daki soykırımı inkar eden görüşleriyle tanınan Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, Handke'yi tebrik etti. Vucic, cumhurbaşkanlığı sitesinden paylaşılan tebrik mesajında, Handke'yi yürekten kutladığını belirterek, “Sırbistan sizi gerçek dostu olarak görüyor. Ödülü içimizden biri almış gibi hissediyoruz. Şimdi Ivo Andric'in yanı sıra yeni bir Nobel ödüllümüz daha var” dedi.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic
TÜRKİYE ÖDÜL TÖRENİNE KATILMAMA KARARI ALDI
Türkiye'nin Stockholm Büyükelçisi Hakkı Emre Yunt, İsveç'in başkenti Stockholm'de 10 Aralık'ta yapılacak ödül törenine davet edildiğini, ancak boykot amacıyla katılmayacağını duyurdu.
ERDOĞAN: "UTANÇ VERİCİ"
Dün akşam (10 Aralık) sürgünün 75. yılında Ahıska Türkleri Anma Programında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan şu ifadeleri kullandı:
"On binlerce Müslümanın kanını döken bir caniyi savunan, öven bir şahsın böyle bir ödüle layık görülmesi, utanç vericidir, rezalettir. Ülkemizde geçmişte yaşanmış en küçük bir hadiseyi bile mecrasından saptırarak küresel çapta karalama kampanyasına çevirenler, Ahıska Türklerinin trajedisine kör ve sağır kalıyorlar. Bize demokrasi ve hukuk dersi verenler, on binlerce insanın kanını döken diktatörleri ve terör elebaşılarını kırmızı halıda ağırladılar. Bu ödül, sadece İslam ve insanlık düşmanlarına cesaret aşılayacaktır."
İBRAHİM KALIN: SOYKIRIMLARA ÖZENDİRMEK Mİ İSTİYORSUNUZ?
İlk olarak Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın'ın tepki gösterdiği konu, ödül töreninden iki gün önce gündeme getirilmişti. Kalın, Twitter hesabından şu ifadeleri kullanmıştı:
"2019 Nobel Edebiyat ödülü, Miloseviç'i destekleyen ve Bosna soykırımını inkar eden Peter Handke'ye Pazartesi günü verilecek. Bu akıl dışı ve utanç verici karardan geri dönülmelidir. Nobel Ödülü, vicdanı olmayan birisine nasıl ödül verebilir? Yeni soykırımları özendirmek için mi?!"
TARTIŞMALI İLK ÖDÜL BU DEĞİL
Tarihe dönüp bakıldığında Nobel Ödülü almasına ilk tepki gösterilen isim Handke değil.
Hafızalarda yer eden tartışmalı kararlar arasında 2012'de Avrupa Birliğine (AB) Nobel Barış Ödülü verilmesi de yer alıyor. Avrupa'da 60 yıldır insan hakları, demokrasi, barış ve uzlaşma anlayışıyla kararlı bir şekilde mücadele verdiği gerekçesiyle AB'ye ödül verilmesi, AB'nin ekonomik sorunlarla boğuşması ve silah sattığı iddialarıyla tepki toplamıştı.
OBAMA'YA VERİLEN ÖDÜL
ABD eski Başkanı Barack Obama'nın da 2009'da Nobel Barış Ödülü'ne layık görülmesi dünya kamuoyunda büyük yankı uyandırmıştı. Göreve başlamasının henüz dokuzuncu ayında verilen ödül, "Henüz ne yaptı?" sorularını gündeme getirmişti.
Obama Nobel ödülünü alırken (2009)
Nobel Barış Ödülü'ne 2004'te layık görülen Afrikalı çevre eylemcisi Wangari Maathai, bu ödülü alan ilk Afrikalı olarak tarihe geçse de bazı çevreler Kenya'da ormanlık alanların yok olmasına ve yolsuzluğa karşı mücadelesiyle ödüle layık görülen Maathai'nin bu ödülü hak etmediğini savunmuştu. Maathai'nin daha sonra yaptığı bir açıklamada, AIDS virüsünün siyahileri yok etmek için Batılılar tarafından hazırlandığını savunması üzerine ise ödülün kendisinden alınması istenmişti.
VİETNAM SAVAŞI'NIN HEMEN SONRASINDA BİR TARTIŞMALI ÖDÜL DAHA
Nobel Barış Ödülü sahipleri arasında en çok tartışılan isimlerden biri de eski ABD'li siyasetçi Henry Kissinger. Eski ABD başkanlarından Richard Nixon'un danışmanlığını yaptığı 1973'te ödüle layık görülen Kissinger, Vietnam Savaşı'nın sona ermesindeki katkısı nedeniyle bu ödülü almıştı. Ancak Kissinger, savaşın sürdüğü ve barışın sağlanmadığı tepkileriyle karşılaşmış, kendisiyle birlikte aynı ödüle layık görülen Kuzey Vietnamlı siyasetçi Le Duc Tho ödülü almayı reddetmişti.
ABD'li siyasetçi Henry Kissinger
ROHİNGYA MÜSLÜMANLARINI KATLEDEN İSİM DÜN DE SAHNEDEYDİ
Nobel Barış Ödülü'ne 1991'de layık görülen Myanmar lideri Aung San Suu Çii ise Rohingya Müslümanlarına ilişkin soykırım ile doğrudan bağlantılı bir isim. Uluslararası toplumun çağrılara rağmen Arakanlı Müslümanlara yönelik olumlu adım atmayan Çii'nin on binlerce insanın vatanından edilmesine, binlercesinin hayatını kaybetmesine karşı sessizliğinin, barış ödülüyle ters düştüğü savunuluyor. Suu Çii'nin, Arakanlı Müslümanların öldürülmesinde gösterdiği tutum nedeniyle birçok ödülü elinden alınırken, Nobel Komitesi ödülün geri alınmayacağını açıklamıştı.
Myanmar lideri Aung San Suu Çii
