Avusturya'da son iki hafta içinde ilginç gelişmeler yaşandı. Başbakan Kruz'un önderliğindeki iktidardaki sağ koalisyon hükümetinin başörtüsünü ilkokullarda yasaklamasından sonra patlak veren, ‘yolsuzluk görüntüleri skandalı' hükümetin düşmesine yol açtı.
Avusturya Başbakan Yardımcısı ve aşırı sağcı Özgürlük Partisi Genel Başkanı Heinz Christian Strache'nin 2017 seçimleri öncesinde bir Rus oligarkının yeğeni olduğu belirtilen bir kadın ile yaptığı gizli yolsuzluk görüşmenin kaydının Alman basınında yer almasından sonra, Başbakan Sebastian Kurz liderliğindeki hükümet meclisten güven oyu alamayarak düşmesi birçok Avrupa gazetesinde büyük yankı buldu.
Avusturya tarihinin en büyük siyasi krizi ile karşı karşıya kaldığını belirten gazeteler, Kurz'un devrilmesinin kime yaradığını sorgulayan haberler yapmaya başladı.
“DEMOKRASİNİN YILDIZININ
PARLADIĞI BİR AN”
Avusturya Başbakanı Kruz'un devrilmesinden son derece memun olan Alman gazetesi Deutschlandfunk haberinde şöyle diyor:
“Anketler gösterdi ki, Avusturyalılar 'böyle devam' etmek isteğindeydiler. Kurz son derece popüler. Ancak kavgacı bir hükümetten tek çizik almadan çıkmasına meslektaşları izin vermedi. Avusturya'nın geleneksel siyaset modeli olan ve büyük koalisyonlar ve kulis pazarlıklarıyla satın alınan 'her ne pahasına olursa olsun istikrar' mantığı, artık çağdışı kaldı. Kurz'un güvensizlik oylaması, aynı zamanda Avusturya demokrasisinin yıldızının parladığı anlardan biri. Partiler hâlâ hayatta ve sevimsiz iktidar aritmetiği yapan bir siyasetçiye kafa tutuyor. Günün iyi haberi bu.”
“MUHALEFET KENDİNE
ZARAR VERİYOR”
“Başbakan Kurz'un devrilmesiyle sosyal demokrat SPÖ ve FPÖ kendi başlarına çorap örmüş oldu” diyen Avusturya gazetesi Der Standard de, yolsuzluk görüntülerinin ortaya çıkmasının, siyasilerin halkın çıkarlarına acımasızca satmaya ne kadar hazır olduklarını gösterdiğini belirterek şu dikkat çekici yorumda bulunuyor:
“SPÖ olarak en azından mevcut yönetimle seçim sonra koalisyon kurma ihtimalini ortadan kaldırmayı göze alıp, güvensizlik oyu vermek uzun vadede akıllıca mı? Ya da FPÖ olarak yeni bir turkuaz-mavi [ÖVP-FPÖ] koalisyonun yolunu kapatmak? Seçimlerin ardından yeni koalisyonlara ihtiyaç olacak. SPÖ lideri Rendi Wagner ile FPÖ'den Hofer/Kickl ikilisi, şu sıralar ÖVP ile aralarındaki köprüleri atmakla meşguller. Parti taktiğine saygı duymakla beraber, asıl tartışılması gereken başka bir mesele var. İbiza görüntüleri, siyasilerin halkın çıkarlarını acımasızca satmaya ne kadar hazır olduklarını insanlara gösterdi. İnsanların siyasete olan güvenlerini tazelemek için en azından yapmaları gereken, bizi şimdi bu çıkarlar için mücadele verdiklerine inandırmak olmalı.”
“YENGİLGİ İÇİNDE ZAFER”
Avusturya'nın devrik başbakanı yaşadığı yenilgi içinde bir zaferi kutlayabilir, diyor Çek Cumhuriyeti gazetesi Neue Zürcher Zeitung ise:
“Hükümetinin vakitsiz ve nahoş sonuna karşın yine de kazanmasına sebep olan çelişkili bir durum oluştu. Güvensizlik oylaması başarısız olsaydı, muhalefet kendini rezil etmiş olurdu. Kurz eylüldeki erken seçime kadar seçim yarışını başbakan olarak yürütür, mevkinin sunduğu karizma ve kaynaklardan faydalanabilirdi. Bunun yerine zorla kahraman rolüne itildi. Bu role ne kadar hakim olduğunuysa geçtiğimiz günlerde kanıtladı zaten. Kurz'un sürekli tekrarladığı 'sorumsuz bir SPÖ-FPÖ ittifakı, kendi öncelikleri için ülkeyi istikrarsızlığa sürükler' söylemi seçmende karşılık bulabilir.”
“SEÇMEN SKANDALI ÖDÜLLENDİRDİ”
Avusturya Başbakanı Kurz'un partisinin derin hükümet krizine karşın neden AB seçimlerinden zaferle çıktığını günlük Lidové noviny gazetesi açıklamaya çalışıyor:
“Avusturya'daki gibi bir siyasi depremde, parti başkanı suçlu olsun ya da olmasın, seçmenin aslında hükümeti cezalandırması beklenir. AB seçimi Avusturya'da fiili olarak bunun aksine yol açtı. ... Mantık bunun nereside? Seçmen büyük olasılıkla Kurz ve reform hükümeti hakkında net bir görüşe sahipti. Ama belki de Avusturya'da mantıktan ziyade duygular önemlidir. ... İnsan bu ülkede bir skandal nedeniyle ödüllendiriliyor bile. Tüm bunların yanı sıra algoritmalar tarafından belirlenmeyen şeyler de vardır.”
VAN DER BELLEN'İN KARARI BEKLENİYOR
Öte yandan Parlamentodaki oylamanın ardından gözler Avusturya Cumhurbaşkanı Alexander Van der Bellen'e çevrildi. Van der Bellen'in Kurz hükümetini bir süre daha görevde tutabileceği ya da erken seçimlere dek geçici bir başbakan atayarak, bu kişiden yeni bir hükümet kurma talebinde bulunabileceği belirtiliyor. Bu konuda gündemdeki isimlerin başında Avrupa Komisyonu'nun Tarım ve Kalkınmadan Sorumlu eski üyesi Franz Fischler var.
FPÖ'LÜLERİN TOPLU İSTİFASI
Avusturya'da yaklaşık on gün önce Başbakan Yardımcısı Heinz-Christian Strache ile ilgili yayınlanan bir videonun ardından siyasi gündem alt üst olmuş ve önce Strache hem başbakan yardımcılığı hem de partisi, aşırı sağcı FPÖ (Avusturya Özgürlükçü Partisi) genel başkanlığından istifa etmişti. Devamında Başbakan Kurz‘un, erken seçim kararı alıp, Cumhurbaşkanı Van der Bellen'den, FPÖ'lü İçişleri Bakanı Herbert Kickl'i görevden alması talebi üzerine, kabinedeki tüm FPÖ'lü bakanlar istifa etmiş ve yerlerine uzmanlar ve üst düzey memurlardan oluşan isimler atanmıştı.
STRACHE'NİN SAKANDAL VİDEOSU
Avusturya'yı bir siyasi krizin içine sokan video skandalında Strache, kendini bir Rus milyarderin yeğeni olarak tanıtan bir kadına, partisi FPÖ'ye yapılacak bağışlar karşılığında, ülkedeki kamu ihalelerinden pay vermeyi taahhüt ediyor. Strache bu görüntülerde ayrıca, Avusturya Sayıştayı'nın fark etmemesi için partisine yapılacak bağışların dolaylı yoldan, bazı dernekler üzerinden nasıl yapılabileceğini anlatıyor.
