ABD ve dünya basında son günlerde en çok konuşuların konuların başında ‘gizemli' casus balonları geliyor.
ABD son günlerde Kuzey Amerika üzerinde en az dört uçan nesneyi düşürdüğünü açıklarken, balonlardan Çin'i sorumlu tutuyor.
Pentagon'u alarma geçiren ilk casus balonu ve Kuzey Alaska üzerinde uçan bir araba büyüklüğündeki tanımlanamayan bir nesne de bulunuyor.
Amerikan basınında çıkan haberlerde, Pentagon'un ‘casus balonu' olarak duyurduğu krizin arkasındaki ismi bulmak için harekete geçtiği belirtilirken, balonlarla ilgili olduğu öne sürülen Çinli Profesör Wu Ze'nun ise ABD ajanları tarafından izlendiği dikkat çekildi.
ABD'yi alarma geçiren ‘gizemli balonlarla' ilgili son gelişmeler şöyle:
Beyaz Saray'da geçtiğimiz hafta sonu düşürülen gizemli balonların uzaylı olduğu yönündeki senaryo ve söylentiler üzerine acil bir toplantı yapıldı.
Beyaz Saray danışmanı Karin Jean-Pierre toplantıdan sonra yaptığı açıklamada, son zamanlarda Kuzey Amerika üzerinde tanımlanamayan uçan cisimlerin düşürülmesinde dünya dışı varlıklara veya dünya dışı faaliyetlere dair hiçbir kanıt bulunmadığını açıkladı.
BBC'ye göre gülümseyerek, ET filmini beğendiğini, ancak Amerikan halkına başka gezegenlerden yaşamın Dünya'ya geldiğine dair hiçbir kanıt olmadığı konusunda güvence vermek istediğini söylüyor.
Kirby, "Çin'in bir balon programı var" diyor
Ulusal Güvenlik Konseyi'nden John Kirby, "kamuya açık bir şekilde pek çok ayrıntıya giremeyeceğini" kaydetti, ancak Çin'in Çin ordusuyla bağlantılı bir yüksek irtifa balon programına sahip olduğunu belirleyebildiğini söyledi.
Donald Trump yönetiminin bunu tespit etmediğini ancak Başkan Joe Biden yönetiminin tespit ettiğini söyledi. Balonların arkasındaki Profesör Wu Ze kim?
New York Times'a göre ise Profesör Wu Ze, balonları takip etme konusunda dünyanın en büyük otoritesi olarak kabul ediliyor. Ayrıca ABD hükümeti tarafından casus balonları nedeniyle yaptırım uygulanan altı Çin şirketinden üçünün kurucusu veya hissedarıdır.
1957'de Çin'in kuzeyindeki Shanxi eyaletinde doğan Profesör Wu Ze 66 yaşında ve bugüne kadarki kariyeri boyunca savaş uçaklarının tasarımında yer aldı ve radar dışı tespit malzemelerinin geliştirilmesinde etkili oldu. Bilim ve teknolojiye katkılarından dolayı Wu Ze defalarca çeşitli ödüllerle onurlandırıldı. Buna ek olarak, Profesör Wu Ze, değerli uzmanlık bilgisi nedeniyle Çin Ordusu adına savaş malzemelerinin temini için danışma komitesinin bir üyesi oldu.
Çinli profesör, 20 yılı aşkın süredir yüksek irtifa balonları gibi uçan araçları deniyor ve araştırıyor.
2019 yılında Wu Ze ve araştırma ekibi, 18.300 metre yükseklikte uçabilen bir balonu geliştirmeyi başardıklarını duyurdu. Profesör Wu, bu özel balonun dünyanın etrafında dolaşmasına ve ABD hava sahasını geçmesine izin verdi.
Wu Ze o sırada "Cloud Chaser" prototipi gibi balonların ilgili teknolojinin geliştirilmesinde bir kilometre taşı olduğunu ve böylece balon kullanımının yaygınlaştığını ilan etmişti.
Wu Ze ayrıca, balonların doğal afetlerin önlenmesi ve kaydedilmesi, atmosferik kirliliğin izlenmesi ve aynı zamanda genel olarak izlenmesi amacıyla üretildiğini açıklamıştı.
Çin'in balonları askeri olduğu kadar siyasi amaçlar için de kullandığı bildiriliyor.
New York Times raporu, ABD ajanlarının Profesör Wu Ze'yi takip ettiğini, faaliyetlerini izlediğini ve onu Çin rejimi adına tüm balon gözetleme programının arkasındaki kilit adam olarak gördüğünü belirtiyor. Çin ile ABD arasında suçama yarışı
Çin Dışişleri Bakanlığı ise, iki ülke arasındaki gözetleme konusundaki anlaşmazlık devam ederken, ABD'yi geçen yılın başından bu yana hava sahası üzerinde 10'dan fazla kez yüksek irtifa balonları uçurmakla suçladı.
Bir sözcü, Pekin'de düzenlenen bir basın toplantısında yabancı gazetecilere, ABD'nin diğer ülkelerin hava sahasına girmesinin "alışılmadık bir durum" olduğunu söyledi ve Çin üzerinde en az 10 saldırıdan haberdar olduklarını iddia etti, başka birkaç ayrıntı verdi.
Sözcü Wang Wenbin, Çin'in tepkisini "sorumlu ve profesyonel" olarak nitelendirerek, "Geçen yıldan bu yana ABD'nin yüksek irtifa balonları, ilgili Çin görevlilerinin onayı olmadan Çin hava sahasına 10'dan fazla yasadışı uçuş gerçekleştirdi" dedi.
Beyaz Saray ise Çin'in suçlamasını reddetti. Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü Adrienne Watson, "ABD hükümetinin Çin'in üzerinde gözetleme balonları uçurduğuna dair herhangi bir iddia yanlıştır" dedi ve "istihbarat toplamak için yüksek irtifa gözetleme balonu programına sahip olanın Çin olduğunu" belirtti.
İddia, ABD ordusunun vurduğu Kuzey ve Latin Amerika üzerinde uçan bir dizi gizemli nesneyle ilgili tırmanan uluslararası tartışmadaki son gelişme. ABD, dışişleri bakanı Antony Blinken'in ilişkileri geliştirmeye yönelik ikili çabaların ortasında planlanan Çin ziyaretini iptal etti ve askeri casus balon programlarını desteklediğine inanılan altı Çinli kuruluşa yaptırım uyguladı. Birleşik Krallık hükümeti de bir güvenlik incelemesi duyurdu.
İlk nesne Ocak ayı sonlarında tespit edildi ve ABD tarafından bir Çin casus balonu olarak tanımlandı. Çin, balonun rotasından çıkan meteorolojik araştırma ekipmanı olduğunu iddia etti. ABD hükümeti, balonun açıkça gezilebilir ve gözetleme amaçlı olduğunu ve birkaç gün izlendikten sonra 4 Şubat'ta havadan havaya bir füze tarafından düşürüldüğünü söyledi.
Pekin ve devlet medyası ABD'yi aşırı tepki göstermekle suçladı. Çin'in Fransa Büyükelçisi Lu Shaye ise, bunun ikili ilişkilerde “çatışmaların tetik noktası” olabileceği konusunda uyardı.
Diğer uçan cisimleri anlamadığını belirten Wang, dün yaptığı açıklamada, "Ama buradaki herkese söylemek istediğimiz şey, ABD'nin tanımlanamayan uçan cisimleri vurmak için sık sık gelişmiş füzeler ateşlemesinin, aşırı gücün aşırı tepkisi olduğudur." dedi.
ABD, son günlerde Kuzey Amerika üzerinde en az dört uçan nesneyi düşürdü.
Yüksek irtifa balonunun pek çok farklı konfigürasyonu ve türü vardır, ancak hepsi aynı ilkeleri kullanarak çalışır. Fırlatmadan önce balon kısmen hidrojen veya helyum gibi bir gazla doldurulur. Serbest bırakıldıktan sonra balon yükseldikçe ve hava inceldikçe gaz genişler ve balonu tamamen şişirir.
Amerikan Ulusal Hava Servisi'ne göre, ‘radyosonda' adı verilen ve bir hava balonuna bağlı olarak yükselen bilimsel alet, görev tamamlandığında paraşütle yere geri dönüyor. NASA ayrıca web sitesinde, güvenli yerlere inmelerini sağlamak için bilim balonlarını alçalırken takip etmek için bir takip uçağı kullandığını belirtiyor.
NASA ve Ulusal Hava Durumu Servisi'ne göre, hava balonları ve araştırma balonları tipik olarak ticari uçakların uçtuğu yerin çok üzerinde, 100.000 fitten (30.480 metre) daha yüksek rakımlara uçuyor.
Hafta sonu düşürülen nesnelerin bu kadar endişe verici olmasının bir nedeni de bu: ABD Ulusal Güvenlik Konseyi'nden John Kirby'ye göre 20.000 ila 40.000 fit (6.096 ve 12.192 metre) arasında uçtukları ve havadaki uçaklar için risk oluşturabilecekleri uyarısında bulundu.
Yüksek irtifa balonları: Bir tarih
1935 dolaylarında çekilen bu fotoğrafta, South Plainfield, New Jersey'deki Hadley Field'da rüzgar hızını test etmek için bir pilot balon kullanılıyor.
Araştırmacılar , 1800'lerin sonlarından beri bilimsel amaçlarla üst atmosferi keşfetmek için balonları kullandılar ve ilk uçuşlardan bazıları, hava durumu modelleri ve kozmik ışınlar gibi konuları incelemeyi amaçladı.
Encyclopaedia Britannica'ya göre, oradan araştırma, "atomik patlamaları tespit etmek için hava örneklemesi, yabancı arazi üzerinde fotoğrafik uçuşlar, troposferin rahatsızlıkları üzerinde astronomik gözlemler ve hatta serbest düşen yüklerin aerodinamik testine" kadar genişledi
Yörünge altı sondaj roketleri üst atmosfere deneyler yapmanın yeni yollarını sunsa bile araştırma hiç durmadı. Bunun nedeni, balonların hala benzersiz avantajlar sunmasıdır: Çevrelerini rahatsız etmezler, bilimsel aletlere karşı çok hassastırlar, bir yerde uzun süre havada kalabilirler ve roketlerden daha ucuza mal olurlar.
