Bahçeşehir Kıbrıs Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nurşin Ateşoğlu Güney, Washington yönetiminin, eski ABD Başkanı Barack Obama döneminden beri Türkiye ile ilişkilerine zarar verecek birçok hata yaptığını belirterek, "Türkiye'nin bir terörizm kaygısı var. ABD, Türkiye'nin terörizmle mücadelesine destek vermiyor ve terörist gruplara el veriyor." dedi.
Güney, AA muhabirlerine yaptığı açıklamada, ABD yönetiminin, Obama döneminden bu yana Türkiye ile ilişkilerine zarar verecek birçok hata yaptığını belirterek, hatalardan geri dönülmesi konusunda Obama ile ABD Başkanı Donald Trump yönetimi arasında fark olmadığını söyledi.
Güney, ABD yönetiminin YPG/PKK ve FETÖ ile ilişkisinin dışında savunma sanayi konusunda verdiği sözleri yerine getirmemesinin, Türkiye ile olan müttefiklik ilişkisine zarar verdiğini ifade ederek şunları dile getirdi:
"Obama döneminden bugüne kadar ABD yönetiminin müttefikleriyle olan ilişkilerindeki refleksleri ve sorumsuzlukları dış politikasını öngörülemez hale getirmiştir. Bu durum özellikle Türk-Amerikan ilişkilerine çok büyük zarar verdi. Mesela, Suriye iç savaşının başında ABD, ilk olarak Türkiye ile birlikte hareket etmek istedi ancak sonrasında devlet dışı aktör YPG/PKK'yı destekledi. Bu sadece Türkiye açısından değil tüm bölge ülkeleri için ABD'yi öngörülebilir bir aktör olmaktan çıkardı."
Özellikle Obama döneminden sonra bu öngörülemez hamlelerin arttığına değinen Güney, bu konuda en temel sorunun ABD'nin dış politikasında büyük bir belirsizlik olduğuna dikkati çekti.
Güney, "Türkiye'nin bir terörizm kaygısı var. ABD, Türkiye'nin terörizmle olan mücadelesine destek vermiyor ve o terörist gruplara el veriyor. Hatta ABD'nin daha ileri giderek Suriye'de onlara bir alan açması, en ciddi kırılma noktası oldu." değerlendirmesinde bulundu.
Savunma sanayisinde, ABD'nin müttefiklik çerçevesinde verdiği sözleri tutmamasını sorunun diğer bir boyutu olarak değerlendiren Güney, şöyle devam etti:
"ABD 11 Eylül'den sonra kendi canı yanınca terörizmle mücadele konusunda Afganistan'a kadar gidebildi. ABD, Türkiye'nin terörizm mücadelesini meşru görmüyor ve bunu baltalayacak girişimlerde bulunuyor. Bu değil müttefiklik, normal ikili ilişkiler çerçevesinde bile kabul edilebilir değil. Türkiye'nin beka sorunu söz konusu olduğunda, ikili ilişkileri negatif olarak etkileyecek olsa da geçmişte olduğu gibi her türlü tedbire başvuracak."
"Güven kaybı telafi edilemedi"
Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Birol Akgün, Türkiye ve ABD arasında Soğuk Savaş dönemindeki karşılıklı güven ve istikrara dayalı ilişkilerin, Soğuk Savaş sonrasında kurulan yeni uluslararası stratejik çevreye uyum sağlamak konusunda sorunlar yaşandığını belirtti.
Obama döneminde Ankara ile Washington arasındaki en önemli ayrışmanın Arap Baharı sürecinde, özellikle de Suriye konusunda, Türkiye'nin yalnız bırakılması ve ABD'nin bölgedeki gelişmeler konusunda "ikircikli tavır" takınması olduğunu savunan Akgün, "2015'te Rusya ile Türkiye'nin yaşadığı uçak krizi sonrasında sanki Türkiye bir NATO ülkesi değilmiş gibi Moskova ve Ankara karşı karşıya bırakıldı ve bütün yükü Türkiye tek başına taşımak zorunda kaldı." dedi.
Akgün, iki ülke arasındaki en somut krizin PKK'nın Suriye'nin kuzeyindeki yapılanması olduğuna işaret ederek, "ABD, DAEŞ'e karşı ortağıymış gibi, PKK'yı silahlandırdı ve Türkiye'nin yapmış olduğu bütün itirazlara rağmen bu konuda gerekli duyarlılık göstermedi." diye konuştu.
ABD'nin 15 Temmuz darbe girişiminde de Türkiye'yi yalnız bıraktığını söyleyen Akgün, ABD siyasi elitlerinin yaşanan travmayı anlamak istemediğinin altını çizdi.
Akgün, "İki ülke arasındaki suçluların iadesi anlaşmasına rağmen, FETÖ yapılanmasına karşı Türkiye'nin yapmış olduğu uyarılar konusunda bir ilerleme olmamasının güvensizliği beslediğini düşünüyorum." ifadesini kullandı.
Akgün, ABD'nin Türkiye'ye yönelik yaptığı hatalardan geri dönülmesi noktasında Obama yönetimi ile Trump yönetimi arasında bir fark görmediğini vurgulayarak, "Obama'nın Türkiye'ye yönelik politikalarını bilinçli olarak yürüttüğünü düşünüyorum. Trump'ın öngörülemez yaklaşımları ise sorunlar üzerindeki güvensizlik sarmalını giderek derinleştirdi." dedi.
"PKK'nın Suriye'deki yapılanması Türkiye'nin beka sorunu"
İstanbul Kültür Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Köni, ABD yönetiminin Obama döneminde Suriye savaşı ve bölge jeopolitiği konusunda Türkiye'yi yeterince bilgilendirmediğini savundu. ABD'nin 2014'te DEAŞ'ın Suriye'de "devlet" ilan etmesinin ardından stratejisini değiştirdiğini belirten Köni, "ABD, bu sefer şimdiye kadar uygulanan politikanın tersini yapmaya başladı ve PKK güçlerini YPG adı altında desteklemeye başlayarak Türkiye'yi yalnız bıraktı." şeklinde konuştu.
Trump'ın iktidara geldiğinde Yahudi lobisini dikkate almadan Ortadoğu'da barış inşa edeceğini iddia ettiğini söyleyen Köni, "Bölgede barış olacağına çatışmanın boyutları arttı. ABD, az masraf yapmak için YPG'ye silah yığdı, bu nedenle Türkiye kendi güvenliği için, Suriye'ye Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı Harekatlarını yapmaya mecbur kaldı." diye konuştu.
Köni, Washington yönetiminin 15 Temmuz Darbe girişimine de göz yumduğunu işaret ederek, "Rahip Brunson gibi bahaneler üzerinden Türkiye'ye ekonomik baskılar uyguladı." değerlendirmesinde bulundu.
Bununla birlikte, ABD'nin, Türkiye'nin kendi gücünü oluşturmak için Rusya'dan S-400 almak istediğine de karşı çıktığına değinen Köni, "Türkiye, Washington ile Moskova arasında denge olduğu için hatalara rağmen dik durmayı başardı." yorumunu yaptı.
Köni, ABD'nin ekonomik ambargosu ve Türkiye'nin beka sorunu olarak gördüğü PKK'nın Suriye'nin kuzeyindeki yapılanmasına verdiği desteğin Ankara ile Washington arasındaki ilişkilere en çok zarar veren dönüm noktaları olduğunu kaydetti.
