ABD'li iki yetkili CNN'e yaptıkları açıklamalarda, İran'ın Kızıldeniz'deki casus gemisini saldırıya uğramasının ardından sessizce bir başkasıyla değiştirdiğini belirtti. Yetkililer ABD'nin artan bölgesel gerilim ve İran ile İsrail arasındaki “gölge deniz savaşı” ortamında İran gemilerinin Orta Doğu'daki hareketlerini izlediğini açıkladı.
ABD'li iki yetkili, İran'ın geçtiğimiz Nisan ayında saldırıya uğrayan Saviz gemisini geri çektiğini ve bu önemli ve stratejik su yolunda istihbarat toplamak için benzer bir gemi getirdiğini ifade etti.
Amerikalı yetkililer, konunun detaylarına değinerek genel kargo gemisi olarak kayıtlı bir İran gemisi olan “Behşad” isimli geminin Temmuz ayı başlarında Bender Abbas limanından ayrıldığını ve 9 gün sonra hedefine ulaştığını belirttiler. CNN'de pazartesi günü yer alan yayında yetkililer, İsrailli şirket “Imegesat İnternational”ın, geminin hareketlerini takip eden uydu görüntülerine dayanarak yaptıkları açıklamalarda, “Behşad” gemisinin saldırıya uğrayan Saviz gemisinin yerini alacağını bildirdiler.
İki kaynak, söz konusu geminin Behşad Nehri'nde, Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı'na erişimi kontrol eden önemli bir suyolu olan Bab el-Mendeb Boğazı yakınında durduğunu sözlerine ekledi.
Bu olaydan birkaç gün sonra, 5 yıldır bu sularda devriye gezen ve kargo gemisi olarak kayıtlı olan bir başka İran gemisi Saviz, iki römorkör eşliğinde İran'a dönüş yolculuğuna başladı. Imagesat International'dan alınan uydu görüntüleri, geminin şu anda Güney Umman'da bulunduğunu gösteriyor. ABD'li iki kaynak, İran Devrim Muhafızları'nın Saviz'i bir kargo gemisi olarak kaydederek bu önemli su yolunda istihbarat toplamak ve Yemen'deki Husi milislerine yardım etmek için kullandığını belirtti. Eski ABD Başkanı Donald Trump, İran'a yönelik azami baskı kampanyasının bir parçası olarak 2018'de Saviz ve Behshad'a yaptırım uygulamıştı.
Haber bültenleri, Devrim Muhafızları tarafından Yemen'in batı kıyısı açıklarında istihbarat toplama merkezi olarak kullanılan gemiye bir İsrail komandosunun askeri gemiye mıknatıslı bir bomba yapıştırdığını duyurdular. Saviz gemisi, yapıştırılan deniz mayınının patlatılmasıyla Nisan ayı başlarında yapılan saldırıda hasar gördü.
İran, geminin saldırıya uğradığını itiraf ederken, İran medyası Kızıldeniz'de enkaz halindeki gemiden yükselen alevlerin ve dumanların fotoğraflarını yayınladı. Amerikalı bir yetkili, o sırada İsraillilerin ABD'ye, kendi güçlerinin gemiyi hedef aldığını bildirdiğini belirtti. İsraillilerin, saldırıyı İran'ın İsrail gemilerine yönelik saldırılarına bir misilleme olarak nitelendirdiğini ve Saviz'in su altından hasar aldığını aktardı.
Ekim 2020'de ABD Deniz Enstitüsü, Saviz'in Devrim Muhafızları tarafından kullanılan gizli bir askeri gemi olduğunu doğrulayan bir rapor yayınladı. Ayrıca gemide üniformalı erkeklerin olduğunu ve Devrim Muhafızları tarafından kullanılan, Boston Wheeler'a benzer bir gövde yapısına sahip bir teknenin de gemide bulunduğunu belirtti. Saviz gemisi 2016'dan bu yana Bab el-Mendeb Boğazı yakınlarındaki sularda devriye geziyordu. İran, geminin deniz güvenliğini sağladığını ve korsanlara karşı hareket ettiğini açıkladı.
Gemilerin genellikle yan taraflarına ve su hattının hemen altına yapıştırılan bir mayın kullanılarak yapılan bu saldırı, uluslararası müzakerecilerin, İsrail'in alenen karşı çıktığı İran nükleer anlaşmasına geri dönüş müzakerelerinde ilerleme kaydettiği sırada meydana geldi. İran ve İsrail arasındaki gölge deniz savaşı savaşı, 30 Temmuz'da İsrailli bir iş adamına ait Liberya bandıralı bir petrol tankeri olan Mercer Street gemisine Arap Denizi'nde yapılan drone saldırısı ile yeni bir seviyeye ulaştı. ABD, İngiltere, İsrail ve birçok ülke bu saldırıda İran'ı suçlarken İran, saldırıyla herhangi bir ilgisi olduğu iddiasını reddetti. ABD ise Tahran'a karşı koordineli bir yanıt verilmesi çağrısında bulundu.
Geçen Çarşamba günü, İranlı silahlı kişilerin Birleşik Arap Emirlikleri kıyılarında Asphalt Princess gemisine birkaç saat boyunca el koymaları gerilimi had safhaya çıkardı.
İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, Perşembe günü Yedioth Ahronoth gazetesi tarafından İsrail'in İran'a saldırmaya hazır olup olmadığı sorusuna "evet" yanıtını verdi. Gantz ve diğer İsrailli yetkililer Tahran'a karşı birleşik bir diplomatik cephe ihtiyacını dile getirdiler.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatibzade, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, İsrail'in İran'a yönelik herhangi bir askeri harekatının "kararlı" bir karşılık bulacağını ifade ederek, “Bizi sınamayın" dedi. Hatibzade, İsrail'in askerî harekât tehdidini "uluslararası hukukun açık bir ihlali" olarak nitelendirdi.
Kaynak: Şarkul Avsat
