Halkbank aleyhinde açıklanan karara üç aşamada itiraz edileceğini belirten Güngör, sözkonusu davayı bütün yönleriyle şöyle değerlendirdi:
FETÖ'nün sahte belgeleriyle başlatılan ABD'deki kumpas davasında bir ilk yaşandı. Temyiz mahkemesi, kendi yasalarını hiçe sayarak Halkbank özelinde aleyhte karar çıkardı. Banka, hukuki mücadeleyi sürdürecek. 3 aşamada karara itiraz edilecek
FETÖ kumpasıyla başlatılan ABD'deki Halkbank davasında temyiz mahkemesinin ret kararına üç aşamada itiraz edilecek. Bankanın avukatları, itirazı reddeden ABD'deki İstinaf Mahkemesi İkinci Dairesi'nde hâkim heyetinden verilen kararı yeniden ele almalarını talep edecek. Oradan sonuç alınamazsa İkinci İstinaf Temyiz Mahkemesi Genel Kurulu'na 'kararı yeniden değerlendirin' başvurusu yapılacak. İkinci İstinaf'ın kararı ABD Yargıtay Mahkemesi nezdinde de temyiz edilecek.
NE OLMUŞTU?
Halkbank, ABD'de yürürlükte olan 'Bağımsız Yabancı Devlet Dokunulmazlığı Yasası'nı (FSIA-Foreign Sovereign Immunities Act) gerekçe göstererek, bir kamu kuruluşu olarak ABD'de yargılanmayacağı yönünde temyiz başvurusunda bulunmuştu. Geçtiğimiz nisan ayında bankanın New York İkinci Bölge İstinaf Mahkemesi'ne yaptığı başvuruda taraflar dinlenmişti. Halkbank avukatları hiçbir federal mahkemenin Halkbank'ı ABD'de yargılama yetkisi olmadığını savunmuştu. Temyiz başvurusunun kabulü ABD'nin Türkiye'nin her dönem üzerinde Demokles'in Kılıcı gibi tuttuğu Halkbank davasının kapanması anlamına geliyordu. Ancak ABD'de İkinci İstinaf Mahkemesi, cuma günü, ülkelerindeki 'Bağımsız Yabancı Devlet Dokunulmazlığı Yasası'nı hiçe sayarak, bankanın ABD'de yargılanamayacağı yönündeki temyiz başvurusunu reddettiklerini açıkladı.
BANKAYA ÖZEL BİR İLK!
İkinci İstinaf Mahkemesi'nin açıkladığı 27 sayfalık gerekçeli karar ise bir dizi ilginçlik içeriyor! Kararda, mahkeme, Halkbank'ın hisselerinin çoğunluğunun Türkiye Cumhuriyeti'nin olduğunu, bu nedenle de 'Bağımsız Yabancı Devlet Dokunulmazlığı Yasası' kapsamında olduğunu kabul etti. Ancak istinaf mahkemesi, ABD hukukuna göre, hukuk davalarında geçerli olan ticari faaliyet istisnasını Halkbank'ın temyizinde de uyguladı. Bu, ABD'deki ceza davaları açısından bir ilk... Sadece bu bile kararın siyaseten alındığını gösteriyor.
PEKİ BUNDAN SONRA NE OLACAK?
ABD'deki İkinci İstinaf'ın ret kararı bankanın hukuki yollarının tükendiği anlamına gelmiyor. Halkbank avukatları, önce itirazı reddeden İkinci İstinaf'daki hâkim heyetinden kararı yeniden ele almalarını talep edecek. Sonuç alamazlarsa, İkinci İstinaf Temyiz Mahkemesi Genel Kurulu'ndan verilen kararı yeniden değerlendirmelerini isteyecek. Oradan da sonuç alınmazsa, İkinci İstinaf'ın kararı ABD Yargıtay Mahkemesi nezdinde temyiz edilecek.
HALKBANK, BÖLGE FEDERAL MAHKEMESİ'NE DE BAŞVURACAK
İKİNCİ İstinaf'ın Halkbank'la ilgili kararının ardından yargı sürecinin New York Güney Bölgesi Federal Mahkemesi'nde devam etmesi bekleniyor. Bölge Mahkemesi, Halkbank'ın temyiz başvurusundan karar çıkana kadar ceza davasındaki süreci durdurmuştu. Bu nedenle de FETÖ organizasyonuyla 2014'te Türkiye'de ağırlanan davanın hâkimi olan Richard Berman 3 Mayıs 2021 tarihi için planlanan jürili duruşmalara başlayamamıştı. İkinci İstinaf'tan çıkan 'ret' kararının ardından Güney New York Bölge Savcıları'nın mevcut durdurma kararının kaldırılmasını talep etmeleri ve Bölge Mahkemesi'nin yeni bir dava takvimi oluşturması bekleniyor.
6-8 HAFTA SÜREBİLİR
Halkbank'ın ABD'deki avukatları, durdurma kararının kalkmasının en kötü ihtimalde 6 ile 8 hafta süreceğini belirtiyor. İkinci İstinaf'ın kararına yönelik planlanan itiraz sürecinde yeniden Bölge Mahkemesi'ndeki sürecin durdurulması talebinde de bulunulacağı öğrenildi. Kararın ardından banka yaptığı açıklamada, "Bankamızın ABD'de devam eden ceza davasıyla ilgili olarak Yabancı Devlet Yargı Bağışıklığı Yasası uyarınca New York İkinci İstinaf Mahkemesi nezdinde yapmış olduğumuz itiraz reddedilmiştir. İkinci İstinaf'ın ret kararının temyizi için tüm yasal haklarımız kullanılacaktır" demişti. Halkbank'ın üst mahkemedeki kritik duruşması öncesi savcılık ve savunmanın dilekçeleri
2021 yılının Mart ayına gelindiğinde, İkinci Bölge İstinaf Mahkemesi'nde süren Halkbank'ın temyiz davasında, üç hakimden oluşan mahkeme heyeti, dava dosyasını Nisan ayının 12'sinde yapılacak duruşmada ele alacağını açıkladı. Üst mahkeme taraflardan davayla ilgili argümanlarını yazılı olarak mahkemeye sunmasını istedi.
New York Güney Bölgesi Başsavcılığı, temyiz mahkemesine sunduğu 66 sayfalık dilekçede Halkbank'ın, ABD'de yargılanabileceğini belirtti. Başsavcılık itiraz dilekçesinde şimdiye kadar görülen davalardan bazı örnekler verdi. Başsavcılık, Halkbank'ın Amerikan devletine yalan beyanda bulunduğunu, ABD mali sistemini kullanarak kara para akladığını belirterek, suçun bu ülkede işlendiği için yargılamanın burada yapılacağını kaydetti. Halkbank: "ABD mahkemeleri bizi yargılayamaz”
Halkbank, mahkemeye sunduğu dilekçede savcılığın argümanlarının tamamına maddeler halinde yanıt verdi. Daha önce Amerikan mahkemelerinde FSIA kapsamında alınan bazı kararları da dilekçesine ekledi. Halkbank, dokunulmazlık yasasının yabancı devletlere ABD yargı yetkisinden muafiyet verdiğini öne sürdü.
Halkbank, yabancı devletlerin federal mahkemelerin ceza yargılama yetkisinden muaf olduğunu kaydetti. Bu durumun uluslararası hukuk ve hukuki teamüllere uygun olduğunu kaydeden Halkbank, savcılığın argümanlarının doğru olmadığını savundu. Halkbank, sadece bir ticari kuruluş olarak dikkate alınmasının yanlış bir değerlendirme olduğunu, çoğunluk hisselerinin Türkiye Cumhuriyeti Varlık Fonu'na ait olduğunu belirtti.
Halkbank, savcılığın FSIA kapsamındaki dokunulmazlık hakkını görmezlikten geldiğini belirtti ve savcılığın bu yasayla ilgili sadece bazı usul hükümlerine odaklandığını kaydetti. Halkbank'ın ABD'de yargılanamayacağı iddiasıyla yaptığı başvuru, New York'ta İkinci Bölge İstinaf Mahkemesi'nde görüşüldü. Mahkeme heyeti duruşma sonunda, Halkbank'ın avukatları ve savcılıktan yeni belge ve bilgi istemeyeceklerini kaydederek, ‘‘Vereceğimiz nihai kararı bekleyin” dedi.
