AA muhabirine açıklamalarda bulunan Sasakawa Barış Vakfı (SPF) Uluslararası Barış ve Güvenlik Bölümü Kıdemli Uzmanı Watanabe Tsuneo, 12 Mart'ta Quad ittifakı ülkelerinin liderlerinin çevrim içi görüşmesi sonrasında ABD'li Bakanların Tokyo'da mevkidaşlarıyla 2+2'li zirvede bir araya gelmesinin "Çin'e güçlü bir sinyal" verdiğini söyledi.
Watanabe, zirvede Pasifik bölgesine ait Tayvan Boğazı, Uygur ve Hong Kong sorunu, Güney Çin Denizi, Kuzey Kore'nin nükleerden arındırılması dahil birçok konunun ele alındığını anımsattı.
‘Japonya ile Çin arasında askeri çatışma çıkma ihtimali daima var'
Doğu Çin Denizi'ndeki tartışmalı Senkaku Adaları etrafındaki Japonya kara sularında, Çin'e ait sahil güvenlik gemilerinin sıklıkla devriye gezdiğini belirten Watanabe, 1 Şubat'ta Çin'de yürürlüğe giren yasaya ilişkin endişelere dikkati çekti.
Çin sahil güvenliğine, ülkeye ait olduğunu iddia ettiği sularda kurallara uymayan yabancı gemilere karşı silah kullanma yetkisi veren yasaya ilişkin, "Bu arazideki Çin'in faaliyetleri yasal değil. Bu yasa, Çin'in bu alandaki faaliyetlerini yasal hale getirmeyi amaçlıyor. Ancak Çin, uluslararası hukuku yok sayıyor ve kendine çok güveniyor." diye konuştu.
Güney Kore ve Rusya ile de Japonya'nın toprak anlaşmazlığı yaşadığını kaydeden Watanabe, Seul-Tokyo arasındaki "Takeşima Adaları" sorununa değindi.
Watanabe, "Japonya hak iddia ediyor ancak adalar, Güney Kore'nin kontrolünde. Biz, ‘Adaların Japonya'ya ait olduğuna yönelik' şikayetlerimizi sürdürüyoruz. Ancak asla sahil güvenlik gemilerini o bölgeye göndermiyoruz. Bu uluslararası hukuka aykırı olur." diye konuştu.
"Senkaku etrafında olası bir kaza yaşanması halinde, Japonya ile Çin arasında askeri çatışma çıkma ihtimali daima vardır." diyen Watanabe, bu konunun "Japonya'nın en acil gündemi" olduğunu söyledi.
Sorunun, 2+2 zirvede ABD ve Japon bakanlarla derinliğiyle ele alındığını aktaran Watanabe, "Çatışma halinde Senkaku bölgesinin, İkili Güvenlik Anlaşması'nın 5. maddesi kapsamında değerlendirileceği güvencesini ABD, Tokyo hükümetine bu zirvede verdi." ifadesini kullandı.
"Zirve amacına ulaşmıştır"
Nakasone Barış Vakfı Başkanı ve Japonya'nın Eski Washington Büyükelçisi Fujisaki İçiro, hafta içindeki 2+2'li zirveye ilişkin, "Zirve, ABD'nin bu bölgeye, şu an Orta Doğu ve Avrupa'dan daha fazla önem addettiğinin göstergesidir." dedi.
ABD'li Bakanların ilk yurt dışı ziyaretlerinin Japonya'ya düzenlemelerinin amacına ulaştığına yönelik algıları değerlendiren Fujisaki, "Çin'e karşı yürütülen politikalarda, ABD, müttefiklerine verdiği güvenceleri yeniden teyit etmek istedi, amaç bu ise zirve amacına ulaşmıştır." ifadesini kullandı.
Washington-Pekin ilişkilerinin son seyrinin Tokyo'ya yansımalarına ilişkin Fujisaki, önceki Donald Trump yönetimine kıyasla "çok taraflılığa dönen" ABD Başkanı Joe Biden ve ekibiyle çalışmanın, Japonya açısından "daha kolay olacağını" kaydetti.
Fujisaki, "Biden yönetimi, Çin'in sistemini değil davranış tarzını eleştiriyor. Trump, doğrudan Çin'deki komünist sistemi eleştirirdi. Şimdiyse düşman değil, Çin bir 'rakip' olarak lanse ediliyor. Japonya için bir şey diyemem ancak Çin, bu avantajı kullanmalıdır." diye konuştu.
Çin'de 1 Şubat'ta yürürlüğe giren yasaya ilişkin "endişeler" taşıdıklarını vurgulayan Fujisaki, "Yine de donanmamızı güçlendireceğiz ve yakın seyreden gemilere karşı alarm seviyemizi yükselteceğiz." dedi.
