The Economist dergisinde, “Teknoloji soğuk savaşı ısınıyor” başlıklı çıkan analiz haberde, Çin ve Amerika arasında yaşanan teknoloji savaşı ve ‘TikTok' uygulanmasının yasaklanması konu ediniyor.
The Economist'te yayınlanan analiz haberin tam metni şöyle:
Son birkaç yılda, küresel teknoloji endüstrisinin Amerika ve Çin arasındaki gerilimler nedeniyle ağrılı bir kırılmaya maruz kalacağı konusunda sayısız tahmin yapıldı. Gerçek hasarı fark etmek şaşırtıcı derecede zordu. Geçen yıl Apple, Çin'de günde 100 milyon dolardan fazla satış yaparken, Huawei, Amerika'nın kötüleme kampanyasına rağmen rekor gelirler bildirdi. Yatırımcılar, milyarlarca müşteriyi İnternet'te daha fazla zaman ve para harcamaya zorlayan bir salgın ve 5g gibi teknolojilerin geleceği ile yeni teknolojilerle dolu olan teknoloji şirketlerinin hisselerine yöneldi. Satışlar, kârlar ve hissedarların getirileri ile değerlendirildiğinde, Amerikan ve Çin teknolojisi için bu altın bir çağ oldu. Sektör şu anda 20 trilyon dolarlık muazzam bir piyasa değerine sahip ve dünya borsa değerinin dörtte birini oluşturuyor.
Ancak son iki haftanın olaylarını incelerseniz, gelmek üzere olan ayrılığı hissedebilirsiniz. 6 Temmuz'da Amerika Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, yönetimin Batı'da çılgınca popüler olan Çinli bir uygulama olan TikTok'u yasaklamayı düşündüğünü söyledi. Bu karar, Hindistan'ın bir hafta önce, Himalayalardaki askerler arasındaki ölümcül bir kavgadan sonra ve diğer 58 Çin uygulamasının yasaklanması kararını izledi.
İngiltere ve Fransa, Huawei'yi 5g ağlarından kaldırmayı düşünüyor. 6-7 Temmuz arasında Facebook, Google, Microsoft ve Twitter, Çin'in acımasız güvenlik yasasının yürürlüğe girmesi nedeniyle şimdilik Hong Kong yetkilileriyle işbirliğini durduracaklarını söylediler. Ve Smic, Çin'in gelecek yarı iletken şampiyonu, Şanghay'da devlet destekli bir kayıtta 7 milyar dolar toplayacağını söyledi. Bu gelir, Çin'in evde yetiştirilen talaş üretim kapasitesinin yerini almak için kullanılacak.
Bölünme iki hızda gerçekleşiyor. Amerikan ve Çin yazılımları ve internet evrenleri, tamamen ayrılmaya doğru ışık hızında ilerliyorlar. Amerikan yazılım firmaları geçen yıl Çin'deki satışlarının sadece yüzde 3'ünü yaptı ve Çin uzun zamandır internet kullanıcılarını dünyadan izole tuttu. TikTok az iş yaratıyor ve Amerika'da veya Hindistan'da çok az vergi ödüyor ya da hiç ödemiyor, bu nedenle uygulamayı yasaklamanın ana maliyeti somurtkan gençlerdir. Benzer şekilde, Facebook ve Hong Kong'da yer alan diğer firmalar Çin'de çok az iş yapıyor veya hiç iş yapmıyor. İki önemli istisna Microsoft'un ofis yazılımı ve özellikle Google'ın gmail gibi uygulama eposta sistemi ve Haritalar, dünya çapında satılan Çin yapımı telefonlarda bulunur. Amerika'nın Huawei kara listesi, dünyanın en popüler ikinci telefon satıcısını dünyanın en popüler uygulamalarından kesti. Çinli cep telefonu firmaları alternatif geliştirmek için yarışıyor. Amerikan ve Çin yazılım dünyaları bu yüzden hızla ve tamamen ayrı evrenler haline geliyor.
Parçalanma artık kaçınılmaz görünüyorsa da, bazı sürprizler olacaktır. Birincisi, iki etki teknoküresinin nasıl çizildiği. Amerikalı politikacılar dünyanın Silikon Vadisi ürünlerini kullanacağını varsaymaya eğilimlidir, ancak birçok ülke Çin'in teknoloji sistemiyle ittifak kurabilir veya bahislerini koruyabilir. Hindistan hem Amerikan hem de Çin dijital şirketlerine karşı soğuk duruyor ve henüz donanımda rekabet edemese de kendi şampiyonlarını kurmayı umuyor. Bir başka sürpriz ise, bölünmenin ne kadar tutabileceğidir. Listelenen küresel donanım endüstrisinin yıllık gideri 600 milyar dolar olup, bunların çoğunun tekrarlanması gerekebilir. Apple ve tsmc de dahil olmak üzere birçok kilit firma, Amerika ve Çin'e eşit derecede bağımlıdır ve daha derin bir bölünme ile başa çıkmak için net bir planı yoktur. Teknoloji bölünmesi devam ediyor. Güvenli bir şekilde olacağını sanmayın. ■
Kaynak: Economist
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak verilmiştir. Bu analizde yer alan görüşler Economist'e aittir.
Çeviri: Feyza Akyıl
