Meltem Suat Timeturk Dış Haberler Servisi/Özel
Sudan'da sivillere yönelik katliamlarla gündeme gelen Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK)'nin saflarındaki Kolombiyalı paralı askerlerin varlığı, Hartum yönetiminin geçtiğimiz hafta Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) yaptığı resmi şikayetin ardından gündeme geldi. Sudan, BMGK'ya gönderdiği mektupta Birleşik Arap Emirlikleri'ni (BAE), Kolombiyalı paralı askerleri finanse ederek ülkeye sokmak ve HDK'yı desteklemekle suçladı. Bu iddialar, Hamideti liderliğindeki HDK ile Sudan ordusu arasındaki çatışmanın artık bölgesel bir vekâlet savaşına dönüştüğünü ve savaşın gidişatında dış aktörlerin rolünün kritik ölçüde arttığını gösteriyor.
Kolombiya-Sudan Hattı ve HDK'nın Güç Kaynakları
Kolombiyalı askerlerin Sudan'daki varlığı, küresel paralı asker pazarının dinamiklerini, savaşın insanî maliyetini ve HDK'nin bağımsız ekonomik ve lojistik gücünü gözler önüne seriyor.
BAE ve Kolombiyalı Askerlerin Rolü
Sudan'ın Suçlaması: Sudan askerî yetkilileri, BAE'nin “ülkenin barışını, güvenliğini ve egemenliğini baltalamak” amacıyla HDK ile birlikte paralı askerleri işe alıp finanse ettiğine dair “kapsamlı kanıtlar” topladıklarını iddia etti.
Uçak Olayı: Geçtiğimiz ay Sudan hava kuvvetlerinin Darfur'da HDK kontrolündeki bir havalimanına yaklaşırken vurduğu BAE'ye ait bir uçakta, 40 kadar Kolombiyalı paralı asker bulunduğu bildirilmişti. BM uzmanları da Kolombiyalı paralı askerlerin çatışmaya katıldığını doğruladı.
Çöl Kurtları Taburu: Kolombiya basınına göre, yalnızca 2024 içinde yaklaşık 380 Kolombiyalı asker HDK saflarında savaşmak üzere gönderildi ve bunların büyük bölümü “Çöl Kurtları” adlı taburun bünyesinde görev yapıyor.
Kolombiyalı Askerlerin Tercih Edilme Nedenleri
Tecrübe ve Maliyet: Kolombiyalı askerlerin tercih edilmesinin üç temel nedeni var: Yıllarca iç çatışmalarda savaşmış olmaları nedeniyle sahip oldukları yüksek gerilla ve kent çatışması tecrübesi, Batılı özel askerlere kıyasla daha düşük ücretlerle (aylık 2.600–6.000 dolar) çalıştırılmaları ve transferlerinin kolayca gizlenebilmesi.
Ekonomik Zorunluluk: Kolombiya'da asgari geçim standartlarını karşılamayan emekli maaşları (ortalama 400–600 dolar) ve 22 binden fazla askerin gönüllü emekli olması, eski askerler için paralı askerliği cazip bir ekonomik kaçış yolu haline getiriyor.
Savaşın Küresel Boyutu ve Hukuki Boşluk
Vekâlet Çatışması: Kolombiyalı paralı askerlerin kullanımı, Sudan'daki savaşın artık yalnızca yerel aktörler arasında yaşanmadığını, BAE gibi bölgesel ve küresel çıkarların doğrudan sahaya indiği bir vekalet çatışmasına dönüştüğünü gösteriyor.
Hukuksuzluk: Paralı askerler, ulusal veya uluslararası yargı yetkisinin dışında kaldıkları için, savaş suçlarında sorumluluk tespiti neredeyse imkansız hale geliyor ve barışı sağlama çabalarını ağır şekilde baltalıyor.
Uluslararası Tepki: ABD, Hamideti'ye “Sudan halkına karşı işlenen sistematik vahşetlerdeki rolü” nedeniyle yaptırım uyguladı ve BM Güvenlik Konseyi de HDK'nin üst düzey yetkililerine yaptırım uygulayarak insanlığa karşı suçlar, etnik temizlik ve soykırım eylemlerini kınadı.
Kaynak: Popüler Gazete
Yorum Yap