Muhammed Hussein
Eskilerin dediği gibi görmek inanmaktır. 2014 yılında, ABD, “Sezar” adında eski bir polis fotoğrafçısının çektiği, Suriye rejiminin işkence ve keyfi cinayetlerini kanıtlayan 53.275 fotoğrafı gördükten sonra nihayet Beşar Esed rejimi üzerinde maksimum baskı uygulamaya karar verdi.
Sezar Yasası, Esed ve İngiliz eşi Asma da dahil olmak üzere, rejim içindeki ve rejime bağlı 39 kuruluşa ekonomik yaptırımlar uygulayan bir ABD yasasıdır. Yasa, bu hafta yürürlüğe girdi.
Devam eden iç savaş sırasında ülke altyapısının tahrip edilmesinden sonra, mevcut ekonomik durgunluğun Suriye'nin son on yılda karşı karşıya kaldığı en büyük ikinci kriz olduğu kanıtlanmıştır. Rejimin yanlış mali yönetimi ve savaşın finansmanına öncelik verilmesinin bir karışımı; önceki yaptırımların etkileri; ve rejim bireylerinin banka hesaplarına sahip olduğu Lübnan'daki ekonomik durgunluk, Suriye para biriminin düşmesine sebep oldu.
Olağan spekülasyonları ve bunun rejimin tabutundaki son çivi olduğu tahminlerini canlandırmanın yanı sıra, bunlar bir bütün olarak ülke için ciddi ekonomik sıkıntıları ifade ediyor. Sadece rejim tarafından tutulan alanlar değil, aynı zamanda muhalefetin tuttuğu kuzey bölgeleri ve Kürt milislerinin tuttuğu kuzey-doğu bölgeleri de ekonomik sıkıntıdan muzdarip. İdlib'deki muhalefet, Suriye lirası yerine Türk lirasını kabul etti, ancak Kürtler rejim para birimine sadık kalacaklarını açıkladılar.
Bununla birlikte, yaptırımlar uzun zamandır insani bir kaygı olmuştur ve daha önce uygulananlar bir dizi Orta Doğu devletinin ekonomilerini sakatlamıştır. Her durumda, bu etkiler sivil nüfusu hedef alınması gereken rejimlerden daha fazla zarara uğrattı. Örneğin ABD'nin Saddam döneminde Irak'a yönelik yaptırımlarının 576.000 çocuğun ölümüne neden olduğu tahmin edildi.
Suriye rejimi ve iştirakleriyle bütün kurumların, işletmelerin ve bireylerin - yaptırımlar, tutuklamalar ve seyahat yasakları tehdidi ile – hayatları kesinlikle daha zor hale getirilecek ve uluslararası özgürlük kısıtlanacak. Ancak bu, rejimin veya müttefiklerinin çöküşü anlamına gelmiyor.
Gerçek şu ki, yaptırımlar nadiren, eğer varsa, bir diktatörü aşağı çekmeye veya bir rejimi yollarını düzeltmeye zorlar. Bununla birlikte, yaptıkları şey, görüşmeleri kabul etmeye ve anlaşmalara ulaşmayı hedefleyen rejimleri ikna etmektir. 2015 İran nükleer anlaşması ve Suriye barış süreciyle ilgili çeşitli konferanslar buna örnektir.
Esed rejiminin gelir akışı olmamasına ve yaptırımlara rağmen Suriye uluslararası yatırım beklentileri açısından hiçbir zaman umutsuz görünmedi. Karaborsa faaliyetlerine katılımı - Hizbullah ve İran destekli diğer Şii milislerle birlikte - yıllardır böyle bir kaynak oldu . Uyuşturucu kaçakçılığı da bir başka kaynak olmuştur; en azından bölgedeki önemli uyuşturucu operasyonları ile Esed rejiminin de buna dahil olduğu kanıtlanmıştır.
Suriye'ye ayrıca, çatışmanın dokuz yılı boyunca Esed'i sadece askeri olarak desteklemeyen, aynı zamanda yeniden yapılanma sözleşmeleri için yarışarak ve rejime bağlı işlerle ilişkiler kurarak ülkeye yatırım yapan müttefikleri İran ve Rusya da yardım ediyor . Bu, özellikle Esed'in savaş çabalarına yaklaşık 30 milyar dolar katkıda bulunan İran için de geçerli. Bu da uzun zamandır yaptırımlar altında acı çeken bir ülke için önemli bir yatırım.
Pek çok kişi, Sezar Yasası'nın yürürlüğe girmesiyle Suriye rejimine bu tür yardımların devam etmesi hakkında spekülasyonlar yaptı; sözleşmeler iptal edilecek mi ve müttefikleri kendilerini rejimden uzaklaştıracak mı? Hem İran hem de Rusya zaten ülkeye çok fazla yatırım yaptıklarından ve savaş sonrası nüfuz için rakip olarak geleceğinde önemli bir hisseye sahip olduklarından, bu olası değildir. Her ne kadar yeni yatırımcılar dehşete düşebilirse de, oyunda yeterince uzun süredir devam edenlerin artık çekilmeleri pek mümkün değil. İran, Suriye'ye Sezar yaptırımlarına rağmen ekonomik destek sağlamaya devam edeceğini söyleyerek bu tür spekülasyonları zaten reddetti .
Bu yeni yaptırım dalgası, Suriyelilere işkence ve cinayet iştirakindeki suç ortakları için bir cezadır, ancak rejimin düşeceği ya da yeniden düzenleneceği araçlar olarak düşünülmemelidir. Ülke için bir çözüm değiller. Yine de, yaptırımlar yürürlüğe girdikçe, önümüzdeki birkaç yıl, rejimin müzakere masasına oturması ve en iyi ihtimalle belirli koşulları kabul etmesi için bir kez daha baskı altında olduğuna tanıklık edecek. Ancak tarih, Esed'in inatçılığının rejimin yaptırımları aşmanın yollarını aradığını ve aynı zamanda topraklarının mümkün olduğunca kontrolünü yeniden kazanmaya çalışacağını gösteriyor.
https://www.middleeastmonitor.com/
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak verilmiştir. Bu makalede yer alan görüşler yazarına aittir.
Çeviri: Feyza Akyıl
