Hintli emekli diplomat MK Bhadrakumar'ın, Asia Times'da kaleme aldığı, “Rusya'ın çevresinde bir istikrasızlık eğrisi var” başlıklı analiz haberinde, “Türkiye ile ittifak samimiyetindeki bir kırılma, Rusya'nın stratejilerini bölgesel olarak bozabilir; yalnızca Suriye, Libya ve Doğu Akdeniz'de değil, aynı zamanda Karadeniz, Ukrayna, Gürcistan ve başka yerlerde de - ve ancak ABD'nin yararına olabilir” denildi.
MK Bhadrakumar'ın, Rusya ile ilgili analiz haberi şöyle:
Rusya'nın batı ve güneybatı çevre bölgelerinde - Beyaz Rusya, Dağlık Karabağ ve Kırgızistan'da bir istikrarsızlık eğrisi ortaya çıktı. Bu bölgeler, Rusya'nın ulusal güvenliği ve dünya sahnesinde yeniden dirilen bir güç olma kapasitesi için hayati önem taşıyor.
Beyaz Rusya, Batı ile Rusya için fiili bir tampon bölgedir. Rusya, Belarus'un Batı yörüngesine çekilmesine izin veremez.
Moskova, Minsk'teki renk devriminin ABD tarafından, Orta Avrupa'daki müttefiklerinin - Polonya, Ukrayna, Baltık Devletleri ve Gürcistan - kendilerine verilen belirli roller oynayarak planladığına dair kanıtlara sahip olduğunu iddia ediyor.
Başkan Aleksandr Lukaşenko güvenilir bir müttefik değil; ancak Moskova'nın onu desteklemek dışında pek seçeneği yok; çünkü bir rejim değişikliği Rusya'nın batı sınırlarında düşmanca bir rejim daha kurabilir.
Moskova, Belarus'ta düzenli bir demokratik geçiş tercihi olmasına rağmen, “tarihin doğru tarafında” olup olmadığı konusunda acı çekmeyi göze alamaz.
Rusya'nın odak noktası şimdi Lukaşenko'nun renk devrimini geri alması ve anayasal yönetimi yeniden kurması için alan ve kaynak sağlamaktır.
Beyaz Rusya ayaklanmasının ilk zamanlarında ortaya çıkan tartışmalı Aleksey Navalni vakası bir sır olarak kaldı. Tesadüfi miydi? Anlaşıldığı üzere, Rusya'nın Avrupa Birliği ile - özellikle Almanya - ilişkileri keskin bir şekilde kötüleşti ve bu da bir başka karmaşık şablon haline geldi.
Dağlık Karabağ'daki çatışma, Ermenistan'ın tetiklediği Temmuz ayında başladı. O zamandan beri, son otuz yıldır Ermeni işgali altında bulunan topraklarının kontrolünü yeniden kazanmak için askeri bir saldırı şeklini alan Azerbaycan'ın büyük çaplı misillemesine yol açtı.
İslamcı gruplara karşı savunmasız kalan Kuzey Kafkasya ile sınır komşusu olduğu sürece, Dağlık Karabağ'daki çatışmanın Rusya'nın ulusal güvenliği üzerinde ciddi etkileri var.
Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın “neo-Osmanlı” ideolojisi göz önüne alındığında, Türkiye-Azerbaycan ekseni Rusya'nın zihninde endişeye neden oluyor.
Erdoğan, Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ vilayetinin kontrolünü yeniden ele geçirme çabasına kapsamlı destek verdi. Bu, Moskova'nın Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'i etkileme kapasitesini zayıflatıyor.
Öte yandan, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, George Soros tarafından finanse edildiği bildirilen 2018'de ABD destekli bir renk devriminin kanatlarında iktidara gelen kaygan bir politikacı.
Moskova, Ermenistan'ın güvenliğini garanti altına almak için anlaşma yükümlülükleri altında, ancak paradoksal olarak, Paşinyan o ülkeyi istikrarlı bir şekilde Batı yörüngesine doğru sürüyor ve ABD ve Fransa'daki etkili Ermeni diasporasından destek alıyor.
Aynı şekilde Moskova, ABD ve Fransa ile birlikte eşbaşkanlığını yaptığı Minsk Grubu çerçevesinde Dağlık Karabağ sorununun hafifletilmesi yükümlülüğü altındadır.
Burada, Minsk Grubu ne Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ'ın kontrolünü yeniden ele geçirme kararlılığını tatmin edemeyeceği, ne de Ermenistan'a işgalini sonlandırması için baskı yapamayacağı için bir çelişki var.
Azerbaycan, Minsk Grubu'na şüpheyle bakıyor ve Türkiye'nin çıkmazın kırılmasına yardım edeceğini umuyor. ABD ve Fransa, Minsk Grubu'nu temsil etme ayrıcalığını memnuniyetle Rusya'ya verdiler.
Bu arada, ABD ve Ortadoğu müttefikleri - İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve Mısır - er ya da geç, Rus-Türk müttefik gemisinin Dağlık Karabağ sorununun buzdağına çarpıp alabora olmasını umacaklardı.
Türkiye ile ittifak samimiyetindeki bir kırılma, Rusya'nın stratejilerini bölgesel olarak bozabilir - yalnızca Suriye, Libya ve Doğu Akdeniz'de değil, aynı zamanda Karadeniz, Ukrayna, Gürcistan ve başka yerlerde de - ve ancak ABD'nin yararına olabilir.
Ayrıca Rusya'nın Türkiye ile gelişen bir ikili ekonomik ortaklığı ve ticari bağları vardır.
ABD'nin Ortadoğu müttefikleri, Türkiye'yi varoluşsal bir düşman olarak görüyorlar ve Ankara ile Moskova arasındaki bir ayrılığın Erdoğan'ı küçültmelerini sağlayacağını tahmin ediyorlar.
Moskova gerçekten bir ikilemin boynuna takılmış durumda. Devlet Başkanı Vladimir Putin, Erdoğan'ın değişken doğasına rağmen, Erdoğan'la ilişkiye yoğun bir şekilde yatırım yaptı.
Rusya, Erdoğan'ın Batı kampına yabancılaşmasının paydaşı ve üzerindeki herhangi bir aşırı baskının ters etki yaratabileceğinin farkında. Almanya, AB ortaklığı için Türkiye'ye yenilenen teklifiyle kanatlarda bekliyor.
Putin, Rus-Türk anlaşmazlığını bozmamak için azami özen göstererek ihtiyatlı hareket ediyor. Erdoğan da geçtiğimiz hafta Putin'e bazı teklifler yaptı.
Erdoğan'ın 14 Ekim'de Putin'le yaptığı telefon görüşmesinde, Rusya ile sadece Kafkasya'da değil, Suriye'de de çalışmaya devam etme ilgisinin sinyalini verirken, Türkiye, çok ertelemenin ardından, Rus yapımı S-400 anti-balistik füzeyi test etme kararı aldı. S-400 sisteminin testi, Ankara'nın Rusya ile ittifaka verdiği stratejik önemi teyit ederek Moskova'ya büyük bir mesaj taşıdı.
Ancak bunu söyleyen Türkiye, Rusya'nın, Osmanlı mirasının Türk kolektif hafızasının zorlayıcı bir gerçeği olduğu Kafkasya'daki varlığını barındırmasını da umacaktır. Türkiye yükselen bölgesel bir güç olarak nüfuzunu genişletmeyi hedefliyor ki bu çok doğal.
Türkiye bu bölgeye aittir ve ABD veya Fransa gibi bölge dışı bir işbirlikçi değildir. Türkiye'yi doğal ortamında karşı koymaya çalışmak beyhudedir. Aksine Rusya, Kafkasya'daki bölgesel istikrarın daha büyük çıkarları için Türkiye'yi yapıcı bir ortak olarak görmenin avantajını görebilir.
Oldukça karmaşık konular olarak kalan Beyaz Rusya ve Dağlık Karabağ ile karşılaştırıldığında, Kırgızistan'ın renkli devrimi, en azından şimdilik göreceli olarak kolaylıkla ele alındı.
Moskova'nın bu renkli devrimi bastırmasındaki kolaylık, Rusya'nın bölgenin güvenlik sağlayıcısı olmaya devam ettiğini gösteriyor. ABD'nin Orta Asya'daki etkisi kıyaslandığında sönük kalıyor.
Son tahlilde, üç sıcak noktadaki (Beyaz Rusya, Dağlık Karabağ ve Kırgızistan) gerilimler, bir tarafta Moskova ile ABD, AB ve Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü arasındaki derin soğuk ve çekişmenin zeminine karşı çıkıyor.
NATO zaten Beyaz Rusya'yı kuşatıyor ve Rusya'nın Karadeniz'deki üstünlüğüne meydan okumaya başladı ve Gürcistan'ı Kafkasya sahil başı olarak seçti.
NATO'nun Afganistan'da 15 yıldan fazla bir süredir varlığını sürdürüyor. Yerleşim sonrası Afgan ortamında Orta Asya bölgesinde nüfuz sahibi olmayı arzuluyor.
Açıktır ki, Rusya'nın batı ve güneybatı çevresindeki yüksek dalgalanma, Rusya ile ABD arasındaki jeopolitik mücadelenin bir tezahürüdür. Bu nedenle Rusya'nın bir karşı stratejiye ihtiyacı var.
Türkiye ve İran, ortaya çıkan bölgesel ve uluslararası güvenlik senaryosunda Rusya'nın doğal müttefikleri olabilir ve olmalıdır. Sonuçta mutlak güvenlik gibisi yoktur ve “etki alanı” kavramının modası geçmiştir.
*Bu makalede yer alan görüşler yazarına aittir.
Kaynak: Asia Times
