Meltem Suat Timeturk Dış Haberler Servisi/Özel
Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis, Ocak ayında başlayacak AB Konseyi Dönem Başkanlığı öncesinde stratejik bir hamle yaparak Türkiye ile ilişkilerde "kazan-kazan" odaklı yeni bir yaklaşım ortaya koydu. POLITICO'ya konuşan Hristodulidis, Kıbrıs'ın NATO üyeliği yolundaki en büyük engel olan Türkiye vetosunu aşmak amacıyla, Ankara'nın Avrupa Birliği ile savunma ve güvenlik alanındaki sıkışmışlığını gidermeyi teklif etti. Bu "adım adım" yaklaşım, Ada'daki siyasi denklemi ve Türkiye-AB ilişkilerini yeniden şekillendirme potansiyeli taşıyor.
"Adım Adım" Yaklaşım ve Erdoğan'a Davet
Hristodulidis'in önerisi ve yaklaşan dönem başkanlığı gündemi şu başlıklarla öne çıkıyor:
Büyük Takas: NATO PfP'ye Karşılık AB Savunma Ajansı
Teklif: Hristodulidis, anahtar noktanın Türkiye'nin, Kıbrıs'ın NATO'nun bekleme odası olarak görülen Barış için Ortaklık (PfP) programına katılımını kabul etmesi olduğunu vurguladı.
Karşılık: Buna karşılık Lefkoşa, Türkiye ile AB arasında daha yakın işbirliğinin önündeki engelleri (Avrupa Savunma Ajansı-EDA üyeliği ve SAFE programı gibi) kademeli olarak kaldıracak.
Diplomatik Trafik: Rum lider, bu öneriyi NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ve Almanya Şansölyesi Friedrich Merz ile görüştüğünü belirtti.
Nisan Ayında Sürpriz Davet Planı
Erdoğan Hamlesi: Hristodulidis, kurumsal rolünün farkında olduğunu belirterek, 23-24 Nisan'da Kıbrıs'ta yapılacak gayri resmi AB Konseyi toplantısına Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı davet etmeye hazır olduğunu söyledi. Bu, diplomatik açıdan son derece sembolik ve cesur bir adım olarak değerlendiriliyor.
Savunma İşbirliği ve Veto Savaşları Mevcut durumda Türkiye, Kıbrıs'ın NATO ile ilişkilenmesini veto ederken; Güney Kıbrıs ve Yunanistan da Türkiye'nin AB'nin 150 milyar avroluk savunma programı (SAFE) ve EDA'ya katılımını engelliyor.
Gerekçe: Hristodulidis, Türkiye'nin AB ile güvenlik anlaşması imzalamadığı için bu programlara katılamadığını, bunun "kendi kendine" bir engelleme olduğunu savunarak, "Bu à la carte (seçmeli) bir süreç değil" dedi.
Kıbrıs Sorunu ve Tufan Erhürman Faktörü Röportajda, Ekim ayında Kuzey Kıbrıs'ta yapılan seçimlerde Tufan Erhürman'ın (CTP Lideri) seçilmesinin, çözüm umutlarını yeniden yeşerttiği belirtildi.
Müzakere Zemini: Hristodulidis, 2017 Crans-Montana görüşmelerinde kalınan yerden devam edilmesi gerektiğini ve Erhürman ile siyasi iradenin mevcut olduğuna inandığını ifade etti.
Moskova'dan Kopuş, Washington'a Yakınlaşma Kıbrıs'ın NATO üyesi olmasa da askeri organizasyonunu NATO standartlarına uyarladığını belirten Hristodulidis, özellikle Ukrayna savaşı sonrası Rusya ile tarihi bağlardan uzaklaşıp ABD ile ilişkileri güçlendirdiklerini vurguladı.
Yorum Yap