Pakistanlı siyaset bilimci Raza Habib Raja, “Fransa Cumhurbaşkanı Macron'un Peygamber Efendimiz'in sakıncalı karikatürlerinin yasaklanmaması konusundaki ısrarı Müslüman dünyasını ateşe verdi. Açıkçası, bu Cumhurbaşkanı'nın olgun bir tepkisi değildi” dedi.
Raza Habib Raja'nın, “Macron'un İslamla çatışması: Laiklik mi yoksa baskı mı?” başlıklı analiz haberi şöyle
Şu anda Fransa'da ortaya çıkan olaylar dünyanın dikkatini çekti. Geçen ay, bir Fransız öğretmeninin, konuşma özgürlüğü dersi sırasında Peygamber Efendimiz'in (sav) sakıncalı karikatürlerini göstermesinin ardından başı kesildi. Ardından Nice'te genç bir adamın üç Fransız vatandaşını bıçaklayarak öldürdüğü başka bir olay oldu.
Peygamberimiz (sav) 'in onuru adına cinayetin kesinlikle hiçbir gerekçesi yoktur. Evet, Müslümanlar karikatürlere kızma hakkına sahipler ama bir kişiyi onun görüşleri nedeniyle öldürmek tamamen haksızdır. Katili yücelten ve daha fazla cinayet çağrısı yapan herkes ciddi şekilde kınanabilir. Bu cümleleri yazarken, sosyal medyada Jamia Hafsa'dan bir kadın öğretmenin yüzlerce öğrencinin önünde Fransız Cumhurbaşkanı'nın bir kuklasının kafasını kesişini gösteren viral bir video var.
Express Tribune için bir önceki yazıda, Müslümanlar olarak eninde sonunda davranışımızla yargılanacağımızı zaten belirtmiştim. Ve bu tür karikatürlere kızma hakkımız olsa da, bu tür şiddet eylemlerini de şiddetle kınamalıyız (Bunu, İslam karşıtı olanlar tüm Müslümanları gizli aşırılık yanlısı olarak etiketleyeceklerinden değil, yapılacak doğru şey olduğu için yapmalıyız.)
Fransızca öğretmenin korkunç bir şekilde başının kesilmesi dünyayı şok etti ve aynı zamanda Fransız toplumunu büyük ölçüde kızdırdı; Başkan Emmanuel Macron'un öldürülen öğretmenin cenazesine şahsen katılmasına ve sert bir açıklama yapmasına neden oldu. Sadece cinayeti eleştirmekle kalmadı, aynı zamanda Fransa'nın İslami radikallere asla teslim olmayacağına da söz verdi. Ayrıca Macron karikatürlerden de vazgeçmedi.
Macron korkunç eylemi kınamaktan vazgeçmiş ve Fransa'nın orada boyun eğmeyeceğine söz vermiş olsaydı, böyle bir tartışma olmayabilirdi. Ancak karikatürlerin yasaklanmaması konusundaki ısrarı Müslüman dünyasını ateş verdi. Açıkçası, bu cumhurbaşkanının olgun bir tepkisi değildi, ancak laikliği inceleyen biri olarak, sözlerinin arkasındaki bağlamı ve mantığı anlayabiliyorum.
Bir devlet adamı olarak Macron, açıkça kültürel duyarlılıktan yoksun şeyler söylemekten kaçınmalıydı. Kabul edelim ki, kafa kesme tamamen affedilemez, ancak öfkeli ve dağınık bir bireyin eylemleri milyonların duygularını incitmek için kullanılamaz ve kullanılmamalıdır. Macron, bu tür sözleri söyleyerek sadece Fransa'nın kendi Müslümanlarına değil, küresel Müslüman topluluğuna da zarar verdi.
Sekülerleşmiş Batı'nın çoğu, ifade özgürlüğü olarak gerekçelendirip, dini hicivlemenin kolay olduğu gerçeğini görmezden gelmeye devam ederken, Müslüman toplumun çoğu için aynı ilke geçerli değildir. Müslümanların ezici bir çoğunluğu hâlâ dinlerine ve dini şahsiyetlerine büyük bir saygı duyuyor ve bu onların kimliklerinin ayrılmaz bir parçasını oluşturuyor. Dolayısıyla Peygamberimiz (sav) 'in karikatürleri yapıldığında veya ifade özgürlüğü adına alay edildiğinde Müslümanlar içten bir şekilde yaralanıyor.
Kimliğin, hepimiz için insan olarak önemli olduğu ve İslam'ın Müslüman kimliğinin içsel bir parçası olduğudur.
Elbette bu, Müslüman dünyasında var olan bazı gerici kanun ve uygulamaların eleştirilemeyeceği anlamına gelmediği gibi bazı İslami yorumların eleştirel bir mikroskop altına alınamayacağı anlamına da gelmez. Ancak, sadece ifade özgürlüğünün var olduğunu kanıtlamak için saygı duyulan figürlerle alay etmek incelikli veya olgun değildir. Üstelik Fransa'da yaşayan Müslümanların, Hz.Muhammed'e (sav) atılan hakaretler dahil her şeyi tartışmasız kabul etmesi gerektiği fikrini de desteklemiyorum. Fransa'nın olduğunu iddia ettiği modern bir sivil toplum her zaman daha kapsayıcı olmalı ve bazı temel ilkelerden ödün vermemeli, kültürel farklılıkları uzlaştırmak için daha olgun bir yol benimsemeye çalışmalıdır. Bu "burayı sevmiyorsan git" deme tavrı, olgunlaşmamışlık ve duyarsızlık kokuyor, özellikle mevcut Fransız Müslümanların ezici bir çoğunluğu orada doğduğunda.
Ama Macron bunu neden yaptı? Bu tür kelimeleri söyleme kararı kendisine ait olsa da, burada Fransız Cumhuriyeti'nin doğasıyla ilgili daha geniş bir bağlam var. Bunu anladığımızda, ifadesi daha iyi bir bağlama oturtulabilir.
Modern Fransız Cumhuriyeti sekülerizm temelinde kuruldu ve tıpkı İslam'ın çoğu Müslümanın kolektif ruhuna dokunmuş gibi, sekülerizm kolektif Fransız ruhuyla iç içe geçmiştir. Laiklik, onların milliyetçiliğinin temelini oluşturur ve ulus olarak ne olduklarını tanımlar. Dahası, Fransızlar teknik olarak “iddialı” laiklik olarak bilinen ve Amerika Birleşik Devletleri gibi ülkelerin izlediği “pasif” sekülerizmin tam tersi olanı takip ediyor. Bu sekülerizm biçimi sadece kilise ile devletin ayrılmasıyla sınırlı kalmaz, aynı zamanda dinin kamusal alanda görünürlüğünü de hedefler. Fransa, seküler politikalarının uygulanmasında inançlar arasında oldukça tutarlı davrandı.
Örneğin, okullarda laiklik ve göze çarpan dini sembollerle ilgili 2004 yılında kabul edilen Fransız yasasında, Müslüman kızlar için başörtüsü, Yahudi erkekler için yarmulke ve Sih erkekler için türbanlar gibi açık dini semboller yasaklandı.
Fransız toplumu büyük ölçüde sekülerleştirilmiştir, bu nedenle onlar için Hıristiyanlık dahil dinle alay etmek pek de önemli değildir. Aslında, laikliklerinin boyutunu göstermek için kasıtlı olarak dinle alay etme yollarından çıkarlar. Dahası, Fransız cumhurbaşkanı ve Fransız toplumu hâlâ karikatürleri yasaklamamak konusunda kararlılar; çünkü dini hiciv şiddete ve hatta sadece öfkeye neden olduğunda laikliklerinin ve özgürlüklerinin tehdit altında olduğunu düşünüyorlar. Uluslarının idealleri olduğunu düşündükleri şeye bağlılıklarını göstermek için ikiye katlayacaklar. Burada bir de şiddetli milliyetçilik var.
Elbette, farklı insan gruplarının farklı hassasiyet türlerine sahip olduğu gerçeğini rahatlıkla gözden kaçırırlar. Dahası, Fransa'daki Müslümanların asimile olmak ve bütünleşmek için daha fazlasını yapmalarını talep etmekte haklıyken, kritik farklılıkları da anlamalılar. Dünya daha kozmopolit hale geldikçe ve Fransa ve Almanya gibi Batı ülkeleri daha fazla göçmen barındırmaya devam ettikçe, asimilasyon talebi, kritik kültürel yönlerin farkında olmalıdır. Amerika, hatası ne olursa olsun, bu açıdan daha iyi bir iş çıkardı.
Öte yandan, makalenin başında da belirttiğim gibi, Müslümanların, özellikle şiddet uygulayan veya şiddeti destekleyen ve asimile olmayı inatla reddedenlerin de iç gözlem yapması gerekiyor. Böyle bir tavrı benimserlerse, dünyanın şikayetlerine sempati duymasını beklememeleri gerekir.
Yazar Raza Habib Raja, New York'taki Syracuse Üniversitesi Maxwell Halkla İlişkiler Okulu'nda Siyaset Bilimi alanında doktora adayıdır. Express Tribune , HuffPost , Daily Times ve Naya Daur için düzenli olarak yazılar yazmaktadır.
*Bu makalede yer alan görüşler yazarına aittir.
Kaynak: Tribune
