Rus haber sitesi, ‘gazeta.ru'da Anna Urantz'ın kaleme aldığı, “Kiev neden Ankara'ya yaklaşıyor” başlıklı analiz haberde, “Erdoğan, karşıtlarla ilişkiler kurarak bağımsızlığını gösteriyor ve müzakere masasındaki konumunu güçlendiriyor” denildi.
Anna Urantz'ın analiz haberi şöyle:
Ukrayna, Türkiye ile stratejik ortaklığın ötesine geçen ilişkiler inşa etmeye çalışıyor. Ukrayna Dışişleri Bakanı yaptığı açıklamada, Kiev ve Ankara'nın stratejik ortaklığın ötesinde bir şeyler inşa edebileceğini söyledi ve yine Dağlık Karabağ bölgesindeki ihtilaf hakkında ülkesinin Azerbaycan'ın toprak bütünlüğüne verdiği desteği vurguladı. Kiev, özellikle ekonomik ve askeri alanlarda, Ankara ile yakınlaşmaya her zaman ilgi göstermiştir. İki ülkenin liderleri arasındaki temaslar her zaman olumlu siyasi sinyallerle işaretlendi.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmytro Kuleba, Kiev ve Ankara'nın stratejik bir ittifak kurabileceğine inanıyor. Bunu İngiliz BBC'ye verdiği bir röportajda söyledi ve Ukrayna'nın Ankara ile askeri dahil pek çok alanda yakın ilişkiler kurmayı gerçekten başardığına dikkat çekti.
Kuleba, "Türkiye'den dron alıyoruz ve bunların üretimine katılıyoruz ve bunlar çok umut verici projeler. Bunları da geliştirmeyi ve yeni işbirliği alanlarına girmeyi planlıyoruz, çünkü Türkiye ile Ukrayna arasındaki birlik iki ülkeye ve tüm bölgeye birçok fayda sağlayacaktır” dedi.
Ukrayna Dışişleri Bakanı ayrıca, iki ülke arasındaki işbirliğinin her iki ülke için de pek çok menfaat sağlayabileceğini belirterek, “Bu diyalog ve iki taraf arasındaki istişareleri ve etkileşimi derinleştirmekle ilgileniyoruz" dedi.
Bu bağlamda ilginç olan, Kuleba'nın Dağlık Karabağ bölgesinde devam eden askeri çatışmanın ışığında Kiev'in Azerbaycan'ın toprak bütünlüğüne verdiği desteği tazelemesidir. Bakan aynı zamanda bu çatışmanın tırmanmasından ve içine düşen mağdurlardan duyduğu üzüntüyü dile getirdi.
Ukrayna diplomasisinden sorumlu ilk yetkili tarafından 30 Eylül'de yapılan bu açıklama, Kiev'in bu çatışmada tarafsız kalmayı tercih eden çok sayıda uluslararası oyuncunun saflarının dışına çıktığı anlamına geliyor. Bu, Türkiye'nin Azerbaycan'ı desteklemede aktif bir rol oynadığı ve Ermenistan'ın birden fazla kez Ankara'yı bu çatışmaya doğrudan müdahale etmekle suçladığı bir dönemde geliyor ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron daha önce Paris'in Azerbaycan saflarında savaşan ve Türkiye üzerinden taşınan Suriyeli militanların varlığına dair kanıtlar olduğunu duyurdu.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı'nın 27 Eylül'de bu krize karşı tarafsızlığını ifade eden bir açıklama yapması dikkat çekicidir. Ancak gerçekte, Kiev Ankara ile ilişkilerini derinleştirmek için çok çalışıyor ve odak noktası askeri ve teknik alanlara odaklanıyor.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy, bir yıl önce düzenlediği basın toplantısında, Türkiye ile iş birliğini ve ticaret alışverişini Ankara ile Moskova arasındaki iş birliğinin göstergelerini aşarak yeni seviyelere taşımak istediğini belirterek, "Şu anda Türkiye ile çok güzel ilişkilerimiz var ve aramızdaki ticaret hacmi çok yüksek. Şimdi bu değişimleri artırmamız ve daha fazla yakınlaşma sağlamamız gerekiyor. Ukrayna-Türkiye ilişkilerinin Türkiye-Rusya ilişkilerinden daha güçlü olmasını istiyoruz" dedi.
Zelenskiy, iki cumhurbaşkanının savunma alanındaki ilişkileri güçlendirme konusunda anlaştığı Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesini de hatırlattı.
Ukraynalılar, drone üretimine özel bir ilgi duyduklarını ifade ettiler. Birkaç ay sonra Erdoğan, Kiev'i ziyaret etti ve bunu iki ülke arasında bir dizi ikili anlaşmanın imzalanmasının yanı sıra mali ve askeri işbirliği konusunda bir anlaşma izledi.
Dönemin Türk cumhurbaşkanı, ülkesinin Ukrayna topraklarının birliğine verdiği desteği teyit etmiş ve Ukrayna heyetini sevdikleri ulusal slogan olan "Ukrayna'ya Zafer" ile selamlamıştı.
Ukrayna Cumhurbaşkanı ise kendi adına, ülkesinde yaşayan Türk muhaliflerin meselesini bizzat önemseyeceğini ve burada Erdoğan'ın 2016'da meydana gelen askeri darbe girişimini planlamakla suçladığı Fethullah Gülen'in destekçilerinden söz ettiğini belirtti.
Buna ek olarak, Türk cumhurbaşkanı Kiev'e 50 milyon dolarlık askeri yardım tahsis etme sözü verdi. Bu görüşmelerde Ukrayna Cumhurbaşkanı, ülkesinin Türk yatırımlarının hacminin 10 milyar dolara ulaşmasını umduğunu söyledi. Ve son zamanlarda, iki taraf arasındaki ekonomik işbirliğini derinleştirme çalışmalarının hızı arttı. Eylül ayında, Ukrayna Ekonomi Bakanı Igor Petrachko, iki tarafın bir serbest ticaret anlaşması imzalayarak ortak bir çözüm bulmak için uzun vadeli müzakereleri yeniden başlatmak için çalıştığını duyurdu.
Petrachko, "Bu adımın, özellikle Ukrayna ve Türkiye güçlü ekonomik bağlara sahip olduğu için, iki taraf arasındaki ticaret hacmini 10 milyar dolara çıkarmak olan, aradığımız iddialı hedefe ulaşmak için bir itici güç olacağına inanıyorum." dedi.
İki ülke arasındaki bu ikili diyalogda en önemli konulardan biri de Ukrayna şirketlerini olumsuz etkileyen Dünya Ticaret Örgütü yasasının izin verdiği çerçevede Türkiye'nin gümrük tarifelerini artırması oldu. Türk tarifeleri konusu, iki ülke arasındaki ekonomik işbirliğinin gelecekteki gelişimi için fırsatların sadece önemli bir yönü değil, aynı zamanda Türkiye, Ukrayna mallarının en önemli beş alıcısından biridir.
Türkiye, mali ve hukuki hesaplamalarına dayanarak, iç pazarlarını korumaya ve Ukrayna ile müzakerelerdeki konumunu güçlendirmeye isteklidir. Bu nedenle, ikincisi bu şekilde mutlu görünmüyor; ancak aynı zamanda Ankara ile diyalogdan da vazgeçemiyor. Ukrayna, bu dosya ile uğraşırken bir ikilemle karşı karşıyadır; çünkü Ankara'nın koyduğu gümrük vergileri Dünya Ticaret Örgütü kurallarına aykırı değildir. Bu durum iki ülkeyi serbest ticaret konusunda ciddi bir diyalog başlatmaya itiyor. Ve Ukrayna Ticaret Bakanı Taras Kaska, ülkesinin Ankara'dan güncellenmiş bir tarife teklifi aldığını doğruladı; ancak ayrıntılarını açıklamayı reddetti. Birkaç gün sonra basın, Ukrayna ve Türkiye'nin uzay endüstrilerinde işbirliğini derinleştirme ve ortak bir program başlatma konusunda anlaştıklarını ortaya çıkardı.
Doğal olarak, Türkiye ile ekonomik ve askeri bağlar Kiev için son derece önemlidir. Aynı zamanda, her iki tarafın da diğer tarafa parlak siyasi sinyaller göndermesinin iyi bir nedeni var, çünkü bu, iki ülkenin liderleri arasındaki ilişkilerin jeopolitik doğasını yansıtıyor. Rusya ile ilişkileri giderek karmaşıklaşan bir ülkeye Ukrayna'nın bu sinyalleri gönderdiğini farketmemek mümkün değil.
Ankara ve Moskova bir dereceye kadar iyi ilişkiler kurmayı başardı, ancak aralarındaki çatışan çıkarlar, özellikle çeşitli vesilelerle krizlere ve aralarında doğrudan çatışma riskine tanık olan Orta Doğu'da her zaman bir gölge yarattı. Ama aynı zamanda Türkiye ve Rusya her zaman bir anlaşmaya varmayı başardı.
Bu arada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Moskova ile jeopolitik rakibi Washington arasındaki dengeyi sağlamada büyük başarı gösteriyor. Erdoğan, Suriye'deki iç savaşı tartışmak için önce ABD'yi, ardından Rusya'yı ziyaret etmiş ve böylece her iki tarafın iletişiminden yararlanmıştır.
Diplomatik manevraların Erdoğan'ın kullandığı koz haline geldiği düşünülebilir ve Suriye'deki nüfuz alanlarını Moskova ile paylaşmayı kabul etmesi ve aynı zamanda Cumhurbaşkanı Zelenski'yi Ukrayna ulusal sloganları atarak karşılaması kimseyi şaşırtmayacaktır.
Erdoğan, karşıtlarla ilişkiler kurarak bağımsızlığını gösteriyor ve müzakere masasındaki konumunu güçlendiriyor. Ukrayna da, özellikle Rusya'ya yakın iseler, uluslararası siyasi oyunculardan aldığı destekleyici konumlardan yararlanıyor. Buna ek olarak, Zelensky ve Erdoğan arasında, Kiev'in Türkiye'yi arabulucu statüsü vererek Rusya ile çatışmaya dahil etmeye çalıştığı uzun müzakereler. 2018 yılında Erdoğan, Ankara'nın iki ülke arasındaki çatışmada arabuluculuk rolü oynamak istediğini açıklayarak herkesi şaşırttı.
Kaynak: Gazeta.ru
