Meltem Suat Timeturk Dış Haberler Servisi/Özel
İsrail Meclisi (Knesset), Filistinli tutuklulara idam cezası verilmesini öngören üç ayrı yasa tasarısını ilk oylamada kabul ederek büyük bir tartışma başlattı. Başbakan Binyamin Netanyahu liderliğindeki hükümetin desteklediği ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir'in partisi Otzma Yehudit'in sunduğu temel tasarı, ilk okumada 16'ya karşı 39 oyla kabul edildi. Yasa tasarısı, uzun süredir gündemde olmasına rağmen güvenlik birimlerinin itirazları nedeniyle ilerleyemiyordu. Ancak geçen ay Ben Gvir'in Netanyahu'ya ültimatom vermesiyle (tasarı ilk okumaya getirilmezse koalisyondan ayrılma tehdidi), Likud lideri desteğini açıklayarak, tasarının ilk aşamayı geçmesini sağladı.
Uygulamadaki Ayrımcılık ve Hukuki Değişiklikler
Kabul edilen tasarı, İsrail hukuk sisteminde nadir görülen idam cezasının kapsamını genişletmeyi hedeflerken, muhalefet tarafından ırkçı ve uluslararası hukuku ihlal eden bir düzenleme olarak eleştiriliyor.
Tasarının Kapsamı ve Hukuki Değişiklikler
Milliyetçi Saik Şartı: Otzma Yehudit partisinin tasarısı, İsrail vatandaşı bir kişiyi “milliyetçi saikle” öldürenlerin sivil mahkemelerde zorunlu olarak idama mahkûm edilmesini öngörüyor.
Irkçılık Eleştirisi: Tasarının metninde, suçun “İsrail Devleti'ne ve Yahudi halkının topraklarındaki dirilişine zarar verme niyetiyle” işlendiği durumların kapsandığı ifadesi yer alıyor. Bu ifade, düzenlemenin pratikte Yahudileri öldüren Araplara uygulanacağı, ancak Yahudi faillerin kapsam dışında kalabileceği yönünde eleştirilere neden oldu.
Askeri Hukukta Çoğunluk: Tasarı, Batı Şeria'daki askeri mahkemelerde idam kararı için aranan oybirliği şartını kaldırarak basit çoğunluğu yeterli kılıyor. Ayrıca bölgesel askerî komutanların cezaları hafifletme yetkisi de ortadan kaldırılıyor.
Tarihsel Not: İsrail hukukunda idam cezası mevcut olsa da, bugüne dek yalnızca bir kez, 1962 yılında Nazi subayı Adolf Eichmann için uygulanmıştı.
Netanyahu'nun Siyasi Hamlesi ve Güvenlik Kaygıları
Ültimatom Baskısı: Ben Gvir, hayatta kalan rehinelerin son grubunun serbest bırakılmasının ardından Netanyahu'ya verdiği ültimatomla (üç hafta süre) tasarının gündeme gelmesini sağladı.
Müzakere Endişesi: Tasarının eski ön okumasında hükümet ve güvenlik birimleri, böyle bir yasanın Filistinli esirler karşılığında rehinelerin serbest bırakılmasına yönelik müzakereleri olumsuz etkileyebileceği gerekçesiyle itiraz etmişti. Netanyahu'nun buna rağmen tasarıya destek vermesi, koalisyonun devamlılığını güvenlik kaygılarının önüne koyduğunu gösteriyor.
Meclis'te Gerilim ve Baskı Altındaki Esirler
Muhalefet Uyarısı: Muhalefet milletvekilleri, düzenlemenin “terör saldırılarında artışa yol açabileceğini” ve İsrail'in “uçurumun kenarında olduğu” bir dönemde uluslararası baskıyı artırabileceğini söyledi. Tartışmalar sırasında üç Arap milletvekili salondan çıkarıldı.
Hapishane İhlalleri: Tasarının kabulü, İsrail hapishanelerinde Filistinli esirlere yönelik baskıcı uygulamaların artırıldığı bir döneme denk geldi. Kamuoyu, bir Filistinli esire tecavüz edildiği iddia edilen görüntüleri tartışırken, daha önce Damon Hapishanesi'ndeki kadınlara polis köpekleri ve göz yaşartıcı gazla baskın düzenlendiği bildirilmişti.
Yorum Yap