1973 Ekim Savaşı'nda İsrail tanklarının bine yakınının hasar görmesine, imha edilmesine veya yaralanmasına yol açan bir katliama maruz kalmasının ardından İsrail, Merkava tankını üretmişti.
Gazze direnişinde, İsrail tanklarının ve zırhlı araçlarının büyük kayıplara uğradığına dair haberlerin ortasında, Merkava da dahil olmak üzere şehir savaşlarında tankların etkinliği hakkında soru işaretleri uyandı.
Rus ordusu, Ukrayna'yı işgalinin başlangıcında tanklarda ağır kayıplar yaşadığında, Batılı uzmanlar bunu Rus ordusunun zayıf eğitim ve taktiklerinin yanı sıra Rus tanklarındaki yapısal ve tasarım kusurlarına bağladı.
Ancak bugün İsrail'in Gazze'deki savaşında, işgal ordusunun kayıplarını (İsrail medyasının gösterdiği gibi) örtbas etme çabalarına rağmen tanklar yeni zorluklarla karşı karşıya görünüyor.
İzzeddin El Kassam Tugayları'nın fotoğrafları, videoları ve açıklamalarında, Merkava tankları da dahil olmak üzere tank sağlamlığındaki Namer zırhlılarının düştüğü durum, İsrail ordusunun ağır kayıplara maruz kaldığını gösteriyor.
TOPLAM İSRAİL ZIRHLI ARAÇ KAYBI
İsrailli askeri uzman Barham Meir geçtiğimiz günlerde Tel Aviv'in Filistin Hamas hareketinin kazandığını kabul etmesi gerektiğini ve saldırılara küstahça devam etmenin İsrail ordusunun büyük çöküşüne yol açacağını söyledi.
Meir, İsrail Kanal 12'ye yaptığı açıklamada, 24 saat içinde 25 aracın imha edildiğini, her araçta 3 askerin öldüğünü varsayarsak toplam sayının 75 olduğunu, bunun İsrail'in bugüne kadar hiç uğramadığı tarihi bir kayıp olduğunu sözlerine ekledi.
İzzeddin El Kassam Tugayları'nın paylaştığı verilerden elde edilen tahminler, 1.200 kadar İsrail aracı ve zırhlı aracın kaybedildiğini gösteriyor.
Kassam, genellikle İsrail tanklarına ve zırhlı araçlarına verdiği kayıpların boyutunu genellikle üç günde bir duyuruyor. Hedeflediği, yaraladığı ya da tamamen yok ettiği araçları belirtirken, hedef aldığı araçlara verdiği hasarın boyutunu teyit etmekte güçlük çekerken, İsrail ordusunun kayıplarıyla birlikte zırhlı araçları saklamaya çalıştığı da görülüyor.
İsrail, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana 1973'teki en ağır tank kayıplarından birini yaşıyor.
American Business Insider web sitesinde yer alan bir rapora göre, "Aksa Tufanı Operasyonu"nda Gazze sınırında yanan İsrail Merkava tankının görüntüsü, 50 yıl önceki bir başka Ekim Savaşı'nın anılarını hatırlattı.
1973'teki Transit Savaşı sırasında dünya, Mısırlı piyadeler tarafından etkin bir şekilde kullanılan ucuz Sovyet tanksavar füzelerinin kurbanı olan, Sina çölünde yanan İsrail tanklarının görüntüleri karşısında şok olmuştu. Savaştan sonra İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en acımasız tank katliamlarından birine tanık olundu.
Bu savaşta öldürülen yaklaşık 2500 İsraillinin çoğu tank mürettebatıydı. İsrail ordusunun 2000'den kadar tank kuvvetinin 400'ü imha edildi ve diğer 600'ü de çoğunlukla tanksavar mühimmatından dolayı hasar gördü.
Bu savaş İsrail ordusu ve Batılı ordular için çok önemli bir ders teşkil etmiş ve Batılı orduların Rus ordusunu geride bırakan, Abrams, Merkava ve Leopard gibi güçlü müstahkem tankların devrimi olarak tanımlanabilecek sürecin başlangıcı olmuştur.
EN BÜYÜK SORUN İSRAİL'İN KİBRİ
70'li yıllarda İsrail tanklarının çoğu Batılı tanklardı ve bunların bir kısmı eskiydi.
Amerikan internet sitesi 1973'teki sorunun İsrail'in tanklarından değil, taktiklerinden kaynaklandığına inanıyor. 1967'deki zaferlerinin ardından kendilerini kibirli hisseden İsrailli komutanlar, başlangıçta tanklarını, Sovyet yapımı AT-3 Sagger tanksavar füzeleri ve RPG-7 tanksavar füzeleriyle ağır silahlarla donatılmış Mısır piyadelerine karşı piyade desteği olmadan gönderdiler.
İsrail ordusu, İngiliz tanklarının 1942'de Alman komutan Rommel'in ünlü 88 mm tanksavar silahlarına karşı keşfettiği şeyi yeniden öğrenmek zorunda kaldı:
"Tanklarla pervasız saldırılar başlatmayın."
Diğer zayıflıklar da ortaya çıktı. İsrail ordusunun kullandığı Amerikan M48 tankındaki hidrolik sıvının, araca çarpıldığında korkunç derecede yanıcı olduğu ortaya çıktı.
Ancak İsrail zırhlı araçları, piyade ve topçu birlikleriyle ortak saldırı operasyonları yürütmek üzere işbirliği yaptığında, tanklar bir kez daha İsrail için çok önemli bir araç haline geldi.
MERKAVA TANKININ GELİŞTİRİLMESİ
İsrailliler, savaştan önce, özellikle 1970 yılında geliştirmeye başladıkları Merkava tankından, 1967 savaşının ardından İngiltere ve Fransa'nın silah ambargosu koyması ve Arap topraklarını işgal etmesiyle yararlanmaya çalıştı.
Proje, Amerikan web sitesinin tank savaşlarında bir efsane olarak tanımladığı General Israel Tal'ın komutası altındaydı. Tal'ın hedefleri öncelikle askerlerin hayatlarını korumaktı.
Samuel Katz, Merkava'nın tarihi hakkındaki kitabında "Mürettebatın korunması öncelikli konu olduğundan, tankın her yönünün bu ihtiyaca uyum sağlaması gerekiyordu; ateş gücü ikinci, hareketlilik ise üçüncü sırada gelmeliydi" diye yazmıştı.
Sonuç, Amerikan web sitesine göre benzersiz bir tank olan, İbranice "savaş arabası" anlamına gelen Merkava tankıydı.
Merkava'nın motoru önde yer alıyor ve tankın arka kısmına bir koruma katmanı ekliyor. Bu ise hasar almaya karşı en savunmasız durumdur. Arka bölümde, yaralıları tahliye etmek için kullanılabilecek ve savaş sırasında tanka mühimmat ikmali yapılmasına imkan tanıyan zırhlı bölüme giren bir rampa bulunuyor. Arka kısımda 10'a kadar piyade taşıyabilir.
Ancak sağlamlığıyla ilgili tüm tartışmalara rağmen İsrail ordusu, Hizbullah'ın Rus yapımı Kornet füzelerini kullandığı 2006 Lübnan savaşı sırasında tanksavar füzelerine karşı yeni sorunlarla karşılaştı.
O dönem yaklaşık 50 Merkava aracı hasar görmesine rağmen, İsrail ordusuna göre savaş sırasında bakımsız kalan araçlardan ve yetersiz eğitimli mürettebattan dolayı zarar gören tankları yalnızca beşi imha oldu.
İSRAİL'İN KASSAM KARŞISINDA TANK KAYIPLARI
İsrail Merkava tankı, "El Aksa Tufanı operasyonu" sırasında yanan bir İsrail tankının üzerinde kutlama yapan Filistinli gençlerin sahnesiyle, İsrail askeri üstünlüğünün simgesi Filistin mucizesinin simgesine dönüştü.
7 Ekim'de bombalı küçük bir Hamas İHA'sı, 4 milyon dolar değerindeki Merkava'yı ateşe verdi.
İsrail'in Gazze'ye saldırısı sırasında Merkava'nın da ağır kayıplar verdiğine dair haberler geliyor.
İsrail'in tahminlerine dayandığı anlaşılan Business Insider raporuna göre Kassam, son iki ayda yaklaşık 20 İsrail tankını imha etti.
Ancak Hamas hareketinin İran'daki temsilcisi Haled el-Kadumi, “Kasım ayı ortasında Kassam'ın savaşta 182 Merkava tankını imha ettiğini ve sürekli olarak İsrail tanklarının imha veya yaralama sürecini gösteren videolar yayınladığını belirtti.”
İsrail gazetesi "Yedioth Ahronoth", işgal ordusunun sahadaki zırhlı araç sıkıntısı ve ordu üzerindeki çoklu savaş cephelerinin oluşturduğu baskı nedeniyle imha edilmesi planlanan eski modellerden "Merkava 3" tanklarını da içeren yeni bir zırhlı yedek tabur oluşturmaya karar verdiğini yazdı.
KASSAM, "AKSA TUFANI"NDA 50 ZIRHLI ARACA EL KOYDU
İsrail'in zırhlı araç kayıplarının çoğu, Hamas'ın 7 Ekim'deki yıkıcı sürpriz saldırısı sırasında meydana geldi ve bu, İsrail ordusunun Simha Tora tatilini kısa kesmesine neden oldu.
Bir başka açık istihbarat kaynağına göre, Merkava'nın asker taşıyıcı versiyonu olan 24 Tiger'ın da aralarında bulunduğu yaklaşık 50 İsrail zırhlı aracı Kassam tarafından ele geçirildi.
Saldırı sırasında İsrail tanklarının da personeli yetersizdi. Bir Merkava 4 tankı, 7 Ekim'de dört yerine yalnızca iki kişilik mürettebatla saldırılara karşı durmaya çalıştı.
Tarihçi Granovsky, bazı yedek zırhlı birimlerin personel eksikliği nedeniyle bakım sorunlarıyla karşı karşıya kaldığını söyledi. Ayrıca sürpriz saldırı başladığında aktif savunma sisteminin savunmasının etkinleştirilmemiş olması da muhtemel görünüyor.
Böylece bir kez daha ana muharebe tanklarının etkinliği hakkında sorular gündeme geliyor; tıpkı Sina çölünde İsrail tanklarının yok edilmesinde veya Ukrayna savaşında yok edilen Rus tanklarının son görüntüleri gibi.
İsrailli askeri tarihçi ve blog yazarı Oleg Granovsky, Aksa Tufanı Operasyonu sırasında İsrail tanklarının başına gelenleri gerekçesini anlatırken Business Insider'a şunları söyledi:
"Bazı tanklar, mürettebatı tatilde olduğu için savaşmaya hazır değildi. Bazı tanklar da hırsızlığı karşı üzerindeki Trophy ve makineli tüfekler çıkarıldı."
MERKAVA'NIN SON VERSİYONLARI GAZZE İŞGALİNE KATILIYOR
İsrail Merkava tankının en son operasyonel versiyonu olan Merkava 4, 7 Ekim saldırısından sonra Gazze sınırında konuşlanan tank taburunun yanı sıra şu anda Gazze'ye saldıran İsrail işgal ordusu birimleriyle birlikte konuşlandırıldı.
1973'teki tank zayiatlarından sonra İsrail'in tank savunması alanında lider olması şaşırtıcı değil. Amerika Birleşik Devletleri ve Britanya tarafından benimsenen Merkava Trophy aktif koruma sisteminde, gelen tanksavar mühimmatlarını ve topları yok etmek için radar kullanılıyor.
Business Insider'ın raporuna göre, her iki taraf da gizlilik içinde ve yalnızca kendilerine fayda sağlayacak bilgileri yayınlama konusunda istekli olduğundan, Gazze'de tanklar ve tank karşıtı güçler arasındaki çatışmanın sonucunu değerlendirmek hâlâ zor.
KASSAM İSRAİL TANKLARINI NASIL HEDEF ALIYOR
Kassam Tugayları, Kornet, taklit Sajr roketleri, RPG-7'ler, SPG-9 geri tepmesiz silahlar ve kendi yapımı Yasin-105 roketleri dahil olmak üzere çeşitli Rus, İran ve Kuzey Kore ürünü taşınabilir tanksavar silahlarına sahiptir.
Kassam ayrıca, diğer taktiklerin yanı sıra, tank mürettebatı karşılık veremeden yakın mesafeden roket ateşleyerek Trophy sisteminin yenilgiye uğratılmasını anlatan bir tank imha kılavuzu da yayınladı.
Amerikan web sitesi, savaş alanından görüntülerin seçilerek yayınlanmasının, tanklar ve tanksavar silahları arasındaki çatışmanın sonucunu açıklığa kavuşturmak için yetersiz olduğunu söylüyor.
İsrail videoları, Trophy sisteminin tanksavar füzelerini başarılı bir şekilde önlediğini gösterirken, Hamas videoları İsrail tanklarının üzerinde veya çevresinde patlamalar gösteriyor.
Sonuçta tankların savaştaki kullanışlılığı onların nasıl kullanıldığına, mürettebatının onları kullanmaya ne kadar hazırlıklı olduğuna ve rakiplerinin onlara ne kadar iyi karşı koyabildiğine bağlıdır.
Merkava tankı için belirleyici test, Gazze'deki çatışmalar sırasında tahrip edilen veya hasar gören tankların sayısı olacaktır (Kassam, hedef aldığı tank sayısını bildirirken İsrail ordusu kasıtlı olarak kayıplarını saklıyor).
Direniş gruplarının genellikle yararlandığı şehir savaş alanları, zırh açısından en ölümcül alanlardır. 31 Ekim'deki bir çatışmada, Hamas'ın bir tanksavar füzesi Tiger zırhlı aracını imha ederek 11 İsrail piyadesini öldürdü, 4 kişi de yaralandı.
KASSAM TARZINI GELİŞTİRDİ, SAVAŞA GELİŞMİŞ SİLAHLAR KATTI
Ukrayna'daki savaşlar hakkında günlük güncellemeler yayınlayan ABD askeri analiz merkezi Ortadoğu Savaş Araştırmaları Enstitüsü (ISW), Hamas'ın "1 Aralık'ta ateşkesin sona ermesinden bu yana yeni taktiklere ve giderek daha karmaşık silahlara başvurduğunu" doğruladı.
Kuruluş, Kassam savaşçılarının anti-tank mühimmatı ve bombalı İHA araçlarından daha fazla yararlandığını söylüyor.
France 24'ün görüştüğü uzmanlar, hareketin savaş yöntemlerini çatışmanın başlangıcından bu yana duruma göre ayarladığı konusunda hemfikir.
İsrail tanklarının 3 Aralık'ta Gazze Şeridi'nin güneyine girmesiyle İsrail ile Kassam arasındaki çatışmanın niteliği değişti; Filistin direniş komutası, kuzeydeki büyük çatışmalarda vur-kaç yönteminden, büyük çatışmalardan kaçınma yöntemine dönüştü. Güneydeki yöntem ise İsrail saldırısını önlemeye yönelik çalışma.
Londra merkezli King's College siyaset ve İsrail-Filistin çatışması uzmanı Ahron Bregman, "Hamas, muhtemelen daha şiddetli bir direniş elde etmek için tabur ve tugaylardan oluşan geleneksel örgütlenme biçimiyle savaşmaya devam edecek" diyor.
İsrail ordusu için Filistin topraklarının bu kısmı, özellikle Filistin direnişinin askeri yaklaşımının dinamikliği nedeniyle ek zorluklar doğuruyor.
DELİCİ, PATLAYICI CİHAZLAR VE EN İLGİNÇ SÜPERSONİK SİLAHLAR
Aynı kuruluşa göre Hamas, Gazze'nin kuzeyindeki savaş alanında neredeyse bilinmeyen daha fazla sayıda delici/patlayıcı cihaz kullanabilir.
İsrail'in 21. birinci yüzyılın ilk on yılının sonunda tankları bu mühimmatlardan korumak için geliştirilen "Trophy" savunma sistemi karşısında eski tip mermilerin hiçbir ağırlığı yok.
Uluslararası güvenlik konularında uzmanlardan oluşan Uluslararası Güvenlik Çalışmaları Ekibi'nde (ITSS ) Orta Doğu jeopolitiği analisti ve uzmanı olan Omri Brenner, mermileri hedeflerine ulaşmadan önce önlemenin öneminden bahsederken bu sistemin tüm tank modellerinde bulunmadığını belirtiyor.
Ancak France 24'ün bildirdiğine göre, uzman Alexander Votravers bu sistem hakkındaki görüşünü aktarırken, Hamas tarafından Gazze'nin güneyinde kullanıldığına inanılan daha modern delici mermiler, "hipersonik hızlarda fırlatılabilir, böylece Trophy veya benzer sistemler tarafından durdurulmadan zırhı delebilirler."
Kassam'ın İsrail sistemlerini hacklemek için tasarlanmış bu kadar gelişmiş silahları nasıl elde ettiğine dair sorular hala devam ediyor.
Savaş Araştırmaları Enstitüsü'ne göre Kassam'ın kullandığı patlayıcıların çoğu Gazze'de üretiliyor.
DRON SAYISININ ARTIŞI
Savaş Araştırmaları Enstitüsü (ISW), Kassam'ın patlayıcılarıyla dolu kamikaze İHA'larının kullanımını artırdığını söyledi. Dolayısıyla İsrail'e yönelik hava saldırılarının artma ihtimali var.
Bu, hareketin askeri kapasitesinde bir başka teknolojik ilerlemeyi temsil ediyor.
İngiltere'deki Portsmouth Üniversitesi'nde İsrail-Filistin çatışmasının askeri yönleri konusunda uzman olan Veronika Ponishkova, Kassam'ın gelecekte benzer bir strateji kullanabileceğini söyledi.
İsrail'in, "doğrudan çatışmaya girmeden önce" İsrail ordusunu vurmak için kamikaze İHA'ları konuşlandırıp, Gazze'nin kuzey ve güneyindeki hava saldırıları düzenlemek.
KASSAM GİDEREK ARTAN ORANDA ZIRH DELİCİ MERMİLER KULLANIYOR
ISW ayrıca Hamas'ın kuzeydeki operasyonlarının İsrail'in ilerleyişini yavaşlatmayı hedeflediğini ve "harekete liderlerini ve askeri teçhizatını Gazze'nin kuzeyinden güneyine taşıması için zaman tanımak" amacını taşıdığını kaydetti.
Güneyde ise Kassam, eylemlerinde daha cesur görünüyor. Verona'daki Uluslararası Güvenlik Çalışmaları Ekibi'nde (ITSS) araştırmacı olan Omri Brenner'e göre hareketin cephaneliklerinin çoğu, Gazze'nin en önemli kalesi olan güneyde bulunuyor.
King's College London'dan Orta Doğu güvenlik uzmanı Aaron Bregman, Hamas'ın Gazze'nin kuzey tarafında büyük çatışmalardan kaçınmaya çalıştığını söyledi.
Güneyde ise Hamas'ın daha güçlü bir direniş gösterdiği düşünülüyor. Güneydeki destek, Hamas'ın kuzeydeki desteğinden daha güçlü olma eğiliminde. Ayrıca İsrail'in Gazze'nin güneyine ilişkin bilgisi, kuzey Gazze'ye ilişkin bilgisinden daha az kabul ediliyor.
Uluslararası baskı aynı zamanda İsrail'i kuzeyde daha az esnek hale getirecektir. Alanın küçük olması ve mülteci akını nedeniyle nüfusun artması, sivil kayıpların da artması anlamına geliyor. ABD dahil olmak üzere İsrail'in müttefikleri, İsrail'e baskı yapma çağrılarına direnmekte zorlanıyorlar.
Yeni silahlar ve daha karmaşık taktikler, tünel ağıyla birlikte (Güney Gazze'de daha karmaşık olduğuna inanılıyor), Merkava da dahil olmak üzere İsrail zırhlı araçlarındaki potansiyel ağır kayıpları devam ettirebilir.
Tanklar Gazze savaşında yeni bir sınavla karşı karşıya kalabilir, ancak bunların boyutlarını yıllar sonra İsrail askeri arşivlerine uygulanan yasak kalkana kadar bilemeyebiliriz.
ArapPostası
