İran ulusal para birimi Riyal'in hızla değer kaybetmesine tepki olarak işletme sahiplerinin dükkanlarını kapatmasının ardından Tahran'ın merkezinde çeşitli protestolar patlak verdi.
Pazar günü başkentin Cumhuri bölgesindeki iki büyük teknoloji ve cep telefonu alışveriş merkezinin yakınındaki esnaf, iş yerlerini kapatarak sloganlar attı. Pazartesi öğleden sonra ise protestoların kalabalıklaştığı kaydedildi.
Sosyal medyada dolaşan videolarda, Tahran şehir merkezindeki aynı bölgede ve yakınlardaki diğer mahallelerde daha fazla gösteri düzenlendiği görüldü. Göstericiler, "Korkmayın, birlikteyiz" diye slogan attılar.
Sokaklarda çok sayıda güvenlik gücü konuşlandırılırken ve çok sayıda videoda göz yaşartıcı gaz kullanıldığı görüldü.
Tahran'daki Kapalı Çarşı ve çevresinde de birçok dükkan sahipleri tarafından kapatıldı. Bazı görüntülerde işletme sahiplerinin de protestolara katılma çağrıları yaptığı görüldü.
Devlet medyası da protestoları kabul etti, olaylara tepki göstererek dükkan sahiplerinin yalnızca ekonomik koşullarla ilgilendiğini ve 1979'da ABD destekli İran Şahı'nı deviren devrimden beri ülkeyi yöneten teokratik düzene karşı hiçbir endişeleri olmadığını vurguladı.
Hükümete bağlı IRNA haber ajansı, cep telefonu satan satıcıların, İran para birimi Riyal'in kontrolsüz değer kaybı nedeniyle işlerinin tehlikeye girmesinden dolayı memnuniyetsiz olduklarını iddia etti.
Riyal, Pazartesi günü ABD doları karşısında 1,42 milyonun üzerinde bir değerle tüm zamanların en düşük seviyesine geriledikten sonra bir miktar toparlandı.
Ancak sorun sadece para birimiyle sınırlı değil. İran yıllardır giderek kötüleşen bir enerji kriziyle de boğuşuyor.
Bu kriz, her yıl on binlerce insanın hayatını kaybettiği ölümcül hava kirliliğine periyodik olarak katkıda bulunuyor.
Tahran'ı ve İran genelindeki birçok büyük şehri besleyen barajların çoğu, su krizi nedeniyle neredeyse boş seviyelerde kalmaya devam ediyor. İran ayrıca dünyanın en kapalı internet ortamlarından birine sahip.
Pezeşkiyan: Biri bana söylesin, parayı nereden bulacağım?
90 milyon İranlının satın alma gücündeki sürekli düşüş, ABD, İsrail ve Avrupalı müttefiklerinin İran'ın nükleer programı konusunda artan baskısı altında gerçekleşiyor.
Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, hükümetinin sunduğu tartışmalı bütçe tasarısını savunmak üzere Pazar günü parlamentoda yaptığı konuşmada, durumun karamsar bir tablo çizdiğini belirtti.
Son derece kısıtlayıcı bütçe tasarısı, enflasyonun son birkaç yıldır dünyanın en yüksek seviyelerinden biri olan yaklaşık yüzde 50 civarında seyrettiği bir dönemde, ücretlerde yüzde 20'lik bir artış öngörüyor. Vergilerin ise yüzde 62 oranında artırılması planlanıyor.
Pezeşkiyan milletvekillerine, "Bana çok fazla vergi aldığınızı ve maaşları artırmanız gerektiğini söylüyorlar. Peki, biri bana söylesin, parayı nereden bulacağım?" dedi.
Pezeşkiyan, X platformunda yaptığı paylaşımda, "İnsanların geçim kaynağı benim günlük endişem. İçişleri Bakanı'na, protestocuların temsilcileriyle diyalog kurarak meşru taleplerini dinlemesi talimatını verdim; böylece hükümet sorunları çözmek ve sorumlu bir şekilde yanıt vermek için tüm gücüyle harekete geçebilsin.” ifadelerini kullandı.
İran Merkez Bankası Başkanı istifa etti
İran para birimi riyaldeki tarihi düşüş, artan enflasyon ve ekonomik zorluklar nedeniyle merkez bankası başkanı Muhammed Rıza Farzin'in istifasıyla sonuçlandı.
İran devlet televizyonu, Farzin'in Tahran ve diğer büyük şehirlerde protestocuların sokaklara dökülmesinin ardından istifa ettiğini bildirdi.
Esnaf ve dükkan sahipleri, Tahran'ın merkezindeki Saadi Caddesi ve Büyük Çarşı yakınlarındaki Şuş bölgesinde protesto gösterisi sürüyor.
Bu bölgeler siyasi değişimlerin önemli merkezleri olarak kabul ediliyor; tarihi çarşı da 1979 İran Devrimi sırasında değişimin sembolüydü.
Amerikan haber ajansı Associated Press, İsfahan, Şiraz ve Meşhed'de de gösteriler görüldüğünü ve polisin bazı bölgelerde göstericileri dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandığını bildirdi.
ElCezire
Yorum Yap