Alwaght haber sitesinde, “Irak Başbakanı'nın Suudi Arabistan ziyaretini geciktiren başka nedenler nelerdir?” başlıklı analiz haberde, “Ziyaretin ertelemesinin nedeni, Başbakan Kazımi'nin planlanan ziyaretinden bir gün önce İran Dışişleri Bakanı Zarif'in Irak seyahatinde aranmalıdır” deniliyor.
Irak Başbakanı Kazımi'nin Suudi ziyaretiyle igili analiz haber şöyle:
Irak Başbakanı Mustafa El-Kazımi'nin İran'a 21 Temmuz'da yaptığı ziyaret, bir hafta sonra hâlâ medya tartışmaları ve analizleri konusu olmaya devam ediyor. Ancak burada göz ardı edilen şey, planlanan Suudi Arabistan ziyaretinin iptali.
Kadimi'nin Mayıs ayında göreve başlamasından bu yana ilk yurtdışı gezisi olarak 20 Temmuz'da Suudi Arabistan'ı ziyaret etmesi ve ertesi gün bir sonraki hedef olarak İran'a uçması planlandı.
Ancak, Riyad ziyaretinden sadece birkaç saat önce, Suudi Kralı Selman bin Abdulaziz'in tıbbi kontroller için hastaneye kaldırılması nedeniyle Kadimi ziyaretinin ertelendiğini bildirdi.
Suudi hükümdarının hastaneye yatırılması ziyaretin gecikmesinin gerçek sebebi miydi? Yoksa Suudi yetkililerin gecikme için başka nedenleri mi vardı?
Zarif'in Irak'a ziyareti, Suudileri kızdırdı
Başlangıçta, Irak Başbakanı'nın Arap monarşisine ziyaretinin ertelemesinin nedeni, Kadimi'nin planlanan ziyaretinden bir gün önce İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevat Zarif'in Irak seyahatinde aranmalıdır.
Gecikmeyi çevreleyen üç teori vardır:
1. Suudiler, Irak Başbakanı'na İranlı yetkililerle görüşmeme şartı oluşturmasıdır.
Iraklı bir milletvekili Kadim el-Sayadi, bir televizyon röportajında “Suudiler Kazımi'ye, Suudi Arabistan gezisinden önce İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif de dahil olmak üzere Irak'ı ziyaret eden hiçbir İranlı yetkiliyi kabul etmemesi gerektiğini söyledi.
2. Son birkaç yıl içinde, Kral Selman'ın oğlu, Veliaht Prens Muhammed'in ülke işlerinin kontrolünü kaybetmesi kesinlikle yönetilen monarşide yadsınamaz bir gerçektir. Artık herkesin, siyasi gözlemcilerin ısrar ettiği ve halkın kabul ettiği gibi, ülkenin resmen Prens Muhammed'in kontrolünde olduğunu biliyor. Bu nedenle, dış politika ve içişleri konusunda hiçbir sözü olmayan bir bireyin hastaneye yatırılması ziyaretin gecikmesinin bir nedeni olamaz. Bazıları bu “şaka”ya sadece Suudilerin inanabileceğini söylüyor.
3. Kralın toplantıdaki mevcudiyetinin gerekli olduğu varsayılsa bile, sağlık durumu yabancı bir yetkiliyle toplantı yaparken hastaneye nakledilmesini gerektirecek kadar kritik miydi? Selman'ın sağlığının bozulmasına ilişkin son spekülasyonlar bazı medya kuruluşları tarafından gündeme getirildiğinde, resmi Suudi medyası hükümdarın sağlığıyla ilgili “söylentileri” reddetti ve kendisini iyi durumda olduğunu kanıtlamak için kabineye başkanlık ettiği videoları yayınladı. Her şeye rağmen, Irak Başbakanı ile video konferans yoluyla konuşabilirdi. Sonuçta, "Perşembe günü iltihaplı bir safra kesesini çıkarmak için laparoskopik cerrahi" yaptıktan sonra bile bu hafta video konferans yoluyla kabin toplantılarına katıldı.
Suudi Arabistan mali sorunlar ve krizle boğuşuyor
Gecikmenin arkasındaki yukarıda belirtilen potansiyel nedenlere ek olarak, Suudi kararının arkasındaki bir diğer itici güç Riyad'ın mali sorunları ve hatta bir kriz olabilir.
Gerçek şu ki Suudi Arabistan'ın Kadimi'ye yaklaşımı politik olmaktan daha çok ekonomiktir. Başbakan, Irak'ın IŞİD terörist grubuna karşı savaştan kaynaklanan devasa yıkımdan sonra yeniden yapılandırılmasına hazırlanırken krallığa potansiyel bir finansör olarak bakıyor. Suudi yöneticiler bu gerçeğin çok iyi farkındalar. Irak'ta İran'ı ele geçirmek ve Bağdat'ı kendilerine yakınlaştırmak istiyorlarsa, Irak tarafına mali yardım sağlamaları gerektiğini biliyorlar.
Ancak Suudi Arabistan petrol serveti açısından 2017'den önceki gibi değil. Ülke, son üç yılda petrol fiyatları düştüğü için Yemen savaşını ve iç emellerini finanse etmekte zorlanıyor. Ayrıca, hac yolculuğu bu yıl sıfır çünkü koronavirüs sebebiyle 2020 hac sezonunu iptal edildi. Borsa gerilemesi, bir yıl boyunca krizden etkilenen ekonomiyi yönetmede büyük sıkıntılar yaşayan fiili hükümdar Prens Muhammed için başka bir acıdır. Suudiler, talep ettiği yardımları alamadığı taktirde Kazımi'nin hayal kırıklığıyla Riyad'dan eve dönmesi durumunda, Suudi Arabistan'ın Irak halkının gözünde prestijinin azalacağını biliyordu.
Suudi Arabistan'ın Irak'a sunabileceği tek ayrıcalık, ikili ticareti kolaylaştırmak için iki ülke arasındaki Ar Ar sınır kapısını yeniden açma vaadidir. Geçen yıla kadar, sınır kapısı sadece Irak hacılarının Suudi Arabistan'a transferi için kullanıldı ve bu kapıdan iki ülke arasında mal alışverişi neredeyse hiç yapılmadı. Ancak şimdi Suudi Arabistan geçişi ticarete uygun hale getirmek için 50 milyon dolar harcamayı planlıyor.
*İçerik özetlenerek verilmiştir. Bu analizde yer alan görüşler Alwahgt haber sitesine aittir.
Kaynak: Alwaght
Çeviri: Feyza Akyıl
